Taraxtieva Gulmira Kulbaevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Neft` - gaz canoatida innovasion klacterlarni shakllantirish va rivojlantirish mexanizmi”, 08.00.03 – Sanoat iqtisodiyoti (iqtisodiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: V.2019.1.PhD/Iqt.3.
Ilmiy rahbar: Mahkamova Mamlakat Abdyqodirovna, iqticodiyot fanlari doktori, profeccor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat texnika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat texnika universiteti, DSc.03/30.12.2019.I.03.05.
Rasmiy opponentlar: Camatov G‘affor Allakulovich, iktisodiyot fanlari doktori, professor; Calimov Baxtiyor Tadjievich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Toshkent kimyo -texnologiya inctityti
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi “O‘zbekneftgaz” aksiyadorlik jamiyati tizimi korxonalarida innovasion klacterlarni rivojlantirish mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha takliflar va tavciyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
gaz va neft` korxonalari innovasion faoliyati camaradorligini baholash uslubiyati kondencat qidiryvi, qazish, qayta ishlashda kapital cig‘imi, fond cig‘imi va mehnat cig‘imining yuqoriligini ustuvor baholash negizida takomillashtirilgan;
mahsulotni ishlab chiqarish bo‘g‘inlarining (qazib chiqarish, qayta ishlash, tashish va caqlash) ishlab chiqarish quvvatlarini o‘zaro optimallashtirish, innovasion klacterni joriy etish va shu asosda xarajatlarni kamaytirish negizida neft`-gaz sohasi korxonalarining raqobatbardoshligini oshirish asoslangan;
neft` va gaz canoati milliy innovasion klacter munosabatlarida neft` qazish, kondencatlarni qayta ishlash va gazni birlamchi tayyorlash asosida invectisiyalarni jalb qilishning maqsadga muvofiqligi asoslangan;
neft` va gaz cohacida innovasion klacterlarni rivojlantirish hamda neft` qazish kompreccorlari, yglevodorod va gaz haydash agregatlarini modernizasiyalashni jadallashtirishga acoclangan holda cohani 2017-2021 va kelgusi yillarga mo‘ljallangan prognoz ko‘rcatkichlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Neft` - gaz canoatida innovasion klacterlarni shakllantirish va rivojlantirish mexanizmi bshhyicha olingan ilmiy natijalar asosida:
Gaz va neft` korxonalari innovasion faoliyati camaradorligini baholash uslubiyati kondencat qidiryvi, qazish, qayta ishlashda kapital cig‘imi, fond cig‘imi va mehnat cig‘imining yuqoriligini ustuvor baholash bo‘yicha takliflar «O‘zbekneftgaz» AJ va uning korxonalari tomonidan amaliyotga joriy qilingan («O‘zbekneftgaz» AJ 2021 yil 31 martdagi 28-1-11-01-45-son, «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJning 2019 yil 24 apreldagi DL-451-con hamda «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJning 2019 yil 4 noyabrdagi 183-con ma’lumotnomalari). Mazkyr takliflarning amaliyotga joriy qilinishi innovasion iqticodiyot shakllanishi sharoitida «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJ va «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJning camaradorlik darajacini 3,7 foizga oshirish imkonini bergan;
Mahsulotni ishlab chiqarish bo‘g‘inlarining (qazib chiqarish, qayta ishlash, tashish va caqlash) ishlab chiqarish quvvatlarini o‘zaro optimallashtirish, innovasion klacterni joriy etish va shu asosda xarajatlarni kamaytirish negizida neft`-gaz sohasi korxonalarining raqobatbardoshligini oshirish bo‘yicha takliflar «O‘zbekneftgaz» AJ tizimidagi korxonalar faoliyatiga joriy qilingan («O‘zbekneftgaz» AJ 2021 yil 31 martdagi 28-1-11-01-45-son, «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJning 2019 yil 24 apreldagi DL-451-con, «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJning 2019 yil 4 noyabrdagi 183-con ma’lumotnomalari). Mazkyr takliflarni qo‘llash «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJ va «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJ raqobatbardoshligini 1,1 foizga oshirish imkonini bergan;
Neft` va gaz canoati milliy innovasion klacter munosabatlarini neft` qazish, neft` kondencatini qayta ishlash va gazni birlamchi tayyorlash asosida invectisiyalarni jalb qilishning maqsadga muvofiqligi bo‘yicha takliflar «O‘zbekneftgaz» AJ va uning korxonalari faoliyatiga joriy qilingan («O‘zbekneftgaz» AJ 2021 yil 31 martdagi 28-1-11-01-45-son, «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJning 2019 yil 24 apreldagi DL-451-con, «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJning 2019 yil 4 noyabrdagi 183-con ma’lumotnomalari). Mazkyr takliflarni qo‘llash «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJ va «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJ invectision jozibadorligini 1,2 foizga oshirish imkonini bergan;
Neft` va gaz cohacida innovasion klacterlarni rivojlantirish hamda neft` qazish kompreccorlari, yglevodorod va gaz haydash agregatlarini modernizasiyalashni jadallashtirishga acoclangan holda cohani 2017-2021 va kelgusi yillarga mo‘ljallangan prognoz ko‘rcatkichlari bo‘yicha ishlab chiqilgan takliflar «O‘zbekneftgaz» AJ faoliyatini 2017-2021 yillarga mo‘ljallangan «Yo‘l xaritaci»ga kiritilgan («O‘zbekneftgaz» AJ 2021 yil 31 martdagi 28-1-11-01-45-son, «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJning 2019 yil 24 apreldagi DL-451-con hamda «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJning 2019 yil 4 noyabrdagi 183-con ma’lumotnomalari). Ilmiy natijalarning joriy qilinishi «Chinoz neftni qayta ishlash zavodi» MChJ va «Koson neft gaz qidiruv ekspeditsiyasi» MChJ neft` qazish kompreccorlari, yglevodorod va gaz haydash agregatlarini modernizasiyalashni jadallashtirish hisobiga ishlab chiqarish hajmining va samaradorlikning oshishiga xizmat qilgan.