Воҳидов Ҳамиджон Махмудовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Даъво муддати жорий қилинмайдиган талаблар ва уларнинг ҳуқуқий оқибатлари”, 12.00.03 – Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.1.PhD/Yu350.
Илмий раҳбар: Боротов Миродилжон Хомуджонович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Умаров Толибжон, юридик фанлар доктори, доцент; Ибратова Феруза Бобоқуловна, юридик фанлар номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Давлат Божхона қўмитаси Божхона институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади даъво муддати жорий қилинмайдиган талабларнинг моҳияти ва аҳамиятини очиб бериш, ушбу талаблар доирасини аниқлаш, туркумлаш ҳамда уларни тавсифлаш, ҳуқуқ субъекти томонидан даъво муддати жорий қилинмайдиган талабларни амалга оширишга қаратилган амалдаги фуқаролик қонун ҳужжатларини янада такомиллаштириш борасида таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мулкдор ёки бошқа эгалик қилувчининг ўзининг ҳар қандай ҳуқуқлари бузишлиши ҳолатларини, гарчи улар эгалик қилишдан маҳрум этиш билан боғлиқ бўлмаса ҳам, бартараф этиш ҳақидаги талабларга нисбатан даъво муддатининг жорий қилинмаслиги исботланган;
ирқий ёки ижтимоий келиб чиқишга оид маълумотлар, сиёсий, диний ёки дунёқарашга оид эътиқодлар, сиёсий партиялар ва касаба уюшмаларига аъзолик тўғрисидаги маълумотлар, шунингдек, жисмоний ёки руҳий (психик) саломатликка тааллуқли маълумотлар, шахсий ҳаёт ва судланганлик тўғрисидаги маълумотлар шахсга доир махсус маълумотлар ҳисобланиши асослаб берилган;
субъектнинг наслдан-наслга ўтган ёки орттирилган хусусиятларига тааллуқли бўлган, субъектнинг биологик қиёфасини таҳлил қилиш ёки муқобил ахборот олиш имконини берадиган бошқа элементни таҳлил қилиш натижаси бўлган шахсга доир маълумотлар генетик маълумотлар бўлиши асослантирилган;
мулкдор ва (ёки) оператор, шунингдек, учинчи шахс шахсга доир маълумотларни ҳимоя қилиш бўйича таъминлайдиган ҳуқуқий, ташкилий ва техник чораларни кўриши асослаб берилган;
мулкдор ва (ёки) оператор ҳамда шахсга доир маълумотлардан фойдаланишга рухсат олган бошқа шахслар субъектнинг розилигисиз шахсга доир маълумотларни учинчи шахсларга ошкор этмаслиги ва тарқатмаслиги шартлиги асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Даъво муддати жорий қилинмайдиган талаблар ва уларнинг ҳуқуқий оқибатларига доир тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижалар асосида:
мулкдор ёки бошқа эгалик қилувчининг ўз ҳуқуқининг ҳар қандай бузишлиши ҳолатларини, гарчи улар эгалик қилишдан маҳрум этиш билан боғлиқ бўлмаса ҳам, бартараф этиш ҳақидаги талабларга нисбатан даъво муддатининг жорий қилинмаслигига оид таклифлар (Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 163-моддасининг олтинчи хатбошиси) Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 20 мартдаги “Мамлакатда ишбилармонлик муҳитини яхшилаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар қабул қилинганлиги муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ–531-сон Қонуни билан Фуқролик кодексига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2019 йил 11 июлдаги 59-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф даъво муддати жорий қилинмайдиган талабларни аниқлаштириб, фуқаролик ҳуқуқларини даъво қўзғатиш орқали ҳимоя қилиш ҳуқуқини кафолатлашга хизмат қилган;
ирқий ёки ижтимоий келиб чиқишга оид маълумотлар, сиёсий, диний ёки дунёқарашга оид эътиқодлар, сиёсий партиялар ва касаба уюшмаларига аъзолик тўғрисидаги маълумотлар, шунингдек, жисмоний ёки руҳий (психик) саломатликка тааллуқли маълумотлар, шахсий ҳаёт ва судланганлик тўғрисидаги маълумотлар шахсга доир махсус маълумотлар ҳисобланишига оид таклифлар (Ўзбекистон Республикасининг “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги Қонуннинг 25-моддаси биринчи қисми) Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 2 июлдаги “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги ЎРҚ–547-сон Қонунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2019 йил 12 июлдаги 61-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф шахсга доир маълумотларни аниқлаштиришга хизмат қилган;
субъектнинг наслдан-наслга ўтган ёки орттирилган хусусиятларига тааллуқли бўлган, субъектнинг биологик қиёфасини таҳлил қилиш ёки муқобил ахборот олиш имконини берадиган бошқа элементни таҳлил қилиш натижаси бўлган шахсга доир маълумотлар генетик маълумотлар бўлишига оид таклифлар (Ўзбекистон Республикасининг “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги Қонуннинг 25-моддаси биринчи қисми) Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 2 июлдаги “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги ЎРҚ–547-сон Қонунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2019 йил 12 июлдаги 61-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф шахсга доир маълумотлар сифатида генетик маълумотларга ишлов беришга субъектнинг розилиги олиниши орқали фуқаролик ҳуқуқларини ҳимоя қилишга хизмат қилган;
мулкдор ва (ёки) оператор, шунингдек, учинчи шахс шахсга доир маълумотларни ҳимоя қилиш бўйича таъминлайдиган ҳуқуқий, ташкилий ва техник чораларни кўришига оид таклифлар (Ўзбекистон Республикасининг “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги Қонуннинг 25-моддаси биринчи қисми) Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 2 июлдаги “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги ЎРҚ–547-сон Қонунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2019 йил 12 июлдаги 61-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф шахсга доир маълумотларни ҳуқуқий, ташкилий ва техник чораларни кўриш орқали ҳимоя қилишни кафолатлашга хизмат қилган;
мулкдор ва (ёки) оператор ҳамда шахсга доир маълумотлардан фойдаланишга рухсат олган бошқа шахслар субъектнинг розилигисиз шахсга доир маълумотларни учинчи шахсларга ошкор этмаслиги ва тарқатмаслиги шартлигига оид таклифлар (Ўзбекистон Республикасининг “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги Қонуннинг 25-моддаси биринчи қисми) Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 2 июлдаги “Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги ЎРҚ–547-сон Қонунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2019 йил 12 июлдаги 61-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф шахсга доир маълумотларни учинчи шахсга ошкор қилмаслик орқали фуқаролик ҳуқуқларини ҳимоя қилинишини таъминлашга хизмат қилган.