Исакова Нодира Аззамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Мустақиллик йилларида ўзбек тилига кириб келган хорижий сўзларнинг таркибий-мазмуний таҳлили (“Халқ сўзи” газетаси материаллари асосида)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.PhD/Fil585. 
Илмий раҳбар: Мирзаев Ибодулла Камолович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD.03/30.12.2019.Fil/Ped.83.01.
Расмий оппонентлар: Умурқулов Бекпўлат, филология фанлари доктори, профессор; Насруллаева Нафиса Зафаровна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мустақиллик йилларида "Халқ сўзи" газетасида қўлланилаётган хорижий ўзлашмаларнинг таркибий-мазмуний нуқтаи назаридан очиб бериш ва ўзбек тилига таржима қилиш усулларини аниқлашдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
ўзга тилдан сўз олишда кузатиладиган функционал-семантик ва этно-прагматик хусусиятлар аниқланган ҳамда ушбу тушунчаларни ифодалаш учун хизмат қиладиган лингвистик атамаларнинг вербал ва новербал жиҳатига кўра фарқланиши очиб берилган; 
ўзбек тилига кириб келган хорижий луғавий бирликларнинг тилга сингиб кетиш ва ўзлаштирилиш даври, кўлам ва мазмунига кўра қўлланиш соҳаси, мулоқот жараёнида мослашиш даражаси, этимологик ва генетик асоси каби тамойиллар когнитив-дискурсив нуқтаи назардан далилланган; 
сўз ўзлаштиришнинг бевосита ва билвосита амалга оширилишига ҳамда ўзлаштирувчи тил тизимига сингиб кетишига таъсир этувчи этнопрагматик омил сифатида намоён бўладиган икки тиллиликнинг мавжуд/мавжуд эмаслиги каби ва экплицит ҳамда имплицит намоён бўлиши каби мослашиш даражалари ишлаб чиқилган; 
янги ўзлашмаларни тақдим этаётган маданий ахборот мазмунига мос равишда таржима қилиш учун зарур бўлган калкалаш, муқобил таржима қилиш каби турли усуллар билан транскрипция ёки транслитерация орқали таржима қилиниши фактик материаллар асосида далилланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мустақиллик йилларида ўзбек тилига кириб келган ўзлашмаларнинг таркибий-мазмуний тузилиши, қўлланиш соҳаси ва ясалиш хусусиятларини очиб бериш, таржима муаммоларини бартараф қилишга доир тажрибаларга таяниб ишлаб чиқилган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида: 
ўзлашмаларнинг ясалиш қонуниятларини ўрганиш асносида тадқиқот натижалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида 2007-2011 йилларга мўлжалланган ОТ-Ф8-062 “Тил тараққиётининг деривацион қонуниятлари” номли фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 11 декабрдаги 89.03-5228-сон маълумотномаси). Натижада, ўзбек матбуоти, хусусан, “Халқ сўзи” газетаси мақолаларида қўлланилган хорижий ўзлашмаларни таҳлил қилиш, уларнинг ўзбек тилига ўзлашиш қонуниятларини ўрганиш ҳамда уларнинг ясалиш усуллари деривацион муносабатларини ўрганиш имкони яратилган;
қиёсий-типологик таҳлиллар натижаларидан Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус + дастурининг 2016-2018 йилларга мўлжалланган 561624-EPP-1-2015-UK-EPPKA2-CBHE-SP-ERASMUS+CBHE IMEP: «Ўзбекистонда олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш» номли лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 11 декабрдаги 89.03-5228-сон маълумотномаси). Натижада, ўзбек тилига кириб келган хорижий ўзлашмаларни ўрганиш, уларни қўллаш зарурияти/ ноўринлигини белгилаш, уларнинг босма ва электрон луғатларини тузиш ӽақидаги фикрлардан, шунингдек, қиёсий тилшунослик соӽасидаги билим-кўникмаларни шакллантириш ӽамда таълим тизими жараёнини мустаӽкамлаш ва халқаролаштириш мақсадида яратиладиганган қўлланма, мақола ва тезислар ёзишда тавсиялар берилган;
ўзбек тилига кириб келган хорижий луғавий бирликлар ўзлаштирилиш даври, қўлланиш соҳаси, мослашиш даражаси, генетик асоси ҳақидаги хулосалар таълим бериш жараёнида қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 7 январдаги 89.03-78-сон маълумотномаси). Натижада, чет тил ўзлашмалари генетик асослари, ясалиш қонуниятларини ўрганиш мавзулари ўзга тилли гуруҳларда “Ўзбек тили”, “Давлат тилида иш юритиш”, “Нутқ маданияти” каби фанларни ўқитиш малака талабларига сингдирилган ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.