Sayt test rejimida ishlamoqda

Одинаев Мирзамад Исаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Майизбоп (гермиён) узум навларининг агробиологик, технологик хусусиятларини баҳолаш ва қуритиш технологиясини такомиллаштириш”, 06.01.11 – Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сақлаш ва қайта ишлаш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.2.DSc/Qx285.
Илмий раҳбар: Буриев Хасан Чутбаевич, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/30.12.2019.Qx.13.01.
Расмий оппонентлар: Эгамбердиев Нуман Бобоевич, техника фанлари доктори, профессор; Мирзахидов Бахтиёр Жалолиддинович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Ўсимликлар генетик ресурслари илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади узумнинг йирик ғужумли майизбоп (гермиён) навларининг агробиологик, технологик хусусиятларини баҳолаш ва қуритиш технологиясининг самарали элементларини илмий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор узумни майизбоп (гермиён) навларининг агробиологик хусусиятларини тавсифланган, ғужумининг механик ва биокимёвий таркиби аниқланган;
узумнинг йирик ғужумли навларининг технологик – майизбоплик (гермиён) кўрсаткичлари баҳоланган;
сифатли майиз (гермиён) олиш учун узум ғужумига ишқорли табиий экстракт – маҳаллий Salsola arbuscula Pall. ўсимлиги қайнатмаси билан ишлов бериш технологияси ишлаб чиқилган;
узумнинг майизбоп навларини қора плёнкали усти ёпиқ қурилмаларда қуритишнинг афзаллиги аниқланган;
қуёш батареяли қуритиш қурилмасида узумнинг майизбоп навларини қуритишнинг самарали усули ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Майизбоп (гермиён) навларининг агробиологик ва технологик хусусиятларини баҳолаш ва қуритиш технологиясини такомиллаштириш бўйича олиб борилган илмий-тадқиқот натижалари асосида: 
узумчиликка ихтисослашган фермер хўжаликлари учун «Узумнинг йирик ғужумли навларидан сифатли майиз (гермиён) олиш технологияси» мавзусидаги тавсиянома ишлаб чиқилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 23 ноябрдаги 02/035-3848-сон маълумотномаси). Натижада ушбу тавсиянома узумчиликка ихтисослашган фермер хўжаликларида сифатли майиз маҳсулоти ишлаб чиқаришда қўлланма сифатида хизмат қилган;
узумнинг майизбоп навларидан гермиён чиқиши ва унинг сифатига такомиллаштирилган қуритиш усули – маҳаллий Salsola arbuscula Pall. ўсимлиги қайнатмаси билан ишлов бериб қуритишнинг таъсири ишланмаси Сурхондарё вилояти Олтинсой тумани «Толмас Мардой» фермер хўжалигида 6,9 га, «Сетора Менгбоева» фермер хўжалигида 9,7 га, «Ғаровбулоқ олмаси» фермер хўжалигида 4,3 га, жами 20,9 га майдонда етиштириб келинаётган узумнинг майизбоп Султани, Кара джанджал  навларини қуритишга жорий қилинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 23 ноябрдаги 02/035-3848-сон маълумотномаси). Натижада тавсия этилган ишланма асосида хўжаликда анъанавий қуритиш усулига нисбатан сифати юқори бўлган ҳар гектардан 5,2-5,6 тоннагача майиз олишга эришилган, иқтисодий самарадорлик 146% ни ташкил этган; 
узумнинг майизбоп навларидан гермиён чиқиши ва унинг сифатига такомиллаштирилган қуритиш усули – қора плёнка ёпилган ярим очиқ чодирда қуритишнинг таъсири ишланмаси Самарқанд вилояти Тойлоқ тумани «Бахриддин Шохжахон» фермер хўжалигида 4,8 га, Сурхондарё вилояти Олтинсой тумани «Толмас Мардой» фермер хўжалигида 6,9 га, жами 11,7 га майдонда етиштириб келинаётган узумнинг майизбоп Султани, Катта Курган, Хусайне мускатный навларини қуритишга жорий қилинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 23 ноябрдаги 02/035-3848-сон маълумотномаси). Натижада тавсия этилган ишланма асосида хўжаликда анъанавий қуритиш усулига нисбатан сифати юқори бўлган ҳар гектардан 5,2-5,4 тоннагача майиз олишга эришилган, иқтисодий самарадорлик 130-132% ни ташкил этган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish