Кадиров Мир-Хусан Мирпулатовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Инфокоммуникацион тизимларда ахборот ҳимояланганлигини оширишнинг усул ва воситаларини такомиллаштириш», 05.01.05 – Ахборотларни ҳимоялаш усуллари ва тизимлари. Ахборот хавфсизлиги (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/T308.
Илмий раҳбар: Каримов Маджит Маликович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.13/30.12.2019.Т.07.01.
Расмий оппонентлар: Абдурахимов Бахтиёр Файзиевич, физика-математика фанлари доктори, профессор; Ганиев Абдухалил Абдужалилович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот номи: «UNICON.UZ» – фан-техника ва маркетинг тадқиқотлари маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инфокоммуникацион тизимларда фойдаланишни чеклаш моделлари асосида ахборотни ҳимояланганлик даражасини оширишнинг усул ва воситаларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ахборотдан фойдаланишни назоратлаш усули асосида турли фойдаланувчилар маълумотларини бошқарув функцияларининг бир-бири билан кесишмаслигини таъминловчи ташкилотнинг хавфсизлик модели такомиллаштирилган;
ахборотдан фойдаланишни чеклашни мандатли бошқариш сиёсати ёрдамида ахборот ҳимояланганлигини оширишнинг концептуал модели ишлаб чиқилган;
иккита қийматли панжаранинг декарт кўпайтмасини тузиш орқали маълумотларни махфийлиги ва яхлитлигини таъминлаш имконини берувчи мандатли хавфсизлик сиёсатини қуриш усули такомиллаштирилган;
фойдаланувчининг қайд маълумотларининг ваколатли ролларини ва фойдаланиш ҳуқуқларининг вазифаларини белгилаш орқали фойдаланишни бошқаришнинг мандат ва ролли модели такомиллаштирилган;
Де-юре ва Де-факто қоидалари ва ахборотдан фойдаланишни бошқариш қоидаларини шакллантириш асосида тизим ҳимояланганлик ҳолатини оширувчи алгоритм ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқoт натижаларининг жорий қилиниши.
Инфокоммуникацион тизимларида ахборотдан рухсатсиз фойдаланишни чекловчи усуллар, моделлар ва алгоритмлар бўйича олинган илмий натижалар асосида:
фойдаланувчининг қайд маълумотларининг ваколатли ролларини ва фойдаланиш ҳуқуқларининг вазифаларини белгилаш имконини берувчи фойдаланишни бошқаришни такомиллаштирилган мандат ва ролли модели асосида ишлаб чиқилган тизим ҳимояланганлигини оширувчи дастурий мажмуа – «Тошкент» Республика фонд биржаси АЖга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2020 йил 17 августдаги 33-8/4721-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида ишлаб чиқилган дастурий мажмуа ташкилот ходимларининг ишлаш жараёнларида махсус роллар асосида субъектнинг махфийлик даражасига қараб бошқариш, ходимларнинг мониторингини олиб бориш ва тизим ахборотидан рухсатсиз фойдаланишни олдини олиш имконини берган; 
Де-юре ва Де-факто қоидалари ва ахборотдан фойдаланишни бошқариш қоидаларини шакллантириш бўйича тизим ҳимояланганлик ҳолатини оширишга имкон берувчи алгоритм ва дастурий мажмуа – «Trans New Millenium» МЧЖга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2020 йил 17 августдаги 33-8/4721-сон маълумотномаси). Натижада, ишлаб чиқилган автоматлаштирилган тизим ҳимояланганлигини оширувчи дастурий мажмуаси «MK Universal» турли ахборотдан рухсатсиз фойдаланишни чекловчи ҳимоя қилиш воситалари ишлаши унумдорлигини баҳолаш бўйича энг яхши кўрсаткичга эга «Dallas Lock» дастурий мажмуасидан 7% га ва энг паст кўрсаткичга эга «Secret Net» дастурий мажмуасидан 18% га юқори унумдор ишлаш имконини берган; 
инфокоммуникацион тизимларда фойдаланишни бошқариш усули асосида ташкилотнинг хавфсизлик модели ва мижоз-сервер архитектураси орқали амалга оширилган дастурий мажмуа «UNF Universal» МЧЖга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2020 йил 17 августдаги 33-8/4721-сон маълумотномаси). Натижада, мижоз-сервер архитектураси асосида ишлаб чиқилган дастурий мажмуа фойдаланувчилар маълумотларини бошқарув функцияларининг бир-бири билан кесишмаслигини таъминлаш ҳисобига роллар иерархиясини қуришга ва ташкилот тизим ахборотидан рухсатсиз фойдаланишни бартараф этишга ҳамда корхона раҳбарининг ўз ходимларини иш жараёнида бошқариш орқали ташкилотнинг иш унумдорлигини 13% фоиз оширишга имкон берган.