Аширбаева Мавлуда Хакимбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон давлатининг минтақавий сув ресурсларидан оқилона фойдаланишни ташкил этиш функцияси ва унинг ҳуқуқий жиҳатлари”, 12.00.01 – Давлат ва ҳуқуқ назарияси ва тарихи. Ҳуқуқий таълимотлар тарихи (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Yu67.
Илмий раҳбар: Одилқориев Хожимурод Тўхтамуродович, юридик фанлар доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.02.
Расмий оппонентлар: Рузиев Зафар Райимович, юридик фанлар доктори;  Хусанбаев Олим Отамуратович, юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасининг минтақавий сув ресурсларидан оқилона фойдаланишни ташкил этиш функциясини ва унинг ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
трансчегаравий сув ресурсларидан фойдаланиш масалалари бўйича давлатлараро муносабатларни янада мустаҳкамлаш мақсадида трансчегаравий сув ресурсларидан фойдаланиш масалалари бўйича давлатлараро муносабатларни ривожлантириш, Марказий Осиё мамлакатлари манфаатларининг мувозанатини таъминлайдиган сув ресурсларини биргаликда бошқаришнинг ўзаро мақбул механизмларини ва сувдан самарали фойдаланиш дастурларини ишлаб чиқиш ва қўллаш зарурлиги асослаб берилган; 
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари Ўзбекистон Республикаси томонидан халқаро ҳуқуқ нормаларига мувофиқ оғишмай ва мажбурий тарзда бажарилишини таъминлашга қаратилган ҳуқуқий механизмларни белгилаш, шунингдек, минтақада сув ресурслари ва энергетика соҳасидаги масалаларни ҳал қилишда ушбу соҳадаги қонун ҳужжатларига ўз вақтида ва самарали ижро этилиши устидан парламент назоратини ўрнатиш ҳамда амалга оширилган ишлар тўғрисида вазирликлар ва идоралар раҳбарларининг ахборотларини ҳар чоракда Олий Мажлис палаталарида эшитиб бориш орқали парламентнинг ролини ошириш зарурлиги асослантирилган;
қайта тикланувчи энергия манбалари сифатида кичик ва микрогидро¬электростанцияларнинг электр энергияси ишлаб чиқариш учун сув оқимлари¬нинг табиий ҳаракати энергиясидан фойдаланувчи тўғонсиз гидроэлектростан¬циялар сифатидаги ҳуқуқий мақомини белгилаб қўйиш, шунингдек тикланувчи энергия манбалари сифатида сув ресурсларидан фойдаланишни давлат томони¬дан қўллаб-қувватлашнинг ҳуқуқий механизмларини мустаҳкамлаш зарурлиги асослаб берилган; 
минтақавий сув ресурсларидан самарали фойдаланишнинг ҳуқуқий асос¬ларини янада такомиллаштириш мақсадида сув соҳасидаги қонун ҳужжатлари¬да трансчегаравий сув ресурслари истеъмолини тартибга солиш лозимлиги исботланган; 
ичимлик сувидан фойдаланиш соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар учун жавобгарликни кучайтириш, шу жумладан, сув таъминоти қоидаларини бузганлик учун маъмурий жавобгарлик белгилаш орқали сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш маданиятини мустаҳкамлаш муҳимлиги, шунингдек, сувдан фойдаланиш ва уни муҳофаза қилиш борасидаги ҳаракатлар устидан давлат назоратини маҳаллий давлат ҳокимияти органлари, Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Давлат геология ва минерал ресурслар қўмитаси, Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси, Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Сув хўжалиги вазирлиги амалга ошириши лозимлиги асослаб берилган;
қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришда сув тежовчи технологияларни кенг жорий этиш учун зарур ҳуқуқий шарт-шароит яратиш мақсадида қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришда сув тежовчи суғориш технологияларини жорий этиш, шунингдек, сув тежовчи суғориш технологияларини жорий этишга экин майдонининг ҳар бир гектари учун қатъий белгиланган миқдордаги субсидиялар тақдим этиш зарурлиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ўзбекистон Республикасининг минтақавий сув ресурсларидан оқилона фойдаланишни ташкил этиш функцияси ва унинг ҳуқуқий жиҳатлари бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
трансчегаравий сув ресурсларидан фойдаланиш масалалари бўйича давлатлараро муносабатларни ривожлантириш, Марказий Осиё мамлакатлари манфаатларининг мувозанатини таъминлайдиган сув ресурсларини биргаликда бошқаришнинг ўзаро мақбул механизмларини ва сувдан самарали фойдаланиш дастурларини ишлаб чиқиш ва қўллаш тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 10 июлдаги ПФ–6024-сон Фармони билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси сув хўжалигини ривожлантиришнинг 2020–2030 йилларга мўлжалланган концепциясининг 3.7 ва 5.10-кичик бандларини шакллантиришда эътиборга олинган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 13 июлдаги 12/3/11-4828-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф трансчегаравий сув ресурсларидан фойдаланиш масалалари бўйича давлатлараро муносабатларни янада мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда;
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари Ўзбекистон Рес¬публикаси томонидан халқаро ҳуқуқ нормаларига мувофиқ оғишмай ва мажбурий тарзда бажарилишини қонунчиликда мустаҳкамлаш тўғрисидаги таклиф «Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари тўғрисида» 2019 йил 6 февралдаги ЎРҚ–518-сон Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 33-моддасини (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 12 июндаги 06/402-сон маълумотномаси) минтақада сув ресурслари ва энергетика соҳасидаги масалаларни ҳал қилишда парламентнинг ролини ошириш тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг «Мамлакат ташқи сиёсатига оид муҳим вазифаларни ҳал қилишда парламент дипломатияси ролини янада кучайтириш чора-тадбирлари ҳақида»ги 2019 йил 26 июлдаги 2624–III-сон қарорини ишлаб чиқишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2020 йил 8 майдаги 7-сон маълумотномаси)  Ушбу таклифлар минтақавий сув ресурсларидан самарали фойдаланиш соҳасидаги халқаро ҳамкорликни, шу жумладан, бу борадаги халқаро парламентлараро ҳамкорликнинг мустаҳкамлашга хизмат қилган;
«микро- ва кичик гидроэлектростанциялар» тушунчасини қонун ҳужжат¬ларида аниқ белгилаш, шунингдек қайта тикланувчи энергия манбалари сифа¬тида сув ресурсларидан фойдаланишни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш ҳақидаги таклифлардан «Қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланиш тўғрисида»ги 2019 йил 21 майдаги ЎРҚ–539-сон Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 3 ва 13-моддаларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 12 июндаги 06/402-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф сув ресурсларидан оқилона фойдаланишни ташкил этиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
трансчегаравий сув ресурслари истеъмолини тартибга солиш бўйича таклифлардан «Сув ва сувдан фойдаланиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикасининг Қонунига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисидаги 2018 йил 23 июлдаги ЎРҚ–486-сон, 2019 йил 10 майдаги ЎРҚ–536-сон ҳамда 2019 йил 12 декабрдаги ЎРҚ–583-сон қонунларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 12 июндаги 06/402-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф давлатимизнинг минтақавий сув ресурсларидан самарали фойдаланишнинг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
ичимлик сувидан оқилона фойдаланиш соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар учун жавобгарликни кучайтириш, шу жумладан, сув таъминоти қоидаларини бузганлик учун маъмурий жавобгарлик белгилаш тўғрисидаги таклифлардан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексини янги 1632-модда билан тўлдиришни назарда тутувчи Ўзбекистон Республикасининг 2018 йил 10 октябрдаги ЎРҚ–495-сон Қонунини ҳамда сувдан фойдаланиш ва уни муҳофаза қилиш устидан давлат назоратини амалга оширувчи давлат органларини аниқ белгилаш тўғрисидаги таклифидан «Сув ва сувдан фойдаланиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни 9-моддасига ўзгартириш ва қўшимчалар киритишни назарда тутувчи Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 12 ноябрдаги ЎРҚ–583-сон Қонунини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2020 йил 8 майдаги 7-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш маданиятини янада мустаҳкамлашга ҳамда сув ресурслари соҳасида давлат бошқарувининг самарадорлигини оширишга хизмат қилган; 
қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришда сув тежовчи суғориш технологияларини жорий этиш ҳамда сув тежовчи суғориш технологияларини жорий этишга экин майдонининг ҳар бир гектари учун қатъий белгиланган миқдордаги субсидиялар тақдим этиш тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Қишлоқ хўжалигида сув тежовчи технологияларни жорий этишни рағбатлантириш механизмларини кенгайтириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2019 йил 25 октябрдаги ПҚ–4499-сон қарорини ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг «Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчиларининг сув тежовчи суғориш технологияларини жорий этиш бўйича харажатларининг бир қисмини қоплаб бериш чора-тадбирлари тўғрисида» 2020 йил 19 февралдаги 98-сон қарорини ишлаб чиқишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 5 майдаги 12/3/11-4828-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришда сув тежовчи технологияларни кенг жорий этиш учун зарур ҳуқуқий шарт-шароит яратган.