Шеров Алишер Бакбергановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Олий таълим муассасаларини молиялаштиришни такомиллаштириш йўллари», 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/Iqt510.
Илмий раҳбар: Қўзиев Исломжон Неъматович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.03/30.12.2019.I.17.01
Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Махмудов Акбар Абдухамидович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: олий таълим муассасаларини молиялаштиришни такомиллаштириш юзасидан илмий таклиф ҳамда амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзини-ўзи молиялаштириш тизимига ўтган олий таълим муассасаларига ягона ижтимоий тўлов бўйича имтиёзлар бериш таклиф этилган;
венчурли молиялаштириш тизимидан фойдаланиш асосида олий таълим муассасаларининг инновацион ишланмаларини молиялаштиришнинг қўшимча имкониятларини яратиш асосланган;
олий таълим муассасаларига маҳаллий ҳамда хорижий ҳомийлик маблағларини жалб қилиш мақсадида эндаумент фондларини яратиш ва ундан фойдаланишнинг самарали механизми ишлаб чиқилган;
“Битирувчилар жамғармаси”ни ташкил этиш орқали олий таълим муассасаларини молиялаштиришнинг қўшимча имкониятлари яратилиши асосланган ҳамда жамғарма маблағларидан фойдаланиш механизми ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Олий таълим муассасаларининг молиявий барқарорлигини ошириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
молиявий барқарорликни ошириш мақсадида ўзини-ўзи молиялаштириш тизимига ўтган олий таълим муассасаларига ягона ижтимоий тўлов бўйича имтиёзлар бериш тўғрисидаги таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 30 декабрдаги “Ўзбекистон Республикасининг «2020 йил учун Ўзбекистон Республикасининг Давлат бюджети тўғрисида»ги қонуни ижросини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4555-сон қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 21 октябрдаги 87-04-2212-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши орқали 2020 йилнинг 1 январидан бошлаб ўзини ўзи молиялаштириш тизимига ўтган олий таълим муассасалари учун ягона ижтимоий тўлов 25 фоиздан 12 фоизга туширилди ва бунинг натижасида бир нафар талабага тўғри келувчи харажатлар миқдорининг камайишига олиб келган;
олий таълим тизимини венчурли молиялаштириш механизмини жорий этиш бўйича берган таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 октябрдаги “Ўзбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”ги ПФ-5847-сон фармонини ишлаб чиқишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 21 октябрдаги 87-04-2212-сон маълумотномаси). Ушбу механизмнинг жорий қилиниши натижасида олий таълим муассасаларига инвестициялар жалб қилинишига, рисклилик даражаси юқори бўлган лойиҳаларни молиялаштириш манбаларини кенгайишига имкон яратилган;
олий таълим муассасаларига маҳаллий ва хорижий инвестицияларни, шунингдек, ҳомийлик маблағларини кенг жалб қилиш мақсадида эндаумент фондларини ташкил этиш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 октябрдаги “Ўзбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”ги ПФ-5847-сон фармонида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг
2019 йил 21 октябрдаги 87-04-2212-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида олий таълим муассасаларида алоҳида бюджетдан ташқари жамғарманинг шаклланишига ҳамда маҳаллий ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш имкониятини яратган. Бу эса, ўз навбатида, олий таълим муассасалари молиявий барқарорлигининг ошишига, уларнинг моддий-техник базаси мустаҳкамланишига ҳисса қўшган;
олий таълим муассасаларининг бюджетдан ташқари маблағлари манбаларини кенгайтириш мақсадида олий таълим муассасалари битирувчиларининг “Битирувчилар жамғармаси”ни ташкил этиш бўйича берган таклифлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 17 апрелдаги “Таълим муассасаларида уни битириб, юксак ютуқларга эришган номдор шахсларнинг ҳомийлик хайрия маблағлари ҳисобига шакллантириладиган битирувчилар жамғармасини ташкил этиш тўғрисида”ги 321-сон қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 21 октябрдаги 87-04-2212-сон маълумотномаси). Ушбу жамғарманинг ташкил этилиши натижасида 2019 йилда Навоий давлат кончилик институтида биринчи “Битирувчилар жамғармаси” ташкил этилган ҳамда олий таълим муассасасига қўшимча маблағларнинг жалб этилишига замин яратилган.