Sayt test rejimida ishlamoqda

Эргашев Қандиёр Хорун ўғлининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Bombyx mori хитозанининг гидроксиапатит билан композитларининг синтези ва хоссалари», 02.00.06 - Юқори молекуляр бирикмалар (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/K279.
Илмий раҳбарлар: Воҳидова Нойира Раҳимовна, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Полимерлар кимёси ва физикаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Полимерлар кимёси ва физикаси институти, DSc.02/30.12.2019.K/FM/T.36.01.
Расмий оппонентлар: Рахманбердиев Гаппар, кимё фанлари доктори, профессор; Рафиков Адхам Салимович, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Bombyx mori хитозани ва кальций гидроксиапатит асосида бошқариладиган таркибли композитлар синтез қилиш, уларнинг физик-кимёвий ва биологик фаол хоссаларини, шунингдек, ветеринария амалиётида қўлланилиш имкониятини ўрганишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
биргаликда чўктириш усули билан ХЗ/ГА масса% нисбатларини ўзгартириш орқали бошқариладиган таркибли наноструктурали композициялар синтез қилинган;
илк бор “in situ” шароитида олинган ХЗ Bombyx mori композитларини олишнинг мақбул шароитлари аниқланди ва уларнинг таркибини тартибга солиш воситалари ишлаб чиқилган;
илк бор экспериментал ва назарий тадқиқот усуллари асосида хитозан макромолекулаларининг кальций гидроксиапатит билан ўзаро таъсирининг дастлабки схемаси таклиф этилган; 
ХЗ/ГA масса% нисбати ва уларнинг биологик фаол хоссалари ўртасидаги боғлиқлик аниқланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Юқори биологик фаолликка эга бўлган Bombyx mori хитозанининг гидроксиапатит билан композитининг синтези ва хоссалари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
хитозан ва гидроксиапатит кальций асосидаги препарат товуқларнинг тухумдорлик самарадорлигини ошириш ва кальций-фосфор балансини сақлаш учун Самарқанд ветеринария тиббиёти институтида амалиётга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2021 йил 31 майдаги 02/23-967-сон маълумотномаси). Натижада, импорт ўрнини босувчи ва экспортга йўналтирилган маҳаллий биопрепаратлар сафини кенгайтиришга хизмат қилувчи хитозан гидроксиапатит Bombyx mori олиш усули учун лаборатория технологиясини ишлаб чиқиш имконини берган;
хитозан асосида плёнкалар олиш ва уларни қўллашдан №ФЗ 2019 081633 «Маҳаллий Apis Mellifera асалариларнинг нобуд бўлган қисмидан хитин ва хитозан ажратиб олиш ва улар асосида биологик парчаланадиган плёнкаларни олиш» мавзусидаги амалий лойиҳасида Bombyx mori хитозани асосида биологик фаол препаратлар плёнкаларини олиш усулларидан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 18 майдаги 89-03-2136-сон маълумотномаси). Натижада, физиологик эритмаларда самарали парчаланадиган эластик, биологик фаол хитозан плёнкалари олиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish