Шокиров Шерали Иброҳимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Турли тизимли тилларда «кўз» лексик-семантик майдони ва уни ташкил этувчи тил бирликлари типологияси», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В.2017.2.PhD/Fil163.
Илмий раҳбар: Якубов Жамолиддин Абдувалиевич, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10. 
Расмий оппонентлар: Галиева Маргарита Рафаэловна, филология фанлари доктори, профессор; Садуллаева Нилуфар Азимовна, филология фанлари  номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Инглиз ва ўзбек тилларида “кўз” лексик-семантик майдонини ҳосил қилувчи лисоний бирликларнинг структурал-семантик, функционал хусусиятларига асосланган тавсиф ва таснифини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“кўз” лексик-семантик майдонининг универсал таърифи ва майдон миқёси аниқланган;
инглиз ва ўзбек тилларида “кўз” лексик-семантик майдонини ташкил этувчи лексемалар ва уларнинг  майдон миқёсидаги тутган ўринлари асосланган;
инглиз ва ўзбек тилларида “кўз” архисемасини от, сифат, сон, олмош, феъл кабилар орқали ифодаланишининг таянч моделлари ва семантик типлари чоғиштирилаётган тиллар материаллари асосида далилланган;
“кўз” лексик-семантик майдони таркибидаги маъно жиҳатдан зидланувчи лексемаларнинг лисоний хусусиятлари ва уларнинг шаклланиш омиллари исботланган;
инглиз ва ўзбек тилларида “кўз” семантикаси сўз бирикмалари, фразеологик бирликлар, гаплар орқали турли адабий жанр ва нутқий контекстларда намоён бўлишининг ўзига хос хусусиятлари далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Турли тизимли тилларда «кўз» лексик-семантик майдони ва уни ташкил этувчи тил бирликлари типологияси тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
инглиз ва ўзбек тилларида “кўз” лексик-семантик майдонининг лингво-когнитив хусусиятларига оид илмий натижалар ва материалларидан Андижон давлат университети профессори Ш.Шаҳобиддинова раҳбарлигида 2007-2011 йилларда ОТ-Ф8-057 рақамли “Ўзбек тилини системавий тадқиқ этишнинг методологик асослари, метод ва принципларини шакллантириш” мавзусидаги фундаментал ва 2014-2017 йилларда А-1-39 рақамли “Ўзбек амалий психолингвистикасини яратиш дастурини ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий лойиҳаларни бажаришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 13-мартдаги 89-03-985-сон маълумотномаси). Тадқиқот иши натижалари асосида тайёрланган материаллардан майдон назарияси, лисоний ва нутқий ҳодисаларнинг ўзаро муносабати, тил ва тафаккур, умумлисоний принципларнинг фалсафий ва лисоний тафсифини бериш каби масалалар тадқиқида фойдаланилган, шунингдек тил бирликларини системавий тадқиқ қилиш метод ва методологиясини очиб беришда жаҳон тилшунослиги материалларидан фойдаланилган; 
тадқиқот материаллари ва натижалари, шунингдек, Андижон вилоят телерадиокомпаниясининг “Нигоҳ”, “Нафосат”, “Ижод гулшани” кўрсатувлари сценарийсини тузишда мунтазам равишда ўз фикр ва илмий материаллари билан иштирок этиб келган (Андижон вилоят телерадиокомпаниясининг 2018 йил 27-февралдаги 20-24/88-сонли маълумотномаси). Натижада телекўрсатув ва эшиттиришлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашган ҳамда “кўз” сўзининг инглиз ва ўзбек тилларидаги маънолари илмий далилларга бой бўлиши таъминланган. 
инглиз ва ўзбек тилларида “кўз” лексик-семантик майдонини ифодаловчи тил бирликлари ва уларнинг маъновий хусусиятлари борасидаги материаллардан профессор К.Жўраев томонидан 2015 йилда чоп этилган “Таржимашунослик” китобида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси “Академнашр” 2018 йил 27-сентябрь № 27\09-сонли маълумотномаси). Жумладан, “сема, архисема, арго, муқобилсиз лексика, зуллисонайнлик, ҳижжавийлик, вербал коммуникация, семасиологик алоқалар ва бошқа” лингвистик мавзуларни ёритишга хизмат қилган. Тадқиқот натижаларидан фойдаланиш қўлланманинг назарий материалларини бойитишга хизмат қилган;
тадқиқотнинг илмий натижалари ва амалий таклифларидан Америка Қўшма Штатларининг Гуилфорд (Guilford) коллежи тиллар кафедраси профессори Алфонсо Абад Маччено ўзининг “Лексикология, типология ва тилшунослик” маъруза матнларида фойдаланаётганлиги тўғрисида маълумотнома олинган (маълумотнома 2019 йил 30-октябрда тақдим этилган). Натижада инглиз ва ўзбек тилларида “кўз” лексемасига оид тўпланган материаллардан хорижлик тингловчиларга ўзбек тилини ўқитишда кенг фойдаланиш имконияти яратилган.