Умурзакова Мўътабархон Нодир қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишда тиббий суғуртани ривожлантириш истиқболлари», 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.1.PhD/Iqt559.
Илмий раҳбар: Вахабов Абдурахим Васикович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, Dsc.03/10.12.2019.1.16.01
Расмий оппонентлар: Рахмонов Дилшоджон Алиджонович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Давронов Шухрат Зухурович, иқтисодиёт фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот номи: Тошкент Молия институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон аҳолисини ижтимоий ҳимоя қилишда тиббий суғуртани жорий этиш ва ривожлантиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мажбурий тиббий суғурта дастурларига молиявий маблағларни жамловчи ва тақсимловчи “Мажбурий тиббий суғурта” жамғармасини ташкил этиш таклифи ишлаб чиқилган;
мажбурий тиббий суғурта дастури бўйича рақобат муҳитини ривожлантириш, давлат томонидан кафолатланган тиббий ёрдам кўрсатишда хусусий тиббиёт ташкилотларини жалб қилишнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
соғлиқни сақлашга сарфланадиган харажатларни ҳисобга олиш ва далилий базани ташкил этишда соғлиқни сақлаш ҳисобварақлари миллий тизимини яратиш таклиф этилган;
мажбурий тиббий суғурталашнинг молиялаштириш манбаларига алкоголь ва тамаки маҳсулотлари акциз солиғини киритиш ҳамда амалиётга жорий этишнинг қисқа ва ўрта муддатли босқичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишда тиббий суғуртани ривожлантириш истиқболлари бўйича олинган илмий натижалари асосида:
мажбурий тиббий суғурта дастурлари бўйича молиявий маблағларни жамловчи ва тақсимловчи “Мажбурий тиббий суғурта” жамғармасини ташкил этиш ҳақидаги таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш тизимини тубдан такомиллаштириш бўйича комплекс чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПФ-5590-сон фармонида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2021 йил 16 февралдаги 04/04-06-02-32/26-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида тиббий суғуртага масъул бўлган ягона давлат органининг ташкил этилишига эришилади, тиббий суғурта маблағларидан мақсадли, манзилли ва самарали фойдаланиш ҳамда республика фуқароларини мажбурий тиббий суғурта билан тўлиқ қамраб олиниши босқичма-босқич таъминланган;
мажбурий тиббий суғурта дастури бўйича рақобат муҳитини ривожлантириш, давлат томонидан кафолатланган тиббий ёрдам кўрсатишда хусусий тиббиёт ташкилотларини жалб қилиш тўғрисидаги таклифи «2019-2021 йилларда Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш тизимини ривожлантириш концепциясини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги мақсадли ижтимоий давлат дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2021 йил 16 февралдаги 04/04-06-02-32/26-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши 2025 йилда хусусий соғлиқни сақлаш тизими, давлат-хусусий шерикликни ривожланиши ва мажбурий тиббий суғурта дастури бўйича тиббий ёрдамлар кўрсатишда хусусий тиббий ташкилотларнинг иштирокини 30 фоизга кучайтиришга олиб келган;
соғлиқни сақлашга сарфланадиган харажатларни ҳисобга олиш ва далилий базани ташкил этишда соғлиқни сақлаш ҳисобварақлари миллий тизимини яратиш ҳақидаги таклифи «2019-2025 йилларда Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш тизимини ривожлантириш концепцияси»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2021 йил 16 февралдаги 04/04-06-02-32/26-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий мамлакатимизда соғлиқни сақлашни молиялаштириш тизимини янада такомиллаштириш имконини берган;
мажбурий тиббий суғурталашнинг молиялаштириш манбаларига алкоголь ва тамаки маҳсулотлари акциз солиғини киритиш ҳамда амалиётга жорий этиш таклифлари Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 7 декабрдаги «Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш тизимини тубдан такомиллаштириш бўйича комплекс чора-тадбирлар тўғрисида»ги мақсадли ижтимоий давлат дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 5 февралдаги 20-02-1/14-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларни жорий этиш натижасида мажбурий тиббий суғуртага оид қонунчилиқни шакллантириш, тиббий суғурта муаммосига бағишланган тадқиқотлар учун илмий манба яратилган.