Абдулхайров Манзар Хусановичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Навоий асарлари табдилини амалга ошириш усуллари, тамойиллари ва амалий масалалари», 10.00.10 – Матншунослик ва адабий манбашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.DSc/Fil65.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
Илмий маслаҳатчи: Сирожиддинов Шуҳрат Самариддинович, филология фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01. 
Расмий оппонентлар: Муҳиддинов Муслиҳиддин Қутбиддинович, филология фанлари доктори, профессор; Эркинов Афтондил Садирханович, филология фанлари доктори; Шодмонов Нафас Намозович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Навоий асарлари матнини эски ўзбек ёзувидан жорий алифбога табдил қилишнинг замон талаблари даражасидаги илмий усуллари  ва  назарий-методик принципларини очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
шеърий матнни насрий баёнлаш, герменевтик, глосс  ва конъектура усулларидан ўзбек мумтоз адабиёти намуналарини эски ўзбек ёзувидан ҳозирги ёзувга табдил қилишда самарали фойдаланиш имкониятлари ва  аҳамияти мисоллар асосида далилланган;
ижодкор асарлари матнидаги фонетик (қ – ғ:  оқлиқ – оқлиғ, у – ноль: юрутачи – юртачи, г – в: чугуртка – чувуртка) ва шаклдошлик (I.савт – қамчи, II.савт – товуш, I.ҳанг – босиқлик, II.ҳанг – аскар) хусусиятлар ёритиб берилган ва илмий маълумотлар билан тўлдирилган;
Навоий асарлари матнидаги сўзлар статистик усул воситасида микротаҳлил қилиниб, улуғ шоир асарлари табдилидаги  нуқсон ва камчиликлар мисоллар билан исботланган; 
шоирнинг барча асарлари матнидаги тушунилиши қийин, изоҳли луғат ва асарнинг кейинги мукаммал нашрига  тўлиқ илова қилинмаган  сўз ва ибораларнинг матний маънолари белгиланган ва илмий истифодага олиб кирилган;
Навоийнинг 29 асари матни табдилини сатрма-сатр қайта кўриб чиқиш асносида матнни шарҳлаш ва изоҳлаш усуллари очиб берилган. Жумладан, 1) эквивалент йўли билан изоҳлаш; 2) маънодош сўзлар орқали изоҳлаш; 3) қисқа изоҳлаш; 4) кенгроқ изоҳлаш; 5) қомусий изоҳлаш; 6) зид маъноли сўзлар ёрдамида изоҳлаш ва шарҳлаш усуллари Навоий асарларининг жорий нашрлари асосида мисоллар билан далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Навоий асарлари матни табдилини амалга ошириш усуллари, тамойиллари ва амалий масалалари тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Навоий асарлари матни табдили жараёнида матншуносликнинг усуллари, тамойиллари ва амалий масалалари бўйича олинган натижа ва хулосалардан ФЗ-2016-0915132102 рақамли «Шарқ ренессанси даври алломалари ва мутафаккирлари   асарларининг илмий-фалсафий ва бадиий-лингвистик тадқиқи» (2016–2019) мавзусидаги фундаментал  лойиҳада фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2020 йил 6 июлдаги 01/01-632-сон маълумотномаси). Натижада  Навоий асарлари матни табдилидаги муаммолар ҳамда Навоий қўлёзмаларининг жорий имлога табдили устида олиб борилган ҳаракатлар таҳлили, уларнинг шоир асарларини қайта нашр этишдаги ўрни ва бадиияти юзасидан таҳлил ишларини амалга ошириш имконини берган;  
шоир асарлари матни табдилларида учрайдиган тушунилиши қийин, аввал шарҳланмаган, шунингдек, шоир асарлари матни табдилини амалга ошириш усуллари – матнни шарҳлаш, герменевтик, айниқса, матн табдилида қўлланилиши лозим бўлган илмий усуллар – глосс ва конъектура усуллари, уларнинг назарий-методик тамойиллари хусусидаги илмий-амалий хулосалардан ИТД-1-119 рақамли «Ўзбек адабиёти антологиясини инглиз тилига таржима қилиш ва адабиётлараро коммуникация муаммолари» (2012–2014)  мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 7 июлдаги 89-03-2450-сон маълумотномаси);   Натижада «Навоий» романини инглиз тилига сифатли таржима қилишда Навоий асарларининг жорий имлодаги табдилида учрайдиган кўплаб арабий, форсий сўз ва иборалар изоҳи ҳамда ғазаллар шарҳидан  кенг истифода этиш имкони яратилган;
Навоий асарларини нашрга тайёрлаш, ХХ аср навоийшунослиги тарихи ва Навоий ижодида сўз тадқиқи борасидаги назарий хулосалардан ОТ-Ф8-151 рақамли «Адабиёт энциклопедияси» (2007–2011) мавзусидаги илмий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 7 июлдаги 89-03-2450-сон маълумотномаси). Натижада «Адабиёт энциклопедияси» ва «Адабиётшунослик тарихининг фундаментал тадқиқи»да матн назарияси, бадиий матн ва манбаларни нашрга тайёрлаш ва айрим атама ҳамда истилоҳларнинг шарҳида ишончли маълумотлар берилишига эришилган;
шоир асарлари матни табдилларини амалга ошириш усуллари ва қўлёзмаларининг жорий имлодаги ҳолати ҳамда матний тафовутлар, матн ва мазмун  мутаносиблиги, глоссарийлар, насрий баёнлар, ғазаллар шарҳи каби масалаларга оид назарий қарашлардан  «Ўзбекистон тарихи»  телеканалида туркум кўрсатувлар сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси «Ўзбекистон телерадиока-нали» давлат унитар корхонасининг 07.07.2020 йилдаги 02-40-730-сон маълумотномаси). Натижада, телекўрсатувларнинг сифати ошган, илмий-назарий маълумотлар билан бойитилиб, уларнинг илмий-оммабоплигини таъминлаш имконини берган.