Таджиев Бехзод Умиджановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қишлоқ жойларида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни барқарор ривожлантириш механизмларини такомиллаштириш» (Хоразм вилояти мисолида), 08.00.15-Тадбиркорлик ва кичик бизнес иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/Iqt610.
Илмий раҳбар: Салаев Санъатбек Камилович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Урганч давлат университети ҳузуридаги PhD.03/28.08.2020.I.55.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Ғофуров Убайдулло Вахабович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Абдуллаев Ахрор Жахбарович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қишлоқ жойларида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик (КБХТ) ни барқарор ривожлантириш механизмларини такомиллаштириш юзасидан илмий асосланган тавсия ҳамда таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“қишлоқ жойларини барқарор ривожлантириш”, “қишлоқ хўжалигини барқарор ривожлантириш” ва қишлоқ жойларида КБХТни барқарор ривожлантириш” тушунчаларига табиий, ижтимоий-иқтисодий, демографик, инфратузилмавий, экологик жиҳатдан умумлаштирилган ҳолда географик ва тадбиркорлик нуқтаи назаридан ёндошув асосланган;
қишлоқ жойларида КБХТни барқарор ривожлантиришдаги муаммолар ва уларни ҳал қилишда давлат дастурларидан самарали фойдаланиш, қишлоқ тадбиркорлигига стратегик муқобилларни ва ижтимоий-иқтисодий кўрсаткичларини аниқлашда “ўсиш нуқталари”, “битта маҳалла - битта маҳсулот” механизми ва уларни етишмаётган ижтимоий инфратузилмани объектини ташкил этиш бўйича ҳисоблаш услубияти ишлаб чиқилган;
Хоразм вилоятида ноаграр йўналишда хизмат кўрсатувчи енгил конструкцияли мобил КБХТ субъектларини ташкил этиш орқали янги иш ўринларини яратиш, қишлоқ жойларида “темир, ёшлар ва аёллар дафтарлари”га киритилган аҳолига кооператив тадбиркорлик асосида иш қуролларига субсидиялар ажратиш механизми асосида бандлигини таъминлаш бўйича таклифлар асосланган;
Вилоят ҳудудларининг ўзига хос туристик ресурслари, салоҳиятидан келиб чиққан ҳолда қишлоқ жойларида истиқболли бўлган эко, агро, этно, ов, спорт, тиббий, рекреацион, сафари туризми каби шаклларини ҳамда туризм маҳалласи ва қишлоқларини ташкил қилиш орқали қишлоқ туризми ва рекреацияни жадал ривожлантиришга имкон берувчи илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қишлоқ жойларида КБХТни барқарор ривожлантириш механизмларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Ўзбекистон Республикаси қишлоқ жойларида тадбиркорлик муҳити, “қишлоқ хўжалигини”, “қишлоқ жойларини”, “қишлоқ жойларида КБХТни барқарор ривожлантириш” муаммолари, тартибга солиш хусусиятлари, илғор хорижий тажрибалари, назарий-услубий жиҳатлари минтақавий даражада маҳаллий бошқарув органлари фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Савдо Саноат Палатасининг 2021 йил 26 февралдаги 11/05-15-1440-сон маълумотнома). Ушбу таклифни амалиётда қўллаш натижасида ҳудудларда ташкил қилинган “Ёшлар: 1+1”, “Ҳар бир тадбиркор-ёшларга мададкор”, “Ёшларни тадбиркорлик асосларига ўқитиш” лойиҳалари асосида ўқув жараёнларининг ахборот-услубий базасининг янада кенгайишига хизмат қилган;
Хоразм вилоятида қишлоқ жойларида КБХТни барқарор ривожлантириш йўналишлари аниқланган, қишлоқ тадбиркорлигига стратегик муқобилларни аниқлаш механизми бўйича натижалар Хоразм вилоятини 2030 йилгача бўлган ижтимоий-иқтисодий ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқишда, жойларда ташкил қилинаётган ёшларни тадбиркорлик асосларига ўқитиш курслари фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Савдо Саноат Палатасининг 2021 йил 26 февралдаги 11/05-15-1440-сон маълумотнома). Ушбу таклифни қўллаш натижасида қишлоқ жойларида КБХТ ривожланишини тўлақонли баҳолаш бўйича кўрсаткичлар тизими ишлаб чиқилган ва формулалар такомиллашувига эришилган;
Хоразм вилоятида қишлоқ жойларида камбағалликни қисқартириш ва ёшлар бандлигини таъминлашда кооперация механизмининг роли, ноаграр йўналишда аҳоли сони ва меъёрий кўрсаткичлар асосида ташкил қилиниши керак бўлган хизматлар соҳаси КБХТ субъектлари салоҳияти асосланган (Ўзбекистон Республикаси Савдо Саноат Палатасининг 2021 йил 26 февралдаги 11/05-15-1440-сон маълумотнома). Ушбу таклифни қўллаш натижасида қишлоқ жойларида маҳаллалар кесимида хизмат кўрсатувчи КБХТларни ташкил этиш, янги иш ўринларини яратиш юзасидан ёндашувлар такомиллашувига эришилган;
вилоятда қишлоқ жойларида ноаграр йўналишдаги кичик агротуристик субъектларни ривожлантириш бўйича туман ва шаҳарларнинг имкониятлари асосланган ҳолда соҳани устувор ривожланишига имкон берувчи илмий-амалий тавсиялар ишлаб чиқилган (Ўзбекистон Республикаси Савдо Саноат Палатасининг 2021 йил 26 февралдаги 11/05-15-1440-сон маълумотнома). Ушбу тавсияларни амалиётда қўллаш туфайли қишлоқ жойларида нограр йўналишдаги агротуристик КБХТ шаклларини ривожланишига эришилган.