Sayt test rejimida ishlamoqda

Ахрорхужаев Нодирхон Шахобиддин ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекиситон Республикасининг жанубий худудларида яшовчи мактаб ёшигача бўлган болаларнинг стоматологик статуси ва профилактик чора-тадбирларни ишлаб чиқиш», 14.00.21 – Стоматология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.PhD/Tib766.
Илмий раҳбар: Муртазаев Саидмуродхон Саидаълоевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат стоматология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc04/30.12.2019.Тib.59.01.
Расмий оппонентлар: Каськова Людмила Федровна тиббиёт фанлари доктори, профессор (Украина); Гулямов Сурат Саидвалиевич тиббиёт фанлари доктори, профессор; 
Етакчи ташкилот: С.М.Асфандияров номидаги Қозоқ Давлат тиббиёт Университети (Қозоғистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон Республикасининг жанубий ҳудудларида истиқомат қилувчи мактабгача ёшдаги болаларда стоматологик статусни ўрганиш ва даволаш профилактик чора-тадбирларни ишлаб чиқишни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистон Республикаси жанубий ҳудудида яшовчи болалар аралаш сўлагидагидаги фтор, кальций ва фосфор микроэлементлари ҳамда водород ионлари концентрациясини кислотали томонга силжиши натижасида деминерализация ўчоқлари ҳосил бўлиши билан кечувчи кариес касаллигини ривожланиш патогенези исботланган;
болалар оғиз бўшлиғининг гигиеник ҳолати, сўлакнинг рН муҳити, сув ва тупроқ таркибидаги оғир метал ва тузларининг миқдорини ортиши, нокариес касалликларни ривожланиши ва пародонт тўқимасининг патологик ўзгаришларга таъсири аниқланган;
мактабгача таълим ёшдаги болаларда кариесни олдини олиш мақсадида эндоген фтор профилактика комплексидан фойдаланиш натижасида сўлакнинг минерализацияловчи потенциали, биокимёвий кўрсаткичларини барқарорлашишини таъминлаш орқали касалликни олдини олиш чора-тадбирлари ишлаб чиқилган;
таклиф этилаётган кариес профилактикаси мажмуаси  болалар тиш эмалидаги деминерализация жараёнини тўхтатиб, кариес тарқалишининг редукция кўрсаткичи 46,6% га пасайтириш натижасида  кариес касаллигини олдини олиш самарадорлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикасининг жанубий худудларида яшовчи мактаб ёшигача бўлган болаларнинг стоматологик статуси ва профилактик чора-тадбирларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
худуднинг сув ва тупроқ таркибининг оғир метал тузлари билан ифлосланишини олдини олишга қаратилган илмий натижалар асосида ишлаб чиқилган «Сув ва тупроқни оғир металлар билан ифлосланишини эпидемиологияси даражасига боғлиқ холда стоматологик статусни аниқлаш усуллари» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 21 декабрдаги 8н-д/248-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома сув ва тупроқни оғир металлар билан ифлосланишини эпидемиологияси даражасига боғлиқ холда  мактабгача таълим ёшидаги  болаларда стоматологик статусни баҳолаш, оғиз бўшлиғининг ҳолати ва касалликларини эрта ташхислаш ва даволаш тактикаси танлаш орқали стоматологик статусини яхшилаш имконини берган;
Ўзбекистон Республикасининг жанубий худудларида яшовчи мактаб ёшигача бўлган болаларнинг стоматологик статуси ва профилактик чора-тадбирларини ишлаб чиқишга қаратилган илмий натижалар асосида «Мактабгача ёшдаги болаларда тишлар кариесини олдини олиш усуллари» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 21 декабрдаги 8н-д/248-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома сув ва тупроқнинг оғир металлар билан ифлосланиши болаларда стоматологик статусини бузилиши натижасида тиш кариесини  эрта ташхислаш ва даволаш тактикаси танлаш имконини берган;
жанубий худудларда яшовчи мактаб ёшигача бўлган болаларнинг стоматологик статуси ва профилактик чора-тадбирларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида қаратилган тадқиқот натижалари соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Қашқадарё вилояти болалар стоматологик поликлиникаси ҳамда Тошкент шаҳар 1-сонли болалар стоматологик поликлиникаси амалий фаолиятига тадбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 21 декабрдаги 8н-д/248-сон маълумотномаси). Олинган натижаларнинг амалиётга жорий қилиниши стоматологик статусни баҳолаш, оғиз бўшлиғи парвариши бўйича кўникмаларни шакллантириш ва намоён этиш, болаларда тишлар кариеси тарқалишини олдини олиш орқали иқтисодий самарадорликни ошириш, болаларда тишлар кариеси асоратларини олдини олиш ва касалликни даволашга қаратилган харажатларнинг умумий қийматини камайтириш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish