Ниязова Зебинисо Анваровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кўзнинг тешиб кирган жароҳатларини даволашда плёнкали биоқопламаларнинг қўлланилишини морфологик асослаш» 14.00.08 – Офтальмология, 14.00.15 – Патологик анатомия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Tib556.
Илмий раҳбарлар: Бузруков Батир Тулкунович- тиббиёт фанлари доктори, доцент; Сидиков Акмал Абдикахарович- тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган кўз микрохирургияси илмий-амалий тиббиёт маркази ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.04/30.01.2020.Тib.105.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Билалов Эркин Назимович- тиббиёт фанлари доктори, профессор; Чупров Игорь Николаевич- тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси).
Етакчи ташкилот: Харьков миллий тиббиёт университети (Харьков, Украина).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: «Novacel Ziyo» таркибида метилен кўки сақлаган поликомпозицион биодеградацияланувчи кўз доривор пленкасини ишлаб чиқиш ва тажрибада кўзнинг тешиб ўтган жароҳатларини даволашда хавфсизлиги, регенератор ва микробга қарши самарадорлигини таъминлашга қаратилган таклиф ва тавсиялар тақдим этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
маҳаллий бўлган таркибида метилен кўки сақлаган поликомпозицион биодеградацияланувчи кўз доривор пленкаси ишлаб чиқилган;
метилен кўки сақлаган поликомпозицион биодеградацияланувчи кўз доривор пленкасининг регенератор ва микробга қарши хусусиятлари асосланган;
тажрибада кўзнинг тешиб ўтган жароҳатларини даволаш учун мўлжалланган, маҳаллий пленканинг кўриш фаолиятини тиклашдаги регенератор самарадорлиги исботланган;
кўзнинг тешиб ўтган жароҳатларида оригинал бўлган таркибида метилен кўки сақлаган поликомпозицион биодеградацияланувчи кўз доривор пленкасининг қўлланилиши шох парда ва остидаги тўқималар морфологик структураси тикланиш муддатини қисқартириши исботланган;
метилен кўки сақлаган поликомпозицион биодеградацияланувчи кўз доривор пленкаси маҳаллий зарарлаш, аллергик ва токсик хусусиятларга эга эмаслиги ҳамда кўзнинг тешиб ўтган жароҳатларини даволаш самарадорлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Кўзнинг тешиб ўтган жароҳатларини даволашда таркибида метилен кўки сақлаган полифункционал биофаол қопламанинг терапевтик самарадорлиги ва клиникадан олдинги баҳолашда тиббий-биологик хавфсизлиги бўйича олинган илмий натижалари асосида:
кўзнинг тешиб кирган жароҳатларини даволашда плёнкали биоқопламаларнинг қўлланилишини бўйича илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Маҳаллий пленкали биоқопламанинг қўлланилиши билан кўзнинг жароҳатларини даволаш усули» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 5 декабрдаги 8н-д/561 маълумотномаси). Ушбу тавсиянома маҳаллий хом ашёдан тайёрланган биоқопламаларни қўллаш натижасида кўз жароҳатларини эрта ташҳислаш ва самарали даволаш тактикасини танлаш орқали ҳаёт сифатини яхшилашга имкон берган;
Офтальмологик биоқопламанинг микробга қарши сезувчанлигини диск-диффузион йўли билан аниқлаш бўйича илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Офтальмологик биоқопламанинг микробга қарши сезувчанлигини диск-диффузион йўли билан аниқлаш усули» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 5 декабрдаги 8н-д/562 маълумотномаси). Ушбу тавсиянома офтальмологик биоқопламанинг микробга қарши сезувчанлигини диск-диффузион йўли билан баҳолаш ва самарали даволаш тактикасини танлаш имконини берган;
тажрибада кўзнинг тешиб кирган жароҳатларини даволашда пленкали биоқопламаларнинг қўлланилишини морфологик асослашни такомиллаштиришга қаратилган тадқиқот натижалари соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, «Novacel Ziyo» биофаол офтальмологик қопламанинг қўлланилиш йўли билан даволаш асосида олинган натижалар Тошкент фармацевтика институтининг илмий-тадқиқот лабораториясининг фаолиятига тадбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 12 апрелдаги 8н-з/68-сон маълумотномаси). Олинган натижаларнинг жорий қилиниши касалликни даволаш самарадорлигини ошириш, даволаниш ва вақтинчалиқ ишга лаёқатсизлик муддатини ҳамда ташриҳдан сўнгги асоратларни қисқартириш, шунингдек, кўрув аъзосининг жароҳатларини даволаш учун маблағларни камайтиришга имкон беради.