Ахроров Алишер Акбаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Нутқ маданиятини ифодаловчи ўзбек халқ мақолларининг лингво-функционал ва хулқий қиймати”, 10.00.01 –Ўзбек тили.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.PhD/Fil682.
Илмий раҳбар: Ёрмат Тожиев, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Гулистон давлат университети, PhD.03/27.02.2020.F.91.02.
Етакчи ташкилот номи: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади нутқ маданияти, мулоқот одоби, муомала маданиятига доир масалаларнинг халқ мақолларидаги талқини, мазмун ифодалари ва ўзаро таъсирини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нутқий актнинг самарали шаклланишида мақолларнинг ўрни ва имкониятларининг лингвистик ва прагматик омиллар билан боғлиқлиги нутқий актни локутив, иллокутив ва перлокутив аспектларида мазмун ва референцияни ифодаловчи воситаларни аниқлаш орқали исботланган;
мақоллар шаклланишининг интралингвистик негизида лисоний (ибора), фольклористик (матал, ривоят, латифа, афсона, топишмоқ), этнографик (эътиқодий тушунча, халқ удумлари, халқ ўйинлари), диний (ҳадис) манбалар парадигмаси етакчи омил эканлиги лисоний нисбийлик назарияси асосида исботланган;
фразеологик бирликлар ва паремаларнинг умумий концепцияси уларнинг ҳар иккиси халқнинг миллий-маданий қадриятларини ёритиш билан бирга ижтимоий ҳодисалар жараёнида юзага келадиган лингвомаданий воситаларни ифодаловчи ва жамиятнинг ўзига хос миллий коммуникатив жараёни учун хизмат қилувчи  когнитив тузилма сифатида намоён бўлиши исботланган;
мақолларни коммуникатив жараёнда мушоҳада қилиш тинглаш, сукут сақлаш, тўғри сўзлаш каби нутқнинг маданий кўрсаткичини белгиловчи мавзуий гуруҳларга ажратиш нутқий алоқанинг самарадорлигини таъминлашда комил инсон ва баркамол шахсни шакллантиришга қаратилган конструктив механизм эканлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Нутқ маданиятини ифодаловчи ўзбек халқ мақолларининг лингво-функционал ва хулқий қийматини ўрганиш жараёнида эришилган илмий натижалар асосида: 
нутқ жараёнида мақолларнинг иштирок этиши сўзловчининг лисоний ва нутқий малакаси, ахборот узатиш мақсади ҳамда мулоқот шароити, тил бирликларининг шахсий муносабат маъносини ифодалаш имконияти каби лисоний ва нутқ вазияти омилларга боғлиқлигига доир хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими томонидан олиб борилган ФА-Ф1-Г003 “Ҳозирги қорақалпоқ тилида функционал сўз ясалиши” мавзусидаги фундаментал лойиҳанинг сўз ясалишининг функционал жиҳатлари қисмида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2020 йил  03 июлдаги 108/1-сон маълумотномаси). Натижада мақолларнинг семантик, структур, прагматик жиҳатлари борасидаги фикрларнинг мисоллар билан далилланиш даражаси ортган; 
мақолларнинг бошқа ёндош ҳодисалардан шаклий ва мазмуний асосида фарқланиши, хусусан, мақол ва матал фарқланиши тилшуносликда ҳали тўла исботланмаганлиги, мақол ва афоризмлар фарқи эса яратувчиси якка шахс ёки жамоа эканлиги ҳақидаги хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими томонидан олиб борилган  ФА-А1-Г007 “Қорақалпоқ нақл-мақоллари лингвистик тадқиқот объекти сифатида” мавзусидаги амалий лойиҳанинг мақолнинг ёндош ҳодисалар билан фарқли ва ўхшаш жиҳатларини кўрсатиш қисмида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2020 йил 03 июлдаги 108/1-сон маълумотномаси). Натижада мақолларнинг нақл, афоризм ва маталлар билан муносабати масаласи илмий далиллар билан бойишига эришилган;
тил ва шахс маънавияти яхлитлигини намоён этувчи қисқа гапириш, тинглаш, сукут сақлаш, ширинсўзлик, мушоҳадакорлик, рост сўзлаш каби масалалар акс этган нутқ маданиятини ифодаловчи халқ мақоллари кишини етук шахс сифатида тарбияловчи муҳим омиллардан бири саналиб, инсон маънавий камолотида самарали восита эканлиги натижасида чиқарилган хулосалардан Сирдарё вилоят телерадиокомпанияси “Биз сув ичган дарёлар” кўрсатувининг 2020 йил 20 февраль ва 12 март сонлари сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Сирдарё вилоят телерадиокомпаниясининг  2020 йил 9 июлдаги 531-, 532-сон маълумотномалари). Натижада тил ва шахс маънавияти, мулоқот маданияти, муомала одоби каби комил инсонни шакллантириш билан боғлиқ бир қатор жиҳатлар таҳлиллар асосида ёритилганлиги телетомошабинларнинг мақоллар ҳақидаги тушунчаларини янада бойитган.