Sayt test rejimida ishlamoqda

Отабоев Хожиакбар Эркабаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қўйлар трематодозларининг кечиши, эпизоотологик ҳолати ва уларга таъсир қилувчи экологик омиллар», 03.00.06 – Зоология (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/V29.
Илмий раҳбар: Салимов Бури Салимович, ветеринария фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд ветеринария медицинаси институти. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд ветеринария медицинаси институти, DSc.06/30.12.2019.V.12.01. 
Расмий оппонентлар: Шакарбоев Эркинжон Бердиқулович, биология фанлари доктори, профессор; Юлдашов Нурбек Эргашевич, ветеринария фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Ветеринария илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қўйлар трематодозларининг эпизоотологик ҳолати, кечиши ва унга салбий таъсир қилувчи экологик омилларни аниқлаш, қарши кураш чораларини такомиллаштириш. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Самарқанд, Тошкент вилоятлари қўйларининг ҳозирги трематода фаунаси, трематодалар қўзғатадиган касалликларнинг эпизоотологик ҳолати, фасциолёз, дикроцелиоз қўзғатувчиларининг оралиқ хўжайинларига ҳамда улардаги паразитларнинг личинкаларига қурғоқчилик ва жазирама иқлимнинг таъсири аниқланган;
фасциолёзнинг юқори патогенли қўзғатувчиси F.gigantica қўзғатадиган ўткир (паренхимали) оқимини бошқа касалликлардан дифференциаллаш усули такомиллаштирилган;
Самарқанд, Тошкент вилоятларидаги F.gigantica қўзғатадиган фасциолёзда жигарда рўй берган оғир патологик ўзгаришларни республиканинг шимолий-ғарбий қисмидаги фасциолёзникидан кескин фарқ қилиши аниқланган; 
илк бор L.auricularia моллюскасида, унинг нобуд бўлгунига қадар, F.gigantica церкарийларини узоқ муддат чексиз миқдорда пайдо бўлиши ва уларни оралиқ хўжайин организмидан ҳар суткада юзлаб ва минглаб нусхада ажралиб чиқиши аниқланган;
F.gigantica қўзғатадиган фасциолёзнинг ўткир оқимини гастротиляксоз билан бирга кечганда уни янада мураккаблашиши аниқланган;
илк бор қўйларда оғир касаллик чақирувчи парамфистоматозлар – гастротиляксоз, каликофороз, лиорхозларнинг ўчоқлари аниқланган;
қўйлар фасциолёзининг ичак инфекцияси аралашган ўткир оқимини даволаш усули такомилиштирилган;
фасциолёзнинг ўткир оқимини паренхимали фасциолёз, сурункали оқимини жигар ўт йўллари фасциолёзи, ҳар иккаласи бир вақтда кечганда касалликнинг аралаш оқими деб ташхис қўйиш илмий асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қўйлар трематодозларининг кечиши, эпизоотологик ҳолати ва уларга таъсир қилувчи экологик омиллар бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
«Қишлоқ хўжалик ҳайвонларининг трематодозлари, уларни даволаш ва олдини олиш чоралари бўйича тавсиянома» ишлаб чиқилиб, республикамизнинг қорамолчилик ва қўйчилик хўжаликларига жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 9 июлдаги 02/23-267-сон маълумотномаси). Натижада ушбу тавсияларни амалиётга жорий этилиши натижасида қўйларнинг трематодозлар билан зарарланишининг олдини олишда юқори самарадорликка эришилган;
«Трематодалар (филогения, систематика, морфология, биология, экология)» монографияси тайёрланган ва ишлаб чиқаришга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 9 июлдаги 02/23-267-сон маълумотномаси). Натижада ушбу илмий тавсияларни қўллаш эвазига қўйларнинг трематодалар билан зарарланишининг олдини олиш имконияти яратилган;
қўйлар трематодозларини даволаш ва олдини олиш учун клозантел-50, мецальбен препаратлари Тошкент вилоятининг Юқори Чирчиқ тумани қўйчилик хўжаликларида амалиётга жорий этилган. (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 9 июлдаги 02/23-267-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида профилактика усулининг қўлланилиши эвазига сарфланган бир сўмга 114,65 сўм иқтисодий самара олиш имконини берган;
тадқиқот натижалари бакалавр ва магистрларнинг зоология ва паразитология фанлари бўйича ўқув жараёнига киритилган. Улардан монография, ўқув-қўлланма ва дарслик таёрлашда фойданалиш мумкин.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish