Сатторов Орифжон Боймуродовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фермер хўжаликларида интенсив боғдорчиликни ривожлантиришнинг иқтисодий асосларини такомиллаштириш йўналишлари», 08.00.04–Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/Iqt1092.
Илмий раҳбар: Хушматов Норқул Садуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилганмуассасаноми: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSc.03/30.01.2020.I.10.03.
Расмий оппонентлар: Назарова Фотима Хакимовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Хушвақтова Хуснобод Солиевна, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот номи: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тaдқиқoтнинг мaқcaди фермер хўжаликларида интенсив боғдорчиликни ривожлантиришнинг иқтисодий асосларини такомиллаштириш йўналишлари бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
интенсив боғдорчилик соҳасининг иқтисодий самарадорлик даражасига баҳо беришнинг соддалаштирилган иқтисодий диагностикуми ишлаб чиқилган ҳамда диагностикум идентификатори таклиф этилган;
замонавий интенсив боғдорчилик фаолиятининг ресурс тежамкорлик даражасига ресурс тежамкорлик индекси орқали баҳо бериш таклиф этилган ва тежамкорлик индексини аниқлаш услуби ишлаб чиқилган;
интенсив боғдорчилик билан шуғулланувчи фермер хўжаликларининг маҳсулотларни юқори фойда олган ҳолда сотиш юзасидан типологик гуруҳлари шакллантирилган;
интенсив боғдорчиликда табиий офатлар туфайли келиб чиқадиган талофатларни фермер хўжаликлари учун компенсация қилиш механизми таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Фермер хўжаликларида интенсив боғдорчиликни ривожлантиришнинг иқтисодий асосларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган амалий тавсиялари асосида:
интенсив боғдорчилик соҳасининг иқтисодий самарадорлик даражасига баҳо бериш юзасидан рақамли технологияларга асосланувчи соддалаштирилган иқтисодий диагностикуми бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 11 январь 05/03-04-50-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида боғдорчилик хўжаликлари фаолиятини баҳолаш жараёнини 5-10 фоизга соддалаштириш имкони яратилган.
замонавий интенсив боғдорчилик фаолиятининг ресурс тежамкорлик даражасига баҳо бериш ва тежамкорлик индексини аниқлаш бўйича тавсиялари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 11 январь 05/03-04-50-сон маълумотномаси). Тежамкорлик индекси асосида боғдорчилик хўжаликлари фаолиятини баҳолаш, ишлаб чиқариш жараёнини замонавий таҳлил қилиш жараёнини 5-10 фоизга соддалаштирган.
интенсив боғдорчилик билан шуғулланувчи фермер хўжаликларининг маҳсулотларни юқори фойда олган ҳолда сотиш юзасидан типологик гуруҳлари асосида хўжаликларда маҳсулот сотиш ва сақлаш тизимини диверсификация қилиш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 11 январь 05/03-04-50-сон маълумотномаси). Натижада боғдорчилик хўжаликларида маҳсулот сотишдан фойда миқдорини 5-8 фоизга оширган.
табиий офатлар туфайли келиб чиқадиган талофатларни фермер хўжаликлари учун компенсация қилиш механизми бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 11 январь 05/03-04-50-сон маълумотномаси). Натижада табиий офатлар туфайли боғдорчилик хўжаликлари кўрадиган талофатларни компенсация қилиш ҳисобига хўжаликларда зарар миқдори 30 фоизгача камайишига эришилган.