Sayt test rejimida ishlamoqda

Атажанова Наргиз Машарибовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Глицирофитнинг иммуномодулловчи хусусиятларини ўрганиш», 14.00.36 – Аллергология ва иммунология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/Tib1014.
Илмий раҳбар: [Батирбеков Акрам Анварович], тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти, DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01.
Расмий оппонентлар: Уразметова Маиса Дмитриевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ахмедова Холида Юлдашевна, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: иккиламчи иммунтанқислик холатларида глицирофитнинг иммуномодулловчи таъсирини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор меъёрда ва иккиламчи иммунтанқисликнинг учта моделида (ўткир токсик гепатит, гемолитик камқонлик, нурланиш касаллиги) глицирофит ва унинг компонентлари  (пушти бахмалгул ва қизилмия илдизи экстрактлари) формалин билан чақирилган экспериментал артритда яллиғланиш жараёнини кучайииши, кечишининг давомийлиги ва зўрайишига қарши таъсири ва интакт ҳайвонларда эса иммунитет кўрсаткичларини холатига иммуномодулловчи таъсири аниқланган; 
илк бор глицирофит иккиламчи иммунтанқислик ҳолатида бўлган сичқонларнинг периферик қонида қўй эритроцитларига қарши антитаналар сонини кўпайтириши орқали пасайган иммунологик жавоб холатини қайта тиклаш қобилиятига эга эканлиги исботланган; 
турлисабабли (ўткир токсик гепатит, гемолитик камқонлик, нурланиш касаллиги) келиб чиқадиган иккиламчи иммунтанқислик холатларида глицирофитнингмарказий (тимус, суяк кўмиги) ва периферик (лимфа тугунлар) иммунитет аъзолари ҳужайралари хамда қондаги эритроцитлар ва лейкоцитлар камайган сонини мутаносиб равишда қайта тиклаши исботланган;
глицирофит интакт сичқонларда иммунологик ва гематологик кўрсаткичларнинг мавжуд бўлган ўзаро корреляцион боғлиқликлари умумий сонини камайтириши ва унинг таркибидагипушти бахмалгул экстракти (компоненти) боғлиқликлар умумий сони ва миқдорини юқори даражада кўпайтириши аниқланган;
ўткир токсик гепатитда глицирофит ва унинг таркибидаги компонентлари (хар бирининг алоҳида таъсирида ҳам) иммун аъзолардаги (жигар, тимус, талоқ ва лимфа тугунлар)юзага келган морфологик ўзгаришларини қайта тиклашга ижобий таъсири аниқланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Тажрибада иккиламчи иммун танқислик холатларида глицирофитнинг иммуномодулловчи хусусиятларини аниқлаш  бўйича олинган натижалар асосида:
«Гепатитларда иммунокоррегирлаш усуллари» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 30 ноябрдаги 8н-д/226-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг жорий қилиниши янги яллиғланишга қарши ўсимликлар йиғмалари иккиламчи иммунтанқислик жараёнларида иммун тизим холатини  иммунокоррегирлаш учун хизмат қилган;
иккиламчи иммун танқислик холатларида глицирофитнинг иммуномодулловчи хусусиятларини аниқлаш  бўйича олинган натижалар соғлиқни сақлаш тизимига, жумладан, Иммунология ва инсон геномикаси институти лабораториялари ва Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиали экспериментал лабораториялари амалиётларига тадбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 24 февралдаги 8н-з/42-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг клиник амалиётга жорий этилиши иммуномодулловчи фаолликка эга бўлган глицирофит каби дори воситаларини ишлаб чиқаришга асос бўлади, иккиламчи иммунтанқислик жараёнларида ўткир токсик гепатит, гемолитик камқонлик, нурланиш касаллигида иммунологик ва гематологик кўрсаткичлар ҳолатини меъёрлашга имкон яратган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish