Халилов Мухтор Сувоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Узумзорлар ва мевали боғларга кимёвий ишлов берувчи пуркагич параметрларини асослаш”, 05.07.01 - Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.4.PhD/T947.
Илмий раҳбар: Маматов Фармон Муртозевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти, PhD.03/30.06.2020.T.111.02.
Расмий оппонентлар: Тўхтақўзиев Абдусалим, техника фанлари доктори, профессор; Эшдавлатов Эшпулат Узоқович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: “BMKB-Agromash” АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: узумзорлар ва мевали боғларга кимёвий ишлов беришда ишчи суюқликни икки томонга бир текис тақсимлаб сепилишини таъминлайдиган пуркагичнинг конструкцияси ва параметрларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳаво оқимини икки ён томонга йўналтирадиган марказдан қочма вентилятор ва ишчи суюқликни парчаловчи учликлар бўйича бир текис тақсимлайдиган тақсимлагичдан ташкил топган пуркагичнинг конструктив схемаси ва унинг технологик иш жараёни асосланган;
пуркагич тақсимлагичининг янги конструкцияси, параметрлари ва парчаловчи учликларни тақсимлагич билан боғланиш схемаси ишчи суюқликни парчаловчи учликларни жойлашиши ва сонига боғлиқ бўлмаган ҳолда бир текис тақсимланишини таъминлаш асосида аниқланган;
марказдан қочма вентилятoрнинг мақбул конструкцияси, параметрлари ва иш режимида бир йўла боғ оралиғининг икки томонига ишчи суюқликни тўлиқ қамровли ҳажмий ишлов берилиши таъминланган;
пуркагичнинг ишчи суюқлик сарфи гидравлик тизимдаги ишчи босим, вентилятор ғилдирагининг айланишлар сони, парчаловчи учликлар сони ва пуркагич ишчи қисмидан чиқаётган ҳаво оқимининг тезлигига боғлиқ равишда асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Узумзорлар ва мевали боғларга кимёвий ишлов берадиган пуркагични ишлаб чиқиш ва унинг ишчи қисмлари параметрларини асослаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
вентиляторли пуркагичларда ишчи суюқликни парчаловчи учликлар бўйича бир текис тақсимлайдиган тақсимлагичга Россия Федерацияси Интеллектуал мулк бўйича Федерал хизматининг фойдали моделга патенти олинган («Вентиляторли пуркагичнинг парчаловчи учлиги учун тақсимлагич», RU 195352, 2020 й.). Натижада иш сифати ва унуми юқори тақсимлагичли узумзорлар ва мевали боғларга кимёвий ишлов берадиган пуркагичнинг конструктив схемасини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
узумзорлар ва мевали боғларга пуркагич билан кимёвий ишлов бериш технологик жараёни бажарилишининг сифат кўрсаткичларини баҳолашга доир дастлабки талаблар ва унинг конструкциясини лойиҳалашга техник топшириқ ишлаб чиқилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 27 августдаги 02/023-1985-сон маълумотномаси). Натижада узумзорлар ва мевали боғларга тўлиқ қамровли кимёвий ишлов берадиган такомиллаштирилган осма пуркагични тажриба нусхасини тайёрлаш ва иш сифатини баҳолаш имконини берган;
узумзорлар ва мевали боғларга кимёвий ишлов беришда ҳаво оқимини икки ён томонга йўналтирадиган марказдан қочма вентиляторга эга юқори самарали универсал осма пуркагич Қашқадарё вилояти Яккабоғ ва Китоб тумани фермер хўжаликларида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 27 августдаги 02/023-1985-сон маълумотномаси). Натижада узумзорлар ва мевали боғларга кимёвий ишлов беришда иш унумини 46 фоизга орттириш, ёнилғи сарфини 47 фоизга ва фойдаланишдаги харажатлар сарфини 52 фоизга камайтириш имкони яратилган.
мақбул параметрларга эга пуркагичнинг саноат нусхаларини ишлаб чиқиш ва тайёрлаш учун лойиҳа-конструкторлик ҳужжатлари (техникавий шартлар ва чизмалар) “BMKB-Agromash”АЖ да жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 27 августдаги 02/023-1985-сон маълумотномаси). Натижада узумзорлар ва мевали боғлар оралиғининг икки томонига сифатли кимёвий ишлов берадиган пуркагичнинг саноат нусхасини ишлаб чиқишнинг техник имкони яратилган.