Тургунов Муроджон Турсунбоевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Авесто»да инсон ҳуқуқларини ўрганишнинг методологик муаммолари», 12.00.13 - «Инсон ҳуқуқлари» (юридик фанлар). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.DSc/Yu159. 
Илмий маслаҳатчи: Саидов Акмал Холматович, юридик фанлар доктори, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий маркази, DSc.39/30.11.2020.Yu/S.128.01.
Расмий оппонентлар: Жалилов Шуҳрат Илҳамович, юридик фанлар доктори, профессор; Турғунов Илҳом Турғунович, юридик фанлар доктори, доцент; Махмудова Гули Тилабовна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади «Авесто»да инсон ҳуқуқлари ва эркинликларининг ифодаланиши, жамият ҳаётида қўлланилиши масалаларини юридик нуқтаи назардан таҳлил асосида тегишли таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жамият ва давлат боланинг шахси, уй-жойи дахлсизлиги, хат-хабарлари сир тутилишини таъминлаши, болани эксплуатация ва зўравонликнинг барча шаклларидан, шу жумладан жисмоний, руҳий ва жинсий зўравонликдан, қийноқларга солишдан ёки шафқатсиз, қўпол ёхуд инсон қадр-қимматини камситувчи бошқа шаклдаги муомаладан ҳимоя қилиши асосланган;
бола ҳуқуқларини таъминлашга масъул бўлган шахсларнинг жавобгарлигини ошириш, уларнинг бола ҳуқуқларига сўзсиз риоя этишининг ташкилий-ҳуқуқий асосларини ривожлантириш ракурсида боланинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари ҳимояланиши, ота-она ёки ота-онанинг ўрнини босувчи шахслар болага таъминот, тарбия ва таълим бериш бўйича мажбуриятларини бажариши лозимлиги асослаб берилган;
вояга етмаган шахслар ўз ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларига риоя этилиши масалалари юзасидан ҳокимият органлари ёки уларнинг мансабдор шахсларига мурожаат қилиши мумкинлиги, вояга етмаган шахснинг мурожаатларини кўриб чиқиш мажбурийлиги асослантирилган;
аҳоли ўртасида бола ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини самарали ҳимоя қилиш ва таъминлашда аҳоли ўртасида ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни ошириш муҳимлиги асосланган;
жисмоний ва юридик шахслар болалар ҳамда улар қонуний вакилларининг бола ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилиши тўғрисидаги мурожаатларини кўриб чиқиш кафолатларини таъминлаш муқаррарлиги асослантириб берилган; 
«Авесто»да илгари сурилган инсон ҳуқуқлари, тараққиёти, босқичлари, инсон ва фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш, инсонпарварлик, адолатпарварлик ғоялари зардуштийликнинг бош ғоясини ташкил этиши «Авесто»ни ўрганишнинг методологияси сифатида намоён бўлиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
«Авесто»да инсон ҳуқуқларини ўрганишнинг методологик муаммолари бўйича олинган натижалар асосида:
давлат ва унинг органлари томонидан бола ҳуқуқларини таъминлаш ва кафолатлашнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини ривожлантириш билан боғлиқ таклифлар Ўзбекистон Республикаснинг «Бола ҳуқуқларининг кафолатлари янада кучайтирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги Қонунига ўзгартиш ва қўшимчалар киритишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари қўмитасининг 2021 йил 29 апрелдаги 05/1-02-84а-сон маълумотномаси). Илмий натижалардан фойдаланиш Ўзбекистон давлат органлари томонидан бола ҳуқуқларини кафолатли таъминлашнинг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
бола ҳуқуқларини таъминлашга масъул бўлган шахсларнинг жавобгарлигини ошириш, уларнинг бола ҳуқуқларига сўзсиз риоя этишининг ташкилий-ҳуқуқий асосларини ривожлантириш билан боғлиқ таклифлар Ўзбекистон Республикаснинг «Бола ҳуқуқларининг кафолатлари тўғрисида»ги Қонунига ўзгартиш ва  қўшимчалар киритишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари қўмитасининг 2021 йил 29 апрелдаги 05/1-02-84а-сон маълумотномаси). Ушбу натижалардан фойдаланиш Ўзбекистонда бола ҳуқуқларини таъминлашнинг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
вояга етмаган шахслар ўз ҳуқуқларини талаб қила олишлари, уларнинг мурожаати давлат органлари томонидан мажбурий кўриб чиқилишига оид таклифлар Ўзбекистон Республикасининг «Жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатлари тўғрисида»ги Қонунига ўзгартиш ва қўшимчалар киритишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари қўмитасининг 2021 йил 29 апрелдаги 05/1-02-84а-сон маълумотномаси). Натижалардан фойдаланиш давлат ва жамоат органларига мурожаат этиш асосида бола ҳуқуқларига риоя этилишининг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
аҳоли ўртасида бола ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари масалалари бўйича ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни оширишга кўмаклашиш бўйича таклифлар Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 29 майдаги «Бола ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тизимини такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПҚ–4736-сон Қарорининг 2-банди учични хатбошисини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Инсон ҳуқуқлари бўйича Вакил (Омбудсман) ўринбосарининг 2021 йил 12 майдаги 02-07/361-сон маълумотномаси). Мазкур натижалардан фойдаланиш аҳоли ўртасида бола ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари масалалари бўйича ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни оширишнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
жисмоний ва юридик шахслар, болалар ҳамда улар қонуний вакилларининг бола ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилиши тўғрисидаги мурожаатларини кўриб чиқиш кафолатларини таъминлашга оид таклифлар Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 29 майдаги «Бола ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тизимини такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПҚ–4736-сон Қарорининг 2-банди тўртинчи хатбошисини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Инсон ҳуқуқлари бўйича Вакил (Омбудсман) ўринбосарининг 2021 йил 12 майдаги 02-07/361-сон маълумотномаси). Илмий натижалардан фойдаланиш жисмоний ва юридик шахслар, болалар ҳамда улар қонуний вакилларининг бола ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилиши тўғрисидаги мурожаатларини кўриб чиқиш кафолатларини таъминлашнинг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган.