Jabbarova Sarvinoz Komiljonovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Qandolat mahsulolari ishlab chiqarishda tabiiy qo‘shilma yaxshilovchilarni qo‘llab asosiy xomashyoni tejash», 02.00.17 - Qishloq xo‘jalik va oziq-ovqat mahsulotlariga ishlov berish, saqlash hamda qayta ishlash texnologiyalari va biotexnologiyalari (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.2.PhD/T655.
Ilmiy rahbar: Isabaev Ismoil Babadjanovich, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro muhandislik-texnologiya instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro muhandislik-texnologiya instituti huzuridagi PhD.03/30.12.2019.T.101.01 raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Dodaev Qo‘chqor Odilovich, texnika fanlari doktori, professor; Mirzaraxmetova Dilbar Toxtamuratovna, texnika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: asosiy xomashyolar sarfini tejashni ta’minlovchi tabiiy qo‘shilma-yaxshilagichlarni qo‘llab boyitilgan unli qandolatchilik mahsulotlarini ishlab chiqarish texnologiyalari va resepturalarini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
unli qandolat mahsulotlarini ishlab chiqarishda qandlavlagi va oq tutdan tayyorlangan konsentrlangan yarim tayyor mahsulotlardan (pastalardan) foydalanishning texnologik samaradorligi aniqlangan;
unli qandolat mahsulotlari ishlab chiqarishda bug‘doy doni fermentativ gidrolizining konsentrlangan milliy mahsuloti bo‘lmish sumalakdan foydalanish samaradorligi asoslangan;
tayyor mahsulotlarning iste’molchilik qiymati va raqobatbardoshligini saqlab qolgan yoki oshirgan holda patoka va invert qiyomini o‘zida qand moddalarini saqlovchi xom-ashyodan tayyorlangan konsentrlangan yarim tayyor mahsulotlar bilan qisman yoki to‘liq almashtirish, shuningdek, un qaynatmasi tayyorlash bosqichidan (pryanik mahsulotlarni ishlab chiqarishda) voz kechish mumkinligi isbotlangan;
tutmayiz va bug‘doy kepagi aralashmasidan saqlash paytida yopishib qumoqlanib qolmaydigan sochiluvchan kukun olish usuli ishlab chiqilgan hamda undan unli qandolat mahsulotlari ishlab chiqarishda foydalanish shakarni tejashi va qattiq yog‘lar (margarin) sarfini kamaytirib, ularni yuqori funksional xususiyatlarga ega bo‘lgan o‘simlik moyi bilan almashtirish imkoniyatini berishi aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Tarkibida qand moddalarini saqlovchi o‘simlik xom-ashyosidan olingan konsentrlangan yarim tayyor mahsulotlarni unli qandolatchilik mahsulotlari ishlab chiqarishda qo‘llash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
oq tut va qandlavlagidan olingan pastalar bilan keks ishlab chiqarish texnologiyasi “Oltin Boshoq Issiq Noni” MChJda amaliyotga joriy etilgan («O’zbekoziqovqatxolding» xolding kompaniyasi aksionerlik jamiyatining 2020 yil 11 sentyabrdagi AS/7-979-son ma’lumotnomasi). Natijada, bug‘doy unining resepturaviy miqdori sarfi o‘rtacha 12,7% ga, shakarniki esa - 10,0% ga kamaytirish imkonini bergan;
qandlavlagi pastasi va (yoki) sumalak bilan oddiy va qaynatma pryaniklar ishlab chiqarish texnologiyasi “Ko'k saroy Wachtel” MChJda amaliyotga joriy etilgan («O’zbekoziqovqatxolding» xolding kompaniyasi aksionerlik jamiyatining 2020 yil 11 sentyabrdagi AS/7-979-son ma’lumotnomasi). Natijada, kraxmal patokasining sarfi 50,0% ga (oddiy pryaniklarda) kamaytirish hamda resepturadan invert qiyomini umuman chiqarish va unni qaynatish texnologik bosqichini bekor qilish (qaynatma pryaniklar uchun) imkonini bergan;
tutmayiz va bug‘doy kepagi aralashmasining kukunsimon kompoziti bilan shakarli pechen`e ishlab chiqarish texnologiyasi “Nozi Noni” MChJda amaliyotga joriy etilgan («O’zbekoziqovqatxolding» xolding kompaniyasi aksionerlik jamiyatining 2020 yil 11 sentyabrdagi AS/7-979-son ma’lumotnomasi). Natijada, bug‘doy unining resepturaviy miqdori sarfi o‘rtacha 5,9% ga, shakar kukuniniki - 38,5% ga, margarinniki esa (uni o‘simlik moyi bilan almashtirish hisobidan) - 35,0% ga kamaytirish imkonini bergan.