Раббимкулов Самариддин Асатовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Фарғона ороген ботиқлигида углеводород уюмлари фазовий жойлашувининг геологик-структуравий ва геофизик мезонлари», 04.00.07 – Нефть ва газ конлари геологияси, уларни қидириш ва разведка қилиш (геология-минералогия фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/GM65.
Илмий раҳбар Умурзаков Рахимжан Абдуразакович, геология-минералогия фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Нефть ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти, DSc.24/30.12.2019.GM.41.01.
Расмий оппонентлар: Шоймуратов Тўйчи Халиқулович, геология-минералогия фанлари доктори; Исмаилов Вахитхан Алиханович, геология-минералогия фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: “Ўзбекгеофизика” АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Фарғона ботиқлигида углеводород уюмлари тақсимланишининг геологик-структуравий ва геофизик омиллар билан боғлиқлигини миқдорий баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
масофавий космик тасвирлар ва замонавий рақамли технологиялардан нефтгазлиликда фойдаланиш имкониятлари асосланган ва илк бор Фарғона ботиқлиги тектоникаси билан нефтгазлилиги ўртасидаги боғлиқлик миқдорий аниқланган;
илк бор Фарғона ботиқлиги учун неотектоник ҳаракатлар тезлиги градиентининг майдон бўйлаб ўзгариш хусусиятлари аниқланган;
неотектоник ҳаракатлар амплитудаси, ҳаракатлар контрастлилиги ва гравитацион майдон аномалиялари кўрсаткичлари ботиқликнинг нефтгазлилигини назорат қилувчи асосий мезонлар сифатида ишлаб чиқилган;
Фарғона ботиқлигида тектоник элементларнинг тури, неотектоник ҳамда гравитацион кўрсаткичларининг нефть, нефть-газ ва газ конларининг жойлашувига ва “эффектив ҳажмлари”га таъсир кучи барча омилларнинг биргаликдаги таъсирининг 39÷76 % ни ташкил этиши ва конларнинг турига қараб алоҳида қидирув ишларини олиб бориш лозимлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Фарғона ороген ботиқлигида углеводород уюмлари фазовий жойлашувининг геологик-структуравий ва геофизик мезонлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
неотектоник мезонлар асосида тузилган истиқболли зоналар харитаси «Ўзбекгеофизика» АЖда амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Давлат геология ва минерал ресурслар қўмитасининг 2021 йил 2 мартдаги 07/21-сон маълумотномаси). Натижада, истиқболли зоналарда сейсморазведка ва электроразведка методлари ёрдамида янги локал структураларни аниқлаш самарадорлигини ошириш имконини берган;
гравитацион майдон аномалиялари асосида ажратилган истиқболли зоналар харитаси «Ўзбекгеофизика» АЖда амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Давлат геология ва минерал ресурслар қўмитасининг 2021 йил 2 мартдаги 07/21-сон маълумотномаси). Натижада, янги нефть-газ уюмларини контурлаш мақсадида бажариладиган геологик-қидирув ишларининг самарадорлигини ошириш имконини берган;
углеводород конларининг фазовий ҳолат турига қараб қидирув-излов усулларини танлаш бўйича тавсия «Ўзбекгеофизика» АЖда ишлаб чиқариш жараёнига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Давлат геология ва минерал ресурслар қўмитасининг 2021 йил 2 мартдаги 07/21-сон маълумотномаси). Натижада, нефтли, нефть-газли ёки газли уюмларнинг эҳтимолли учраш зоналарида олинган геофизик маълумотларига ишлов бериш ва таҳлил қилиш усулларини эҳтимолли учраш зоналарига мувофиқ танлаш ва шу билан бирга қидирув ишларининг самарадорлигини оширишга имкон берган;
нефть-газ уюмларининг тақсимланиши ва ҳажмий кўрсаткичи билан тектоник ва гравиметрик омилларнинг боғланиш қонунияти, таъсир кучи ва ишончлилиги тўғрисидаги маълумотлар «Ўзбекгеофизика» АЖда ишлаб чиқариш жараёнига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Геология ва минерал ресурслар давлат қўмитасининг 2021 йил 2 мартдаги №07/21-сон маълумотномаси). Натижада, нефть-газга истиқболли зоналарини аниқлаш учун геологик-қидирув ишларни самарали режалаштириш имконини берган.