Аллаяров Сухроб Рустамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Иқтисодий ўсишни рағбатлантиришда оптималлашган фискал сиёсатни амалга ошириш йўллари”, 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.PhD/Iqt342.
Илмий раҳбар: Каримов Норбой Ғаниевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Бозоров Акмал Амонович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Г.В.Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университети Тошкент шаҳри филиали.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади иқтисодий ўсишни рағбатлантиришда оптималлашган фискал сиёсатни амалга ошириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ ставкаларини олтин, кумуш бўйича 20% миқдорида белгилаш асосида инвестиция қилиш учун корхона ихтиёрида қўшимча маблағ қолдириш асосланган;
кўчмас мулк ва асосий воситалар сотиб олишда тўланган қўшилган қиймат солиғини қайтариш асосида корхона иқтисодий ўсишини таъминлаш асосланган;
кўриниши, таркиби бўйича хусусиятлари яқин бўлган импорт қилинадиган товар позицияларини аниқлаштириш асосида божхона ставкаларини қайта кўриб чиқиш ва маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг ички бозордаги рақобатбардошлигини ошириш таклиф этилган;
давлат қарзини олиш шартномаларини чегаралаш, бюджетни қўллаб-қувватлаш ва лойиҳаларни амалга ошириш билан боғлиқ бўлмаган чора-тадбирларни молиялаштиришга чеклов ўрнатиш таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Иқтисодий ўсишни рағбатлантиришда оптималлашган фискал сиёсатни амалга ошириш йўллари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ ставкаларини олтин, кумуш бўйича 20% миқдорида белгилаш асосида инвестиция қилиш учун корхона ихтиёрида қўшимча маблағ қолдириш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 30 декабрдаги “2020 йил учун Ўзбекистон Республикасининг давлат бюджети тўғрисида”ги ПҚ-4555-сон қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2020 йил 1 июндаги 06/04-02-01-44/1406-сон маълумотномаси). Натижада, 2020 йилдан бошлаб, ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ ставкалари олтин, кумуш бўйича 25% дан 20% гача, 2021йилдан эса 15 %гача камайтирилган ҳамда шу корхоналарнинг фойдасини солиққа тортиш рентабеллик даражасидан келиб чиққан ҳолда белгиланган, бу эса тармоқда инвестиция қилиш учун қўшимча маблағ қолдириш имконини берган;
кўчмас мулк ва асосий воситалар сотиб олишда тўланган қўшилган қиймат солиғини қайтариш асосида корхона иқтисодий ўсишини таъминлаш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 30 декабрдаги “2020 йил учун Ўзбекистон Республикасининг давлат бюджети тўғрисида”ги ПҚ-4555-сон қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2020 йил 1 июндаги 06/04-02-01-44/1406-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида 2020 йил охиригача корхоналарга 900 млрд.сўм атрофида маблағларнинг қайтарилишига эришилган;
кўриниши, таркиби бўйича хусусиятлари яқин бўлган импорт қилинадиган товар позицияларини аниқлаштириш асосида божхона ставкаларини қайта кўриб чиқиш ва маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг ички бозордаги рақобатбардошлигини ошириш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 29 июндаги “Ўзбекистон Республикасининг ташқи иқтисодий фаолиятини янада тартибга солиш ҳамда божхона-тариф жиҳатдан тартибга солиш тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-3818-сон қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2020 йил 1 июндаги 06/04-02-01-44/1406-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида давлат бюджетига 25 млрд.сўм қўшимча божхона тўловлари тушган, 2859 та товар позициялари бўйича маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг ички бозордаги рақобатбардошлик даражаси ошишига эришилган;
давлат қарзини олиш шартномаларини чегаралаш, бюджетни қўллаб-қувватлаш ва лойиҳаларни амалга ошириш билан боғлиқ бўлмаган чора-тадбирларни молиялаштиришга чеклов ўрнатиш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикасининг “2020 йилги Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети тўғрисида”ги Қонунида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2020 йил 1 июндаги 06/04-02-01-44/1406-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида давлат бюджетининг фоизлар тўлаш харажатларининг ошишига чегара белгиланиб, давлат бюджети тақчиллиги ошишига йўл қўйилмаган.