Рустамова Адаш Эшанкуловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳакида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мактабгача ёшдаги болаларда чет тилини ўқитишда талаффузни шакллантириш ва ривожлантириш (инглиз тили материалида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (инглиз тили) (педагогика фанлари).     
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Ped921.
Илмий рахбар: Бакиева Гуландом Хисамовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD.03/30.12.2019.Fil/Ped.83.01.
Расмий оппонентлар: Махмудова Муяссар Махмудовна, педагогика фанлари доктори, профессор; Тажибаев Гайратжон Шовдорович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мактабгача ёшдаги болаларда чет тилини ўқитишда талаффузни шакллантириш ва ривожлантиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
мактабгача ёшдаги болаларга чет тили талаффузини ўргатишда, уларнинг чет тилида тўғри талаффуз қила олиш қобилиятига кўра фаол bilingv, яъни active supplier, active recipient, active explanator  даражасига кўтарилиши, аммо чет тили талаффузидаги қобилиятсизлиги сабабли passive reader, passive listener, passive speaker, passive learner каби нофаол bilingv даражасига тушиб қолиши лингвопсихологик ёндашувлар асосида исботланган;
мактабгача ёшдаги болаларда чет тилини ўқитишда талаффузни шакллантириш ва ривожлантириш бўйича мавжуд рецептив, продуктив, репродуктив, шакллантирувчи ва такомиллаштирувчи машқлар тизими шеър, қўшиқ, тез айтишлар, қофиялар воситасида такомиллаштирилган;
мактабгача ёшдаги болаларнинг талаффуз қийинчиликларидан келиб чиққан ҳолда чет тилида талаффузни шакллантириш ва ривожлантириш учун товушларнинг позицион, оппозицион, акустик ва артикулацион қийинчиликлари асосида танлаб олинган товушларни, якка ҳолда, сўзлар таркибида ва жумла таркибида ўргатишга асосланган фонетик минимуми ишлаб чиқилган;
мактабгача ёшдаги болаларга инглиз тили актив ва пассив фонетик минимумини ўргатишнинг методик таъминоти “ABC”, “I like fruits”, “I eat fruits”, “A happy cat” каби ҳаракатли, дидактик, ролли, имитацион ўйин технологияларини интеграциялаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мактабгача ёшдаги болаларда чет тилини ўқитишда талаффузни шакллантириш ва ривожлантириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
чет тили талаффузини ўргатишда фойдаланилган рецептив, продуктив, репродуктив ва такомиллаштирувчи машқларидан, илмий-назарий ва амалий таҳлиллар ва материалларидан Самарқанд давлат чет тиллар институтида Европа Иттифоқининг TEMPUS дастури 2014-2016-йилларга мўлжалланган TEMPUS Project544161-TEMPUS-1-2013-1-UK-TEMPUS-JPCR Aston University DeTel “Developing the teaching of European languages: Modernising Language Teaching through the development of blended Masters Programmes” лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 30 октябрдаги 89-03-4314-сон маълумотномаси). Натижада профессор-ўқитувчилар ва талабалар билимларини ошириш ҳамда таълим тизими жараёнини мустаҳкамлаш ва халқаролаштириш мақсадида яратилган услубий қўлланмалар, фан дастурлари, онлайн платформасидаги “Age appropriate pedagogy” модули контенти ҳамда машқлар тизими ишлаб чиқилган;
мактабгача ёшдаги болаларга чет тили талаффузини ўргатишда, уларнинг чет тилида тўғри талаффуз қила олиш қобилиятига кўра фаол bilingv, яъни active supplier, active recipient, active explanator  даражасига кўтарилиши, аммо чет тили талаффузидаги қобилиятсизлиги сабабли passive reader, passive listener, passive speaker, passive learner каби нофаол bilingv даражасига тушиб қолиши лингвопсихологик ёндашувлари асосидаги хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институти томонидан 2014-2015 йилларда амалга оширилган И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли инновацион халқаро лойиҳасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 30 октябрдаги 89-03-4314-сон маълумотномаси). Натижалар профессор-ўқитувчилар ва таҳсил олаётган талабаларнинг чет тили талаффузини ўргатиш борасидаги билимларини ошириш ҳамда таълим тизими жараёнини мустаҳкамлаш ва халқаролаштириш мақсадида яратилган фан дастурлари, фонетик қоидалар ва машқлар тизимини ишлаб чиқишга хизмат қилган;
мактабгача ёшдаги болаларга мактабгача ёшдаги болаларнинг талаффуз қийинчиликларидан келиб чиққан ҳолда чет тилида талаффузни шакллантириш ва ривожлантириш учун товушларнинг позицион, оппозицион, акустик ва артикулацион қийинчиликлари асосида танлаб олинган товушларни, якка ҳолда, сўзлар таркибида ва жумла таркибида ўргатишга асосланган фонетик минимуми таклиф этилганлиги, болаларга инглиз тили талаффузини ўргатишнинг методик таъминоти ҳаракатли, дидактик, ролли, имитацион ўйин технологияси интеграцияси асосида такомиллаштирилганлиги бўйича берилган фикр ва мулоҳазаларидан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси тизимидаги “Ўзбекистон 24” телерадиоканалининг “Факт 24” дастурининг 2021 йил 25 мартдаги сонини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2021 йил 8 апрелдаги 02-02-211-сон маълумотномаси). Натижада телетомошабинлар мактабгача ёшдаги болаларга чет тили талаффузини ўргатишнинг муҳим асослари хусусида аниқ маълумотга эга бўлишган;
мактабгача ёшдаги болаларга инглиз тили талаффузини ўргатишнинг методик таъминоти ҳаракатли, дидактик, ролли, имитацион ўйин технологияси интеграцияси асосида такомиллаштирилганлиги, чет тили талаффузини ўргатишда фойдаланилган рецептив, продуктив, репродуктив ва такомиллаштирувчи машқларидан, илмий-назарий ва амалий таҳлиллар ва материаллари бўйича берилган фикр мулоҳазалар Самарқанд вилоят телерадиокомпанияси “Кун хабарлари” дастурининг 2021 йил 26 мартдаги сценарийсига киритилган ҳамда уни тайёрлашда фойдаланилган (Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2021 йил 26 мартдаги 09-09/141-сон маълумотномаси). Натижалар тингловчилар учун тайёрланган материаллар мазмунининг сайқалланиши ва бойишига хизмат қилган.