Sayt test rejimida ishlamoqda

Джабборова Матлуба Рустамовнанинг фан доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
 
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбек мумтоз адабиётида Жамшид образининг бадиий талқини», 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2. PhD/Fil28.
Илмий раҳбар: Ҳомидов Ҳамиджон, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01.
Расмий оппонентлар: Жуманазаров Умрзоқ Абдураззоқович, филология фанлари доктори, профессор; Очилов Эргаш Зокирович, филология фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Алишер Навоий номидаги Давлат адабиёт музейи. 
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ўзбек мумтоз адабиётида Жамшид образининг бадиий ва тарихий асарлардаги талқинларини ёритиш, образнинг пайдо бўлиш омиллари, тарихий тараққиёт йўли, мумтоз лирикадаги муайян маънони англатишдаги поэтик вазифасини белгилаш ҳамда халқ китоби «Қиссаи Жамшид»даги бош қаҳрамон қиёфасини қиёсий-тарихий тадқиқ этиш ва қиссанинг ўзбек насри тараққиётидаги ўрнини асослаб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тарихий манбалардаги Жамшид мавзусини қиёсий ўрганиш орқали мазкур образнинг генезисига доир маълумотлар мисоллар асосида аниқланган;
мумтоз шеъриятдаги ҳамда Алишер Навоийнинг «Хамса» достонларида Жамшид ва жоми Жам тимсолининг бадиий тасвири ва ифодаси асосида мазкур образнинг ўзбек мумтоз адабиётидаги ўрни, бадиий-эстетик вазифаси очиб берилган;
Жамшид сиймосининг тарихий-бадиий асарлардаги таҳлили орқали образнинг шаклланиб бориши, сюжетларнинг такомиллашуви ҳамда анъанавий сюжет замирида мустақил халқ қиссасининг яратилишига асос бўлгани далилланган;
«Қиссаи Жамшид»нинг оғзаки ва ёзма вариантларида бош қаҳрамон ҳақидаги сюжетнинг ўзида кўҳна унсурларни сақлагани ва тадрижий такомили, поэтик хусусиятлари ҳамда қиссанинг ХIХ аср ўзбек насри тарихида тутган ўрни аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Жамшид образининг ўзбек мумтоз адабиётидаги бадиий талқинини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
анъанавий Жамшид образининг пайдо бўлиши, мумтоз лирика ва Алишер Навоий асарларидаги Жамшид образининг бадиий талқини каби мавзуларнинг мазмун-моҳиятини ёритишда Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фольклори институтида бажарилган ФА – Ф1-ГО39 «Алишер Навоий (2 жилдлик) ва Абдулла Қодирий қомусларини яратиш» мавзусидаги (2012–2016) фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Фанлар академиясининг 2020 йил 7 февралдаги 3/1255-400-сон маълумотномаси). Натижада Алишер Навоийнинг тарихий асарларида, «Хамса» достонларида ва ғазалларидаги анъанавий Жамшид образининг бадиий талқини масаласи аниқлаштирилган ҳамда Алишер Навоийнинг анъанавий образдан фойдаланишдаги ўзига хослиги ва маҳорати масалаларини илмий баҳолаш имконияти яратилган;
«Қиссаи Жамшид»нинг қўлёзма ва тошбосма нусхалари ЎзР ФА Ўзбек тили, адабиёти ва фольклори институтининг Фольклор архивида сақланаётган «Жамшид» достонининг халқ варианти билан қиёсий-тарихий усулда ўрганиш ҳамда халқ китоби «Қиссаи Жамшид»нинг ХIХ аср ўзбек насри тарихида тутган ўрни аниқлаш билан боғлиқ тадқиқот натижаларидан ЎзР Фанлар академияси давлат Адабиёт музейида бажарилган Ф1-ФА-055746 «Марказий Осиё халқлари қўлёзма ёдгорликларини тадқиқ этиш. Ўзбекистон шоир ва муаллифлар архивини илмий тавсифи ва нашр қилиш» мавзусидаги (2012–2016) фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Фанлар академиясининг 2020 йил 7 февралдаги 3/1255-400-сон маълумотномаси). Натижада халқ китоби «Қиссаи Жамшид»нинг 118-рақамли тошбосма нусхаси жорий имлога табдил қилиниб, нашрга тайёрланган ҳамда мазкур қиссанинг ХIХ аср ўзбек насри тарихида тутган ўрни аниқланган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish