Расулова Умида Йўлдош қизининг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «ХХ аср ўзбек қиссачилиги (поэтик изланишлар ва тараққиёт тамойиллари)», 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: 2017.2.DSc/Fil/63.
Илмий маслаҳатчи: Каримов Баҳодир Нурметович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01. 
Расмий оппонентлар: Норматов Умарали, филология фанлари доктори, профессор; Якубов Исламжон Ахмеджанович, филология фанлари доктори, доцент; Сабирдинов Акбарали Ғафурович, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбек тили, адабиёти ва фольклори институти. 
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ХХ аср ўзбек қиссаларининг шаклланиши жараёнидаги поэтик изланишлар, тараққиёт тамойилларини кўрсатиб беришдан, хусусан, қисса жанрига оид бир гуруҳ асарларни адабий жараён контекстида кузатиб, инсон тақдири, унинг жамият билан муносабати, оламу одам ҳақидаги концепциясини илмий-назарий жиҳатдан асослаб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ХХ аср ўзбек қиссачилигида янги типдаги образлар системаси, янгича тасвир ва баён услуби, сюжет ва композиция қурилишидаги янгиланишлар далилланган;
қиссанинг тарихий, замонавий, биографик, ҳужжатли, сатирик, фантастик каби турлари ҳамда поэтик ифода усули янгилангани асарнинг структур-семиотик жиҳатларини ёритиш орқали илмий исботланган;
ўзбек қиссачилигида ботиний фожиа ва мағлубиятда шахснинг маънавий камолоти ҳамда зафари бадиий тажассум топганлиги очиб берилган;
модерн қиссалар поэтикасида умуминсоний ғоялар талқини етакчилиги, улардаги янги поэтик изланишлар ва жанрдаги тараққиёт тамойиллари ёритилган;
ХХ аср қиссаларидаги янги услуб, янги қаҳрамон, рамзий тимсоллар талқини қиёсий-типологик усулда ўрганилиши илмий-назарий асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
ХХ аср ўзбек қиссачилиги (поэтик изланишлар ва тараққиёт тамойиллари) масаласига доир олиб борилган илмий тадқиқотлар асосида: 
халқ қиссаларидаги ижтимоий, маданий шароит, мумтоз асарлардаги образлар тизимида бадиий, фалсафий хусусият, шарқона маданиятни англашда қаҳрамон эътиқодининг ўрни каби илмий хулосалардан “Ф1-02 рақамли “Адабиётшунослик тарихининг фундаментал тадқиқи” (2012-2016) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 16 июндаги 89-03-2088-сон маълумотномаси). Натижада миллий, маънавий мероснинг таркибий қисми бўлган халқ ва мумтоз қиссаларнинг адабиётимиз тарихидаги ўрни ёритилишига асос бўлган;
қисса жанрининг шаклланиш жараёни, туркий халқлар адабиётидаги образлар типологияси, шахс маънавий, эстетик моҳиятининг жаҳон адабиётидаги талқини, тарихий ва замонавий асарлардаги бадиий образнинг поэтик хусусияти, қиссалар таснифи келтирилган илмий хулосалардан ФА-Ф1-Г040 рақамли “Ўзбек адабиёти қиёсий адабиётшунослик аспектида: типология ва адабий таъсир” (2012-2016) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2020 йил 16 июндаги 3-1255-1237-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек қиссачилигида ботиний фожиа ва мағлубиятда шахснинг маънавий камолоти ҳамда зафари бадиий тажассум топганлигига доир назарий хулосалар билан бойитиш имконини берган;
янги услуб, янги қаҳрамон, рамзий тимсоллар талқини, тасвир усули яхлит монографик планда тадқиқ этилган илмий материаллардан А-1-118 рақамли ”Навоий образининг тасвир ва талқинларига оид ўқув қўлланмасини тайёрлаш ва нашр этиш” (2015-2017) мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 16 июндаги 89-03-2088-сон маълумотномаси). Натижада янги қаҳрамон, тимсолларнинг қисса поэтикасида қўлланиши бўйича аниқ хулосага келиш имкони яратилган;
қиссаларда қаҳрамон моҳияти борасидаги илмий хулосалардан А-1-61 рақамли “Кўриш имконияти чекланган талабалар учун тилшунослик фанлари бўйича аудиокитоб таъминотини яратиш” (2014-2016) мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 16 июндаги 89-03-2088-сон маълумотномаси). Натижада тил ва адабиёт фанини ўқитишнинг самараси оширилган; 
ҳозирги қиссаларда қаҳрамон ва давр муносабати, поэтикадаги ўзгаришлар хусусидаги материаллардан “O‘zbekiston” телеканалида “Ассалом, Ўзбекистон”, “Тилга эътибор” кўрсатувлар сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2020 йил 24 февралдаги 102-9895-сонли маълумотномаси). Натижада телекўрсатувларнинг сифати ошиб, замонавий қиссаларнинг миллий маънавиятимизни бойитишдаги ўрнини кўрсатишга эришилган;
носирлар бадиий маҳорати, асар структурасидаги анъанавий ҳамда модерн тасвирлар борасидаги муайян тушунчалар сингдирилган илмий маърузалардан Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Наср ижодий кенгашининг йиллик ва истиқболли режалари доирасида 2016, 2019 йиллардаги ҳисобот йиғилишларида фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2020 йил 20 февралдаги 01-03/292-сон маълумотномаси). Натижада модерн қиссалар поэтикасидаги умуминсоний ғоялар талқин этилиб, улардаги янги поэтик изланишлар ва жанрдаги тараққиёт тамойиллари белгиланган;
туркий халқларнинг бой тарихи, умуминсоний фазилат талқинига доир хулосалар Ўзбекистон қозоқ миллий маданий марказида адабий алоқаларни мустаҳкамлашга татбиқ этилган (Ўзбекистон қозоқ миллий маданий марказининг 2020 йил 10 март маълумотномаси). Натижада ўзбек ва қозоқ халқларининг икки томонлама маданий, илмий муносабатларини чуқурлаштиришга эришиш имкони яратилган;
қисса жанри генезиси, такомили, поэтикасидаги янгиланиш, асар структур, семиотик хусусияти кўрсатилиб, туркий халқлар маданияти, анъаналари уйғунлиги борасидаги маълумотлардан Туркия Отатурк университети ўзбек адабиёти мутахассислиги бўйича таълим олаётган талабаларда зарур билим, малака, ва кўникмаларни шакллантириш ҳамда такомиллаштириш учун фойдаланилган (Отатурк университетининг 2020 йил 28 февралдаги маълумотномаси). Натижада Отатурк университетида “Адабий жараён”, “Ҳозирги ўзбек қиссалари” каби курслар юзасидан дарслар ташкил қилиш, соҳага оид қўлланма ва услубий кўрсатмани ишлаб чиқиш билан боғлиқ ишлар такомиллаштириш имконини берган.