Ибрагимов Бекзод Одилжоновичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ғўзанинг нав хусусиятларига боғлиқ ҳолда чигит экиш муддати, чилпиш ва дефолиация ўтказиш тадбирларини такомиллаштириш”, 06.01.08-Ўсимликшунослик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/Qx 604.
Илмий раҳбар: Тешаев Фатулло Жўрақулович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, DSc.05/30.12.2019.Qx.42.01.
Расмий оппонентлар: Ахмедов Джамолхон Хўжахонович биология фанлари доктори, профессор, Рахматов Имом Мамадиёрович қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Фарғона вилояти ўтлоқи саз тупроқлари шароитига мос ғўза навларини танлаш ва уларнинг морфо-биологик хусусиятларига кўра мақбул экиш ва чилпиш муддатларини аниқлаш ҳамда ушбу агротадбирларга боғлиқ ҳолда УзДЕФ дефолианти билан дефолиация ўтказиш самарадорлигини ошириш орқали фермер хўжаликларига эртаки ва мўл пахта ҳосили олиш бўйича илмий асосланган тавсиялар беришдан иборатдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Тошкент вилоятининг ўтлоқи-ботқоқ тупроқлари шароитида асосий ҳамда такрорий экин сифатида илк бор Фарғона вилоятининг ўтлоқи-саз тупроқлари шароитида “Бухоро-8”, “Султон” ҳамда “С-8290” ғўза навларининг мақбул экиш муддатлари “Бухоро-8” навида 15-20-апрель, “Султон” ва “С-8290” ғўза навларида 25-30-апрель эканлиги аниқланган;
экиш муддатларига боғлиқ ҳолда ғўзанинг ўсиб-ривожланиши, биомасса ҳамда ҳосил тўплаши “Бухоро-8” нави 15-20-апрелда, “Султон” ва “С-8290” ғўза навлари 25-30-апрелда экилганда юқори бўлиши аниқланган;
экиш муддатларига боғлиқ ҳолда “Бухоро-8” ғўза навида 13-14 ҳосил шохи пайдо бўлганда, “Султон” ва “С-8290” ғўза навларида 12-13 ҳосил шохи пайдо бўлганда чилпиш ўтказиш мақбуллиги исботланган;
Бухоро-8” ғўза навида УзДЕФ дефолианти 7,5 л/га, “Султон” ва “С-8290” ғўза навларида УзДЕФ дефолиантининг 6,5 л/га меъёрлари қўлланилганда самарадорлиги, яъни барглар тўкилиши, кўсаклар очилиши, очилиш тезлиги, пахта ҳосили, тола ва чигитнинг кимёвий таркиби ҳамда саноат нави яхшиланиши аниқланган;
экиш муддатлари ва чилпиш усулларига боғлиқ ҳолда дефолиация ўтказиш мажмуий агротадбирининг ғўза навларидаги иқтисодий самарадорлиги илмий асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
«Бухара-8», «Султон», «С-8290»  ғўза навларининг экиш муддатларига боғлиқ ҳолда чилпиш тадбирининг мақбул қўллаш муддатлари ва усуллари бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида:
экиш муддатларига боғлиқ ҳолда чилпиш агротадбирини табақалаштириб ўтказиш ва дефолиация самарадорлигини ошириш бўйича «Ғўза дефолиациясини сифатли ўтказиш бўйича тавсиялар» тасдиқланган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 26-октябрдаги 02/020-3457-сон маълумотномаси). Тавсиянома республикада пахта етиштирувчи фермер хўжаликларида ҳамда агрокластерларига «Бухора-8», «Султон», «С-8290» ғўза навларини етиштиришда қўлланма сифатида хизмат қилмоқда;
ғўза навларининг тезпишарлигига қараб мақбул чигит экиш муддатларини белгилаш ва чилпиш агротадбирини инобатга олган ҳолда дефолинтларни қўллаш технологияси Олтиариқ туманидаги “Дехқон замини” фермер хўжалигида 55 гектар, “Қахрамон Мурод Билолиддин” фермер хўжалигида 68 гектар, “Тожиқулов Абдурахим” фермер хўжалигида 52 гектар, “Ёрқин Замин Жамоли” фермер хўжалигида 50 гектар, жами 225 гектарга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 26-октябрдаги 02/020-3457-сон маълумотномаси). Натижада, ғўза навларининг биологиясидан келиб чиққан ҳолда мақбул экиш муддатларининг белгиланиши ва чилпиш агротадбирининг табақалаб ўтказилиши эвазига, кўсаклар пишиб етилиши 15-25% га тезлашиб, биринчи терим салмоғи 15-20% га, ғўза ҳосилдорлиги 2,5-3,7 ц/га ошган; 
ғўза навларининг тезпишарлигига қараб мақбул чигит экиш муддатларини белгилаш ва дефолинтларни қўллаш технологияси Учкўприк туманидаги “Оқолтин барака” фермер хўжалигида 70 гектар, “Ахмедов Раимжон ота” фермер хўжалигида 53 гектар, “Азизов акбарали” фермер хўжалигида 76 гектар, “Асқаров Мехринисо” фермер хўжалигида 39 гектар, “Фар учкўприк Абдухамид” фермер хўжалигида 47 гектар, “Улуғбек АГФ” фермер хўжаликларида 58 гектар, жами 332,9 гектарга пахта майдонларида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 26-октябрдаги 02/020-3457-сон маълумотномаси). Натижада ғўза навларининг агротадбирларни табақалаб ўтказилиши ҳисобига, навлар бўйича рентабеллик даражаси 37,2-43,3-52,8% ни, иқтисодий самарадорлик эса гектарига 1 млн 200 минг - 1 млн 300 минг сўмни ташкил этган.