Мирзаев Алишер Умирзоковичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Уч шохли нерв невралгияси билан беморларнинг микроваскуляр декомпрессиясидан кейинги ҳаёт сифатини текшириш», 14.00.28 – Нейрохирургия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.DSc/Tib245.
Илмий маслахатчи: Ахмедиев Махмуд Мансурович, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган нейрохирургия илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган травматология ва ортопедия илмий-амалий тиббиёт маркази DSc 04/30.12.2019.Tib.62.01.
Расмий оппонентлар: Алиходжаева Гульнарахон Алаутдиновна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ризаев Жасур Алимджанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Маҳкамов Козим Эргашевич, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат тиббиёт институти
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: тригеминал невралгияли беморларни ҳаёт сифатини, нейрохирургик даволаш динамикасини ўрганиш ва натижаларни яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нейрохирургик даволашда тригеминал илдизни микроваскуляр декомпрессиялашнинг ишлаб чиқилган модификация очиш усули краниал нервлар визуализациясини кенгайтириши, серебеллар тракцияси, мияча ярим шарлари эзилиши ва мия суюқлигининг оқмаларини (ликворея) олдини олиши хамда акузия, гипокузия, юз парезлари каби асоратларни камайтириши исботланган;
тригеминал невралгия билан оғриган беморларда оғриқни баҳолаш учун ишлаб чиқилган ва синовдан ўтган сўровнома хамда компьютер дастури беморда оғриқнинг табиати, локализацияси, қўзғатувчи омиллари, операциядан олдинги ва кейинги даврлардаги интенсивлиги хамда бемордаги оғриқ синдроми оғирлиги даражаси каби субъектив маълумотларни объектив равишда баҳолаши исботланган;
тригеминал невралгия билан оғриган беморларда ҳаёт сифатини баҳолаш учун ишлаб чиқилган ва синовдан ўтган сўровнома хамда компьютер дастури операциядан олдин ва кейинги ҳаёт сифати ва соғлиғи ҳолатини баҳолаши, касалликка ташқи омилларнинг таъсирини ва кундалик ҳаётга, кайфиятига, ҳиссий ҳолатнинг иш ва ижтимоий муносабатга таъсири аниқланган;
тригеминал невралгияни ташхислаш ва нейрохирургик даволаш учун ишлаб чиқилган алгоритм ёрдамида невралгиянинг оғирлик даражаси, соматик патология ва нейродиагностика маълумотлари, жарроҳлик даволашдаги турли хил ёндашишни ҳисобга олган ҳолда тригеминал илдизнинг микроваскуляр декомпрессияси учун кўрсатмалар хамда қарама-қарши кўрсатмалар аниқланган;
сўровномалар ёрдамида тригеминал нерв илдизини микроваскуляр декомпрессияси қилишдан олдин ва кейинги даврда беморларнинг ҳаёт сифатини қиёсий баҳолаш учун ишлаб чиқилган сўровномалар анъанавий сўровномалардан сезгирлиги ва ишончлилиги жихатидан афзаллиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Уч шохли нерв невралгияси билан беморларнинг микроваскуляр декомрессиясидан кейинги ҳаёт сифатини текшириш буйича илмий тадқиқотлар натижалари асосида:
«Тригеминал невралгияда оғриқини баҳолаш учун сўровнома» услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 3 июндаги 8Н-р/220-сонли маълумотномаси). Тригеминал невралгия билан беморларда оғриқнинг интенсивлигини миқдорий равишда ўлчаш, оғриқ синдромининг оғирлигини етарли даражада баҳолаш, даволаш самарадорлигини таҳлил қилиш имконини берган;
«Тригеминал невралгияда ҳаёт сифатини баҳолаш учун сўровнома» услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 3 июндаги 8Н-р/221-сонли маълумотномаси). Ҳаёт сифати ва беморнинг психосоматик ҳолатини баҳолаш, ҳаёт сифатини яхшилага оид кўрсатмалар бериш имконини берган;
«Тригеминал невралгия учун микроваскуляр декомпрессия модификация очиш усули» услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 3 июндаги 8Н-р/222-сонли маълумотномаси). Таклиф қилинган модификация очиш усулидан фойдаланиш миячани ортиқча тракциясини, мия суюқлигининг оқмаси пайдо бўлишини ва мушак, ёғ тўқималари ва фасция парчалари кўринишидаги прокладкалардан фойдаланиш бошқа асоратларни олдини олиш имконини берган;
Олинган натижалар Бухоро ва Навоий вилоятлари кўп тармоқли тиббиёт марказларида, Навоий кон-металлургия комбинати тиббий санитария бўлимида (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 26-ноябрдаги 8н-д / 286-сонли хулосаси ва 05.06.2020 йилдаги 8н-з/38-сонли хулосалари) тадбиқ қилинган. Олинган натижаларнинг амалиётга жорий этилиши даволанишнинг етарли ҳажмини танлашга, оптималлаштиришга, текширув ва терапия вақтини қисқартиришга, рецидивлар сонини камайтиришга имкон берган.