Шафиев Турсун Рустамовичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Зарарли моддаларнинг атмосферада кўчиши ва диффузия жараёнини мониторинг ва башоратлаш учун чизиқсиз математик моделларни, ҳисоблаш алгоритмларини ишлаб чиқиш», 05.01.07 – «Математик моделлаштириш. Сонли усуллар ва дастурлар мажмуи» (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.PhD/Т1119.
Илмий раҳбар: Равшанов Нормахмад, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.13/30.12.2019.Т.07.01.
Расмий оппонентлар: Садуллаева Шахло Азимбаевна, техника фанлари доктори, Турғунов Аброржон Махаматсолиевич, PhD. 
Етакчи ташкилот номи: Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: саноат ҳудудлари ҳаво ҳавзаларининг экологик ҳолатини мониторинг қилиш ва башоратлаш учун математик моделлар, ҳисоблаш алгоритмлари ва дастурий мажмуани ишлаб чиқиш ҳамда такомиллаштиришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
заррачаларнинг физик-механик хусусиятларини инобатга олган ҳолда атмосферада зарарли моддаларнинг кўчиши ва диффузияси жараёнини ифодаловчи чизиқли уч ўлчовли математик модель ишлаб чиқилган;
атмосферада зарарли моддаларнинг кўчиши ва диффузияси жараёнини ифлослантирувчи заррачаларнинг ўзгарувчан кўчиш тезлиги, қаралаётган ҳудуднинг об-ҳаво ва иқлим шароитлари ҳамда орографиясини инобатга олган ҳолда уч ўлчовли чизиқсиз математик модели ишлаб чиқилган;
атмосферада зарарли моддаларнинг кўчиши ва диффузияси масалаларини ечиш учун юқори аниқликдаги ошкормас чекли айирмали схемага асосланган самарали сонли алгоритм ишлаб чиқилган;
атмосферада зарарли ташланмалар тарқалиши чизиқсиз масаласининг физик хусусиятларига мос қисмларга ажратиш усулига асосланган самарали сонли ҳисоблаш алгоритми ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқoт натижаларининг жорий қилиниши. Саноат объектлари ҳудудлари атмосфераси ҳаво ҳавзаларининг экологик ҳолатини мониторинг қилиш ва башоратлашнинг математик моделлари, ҳисоблаш алгоритмлари ва дастурий мажмуаси асосида: 
атмосферага ташланаётган зарарли моддаларнинг вақтга нисбатан ифлослантирувчи заррачаларининг ўзгарувчан тезликларини ҳисобга олган ҳолда уларнинг атмосфера ҳавосида тарқалиши жараёнини мониторинг қилиш ва башоратлаш, шунингдек, янги барпо этилаётган саноат объектларининг оптимал жойлаштирилиши билан боғлиқ қарорларни қабул қилишни қўллаб қувватлаш учун математик модель ва дастурий мажмуа Бухоро вилояти Экология ва табиатни муҳофаза қилиш бошқармаси фаолиятига жорий қилинган (Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси маълумотнома № 02-02/8-2738-сон, 19.11.2020 й.). Жорий қилиш натижасида атроф-муҳитнинг ҳимоясига қаратилган табиатни муҳофаза қилиш чора-тадбирларини амалга ошириш, атмосфера ҳавосида максимал рухсат этилган концентрация меъёрлари бузилганлиги ҳақида ўз вақтида огоҳлантириш ҳисобига тўланадиган жарималарни тўлаш билан боғлиқ молиявий харажатларни тежаш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш имконини берган;
зарарли моддаларнинг атмосфера ҳавосида кўчиши ва диффузияси жараёнини таҳлил қилиш, кузатиш ва башоратлаш бўйича математик ва дастурий мажмуа Бухоро вилояти «МКМК-409» МЧЖ фаолиятига жорий қилинган (Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси маълумотнома № 02-02/8-2738-сон, 19.11.2020 й.). Жорий қилиш натижасида ноқулай метеорологик шароитларда ва объектнинг белгиланган ишлаш режимларида зарарли моддаларнинг ишлаб чиқариш объекти ҳудудларида зарарли газлар, чанг ва канцероген моддалар концентрациясини башоратлаш аниқлиги 9-11% га оширилган;
заррачаларнинг тезлиги ўзгаришини ҳисобга олган ҳолда атмосфера ҳавосида зарарли моддалар кўчиши ва диффузияси жараёнлари таҳлил қилиш, кузатиш ва башоратлаш бўйича математик ва дастурий мажмуаси “CHORI MEGA MONTAJ” МЧЖ фаолиятига жорий қилинган (Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси маълумотнома № 02-02/8-2738-сон, 19.11.2020 й.). Жорий қилиш натижасида атмосферанинг чегара қатламида ва ер юзаси сатҳида цемент, чанг, қум ҳамда қозонхоналарда ёқиладиган углеводород ёқилғиси ёқилиши натижасида ҳосил бўладиган зарарли моддалар концентрациясини башоратлаш аниқлигини 8-10% га оширилган.