Самадов Актамқул Рафиқовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Шахс эстетик идеалининг шаклланиши ва ривожланиши муаммолари», 09.00.02 – Онг, маданият ва амалиёт шакллари фалсафаси (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.DSc/Fal28.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2019.F.02.02рақамли илмий кенгаш.
Илмий маслаҳатчининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Ғайбуллаев Отабек Мухаммадиевич фалсафа фанлари доктори, профессор. 
Расмий оппонентлар: Сафарова Нигора Олимовна, фалсафа фанлари доктори, профессор, Агзамходжаева Саида Сабитхановна, фалсафа фанлари доктори, профессор, Абдуллаева Насиба Бўроновна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: шахс эстетик идеалининг шаклланиш ва ривожланишида ахлоқий-эстетик идеалнинг синкретиклиги, антитентлиги ва уларнинг эстетик онгидаги конструктив аҳамиятини кўрсатиш, шахс эстетик идеалининг бошқа шакллар билан узвийлиги, институционал ва функционал ўзгаришларни аниқлаш, этикалогик ва экоэстетик идеални шахс эстетик идеалининг ривожланишидаги ўринини илмий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк марта «Авесто»да учраган покланиш тушунчаси диний ва ижтимоий амалиётларда концептуал аҳамият касб этиб, инсон ва табиат тизимида экологик софлик – гўзаллик мувозанати, инсоннинг маънавий-руҳий соғломлашиши, фориғланиши – эзгулик тимсоли сифатида янги маънавий парадигмага асос солинганлиги аниқланган;
шахс эстетик идеалини шакллантирувчи ички барқарор тизимининг намоён бўлиш шакллари (проекциялаш, моделлаштириш), типлари (лирик-эпик, макон-замон, композицион); категориялари (мутаносиблик, регламентлаш, абстракция, завқланиш, симметрия ва асимметрия); намоён бўлиш усуллари (бадиий тўқима, фалсафий мавҳумлаштириш, мантиқий конструкция, ҳиссий-эмоцияли таҳлил)дан иборат эканлиги очиб берилган;
шахс ахлоқий-эстетик идеалининг синкретик (антиномик, универсал, мақсадга мувофиқ, қайтар боғланувчи) хусусиятлари бешта муҳим ташаббусдаги замонавий қаҳрамон образини яратиш ва тарғиб қилишда асос бўлиши кўрсатиб берилган; 
шахс эстетик идеалининг шаклланишида санъат ва спортнинг конструктивлиги ёшларда тана ва маънавий-руҳий соғломликни яратиб, бешта муҳим ташаббусни фаоллаштиришда гносеологик, коммуникатив, ҳаётни эстетиклаштирувчи (праксиологик), эркин бошқарувчи, ижтимоийлаштирувчи, гедонистик, эвдомонистик, тарбиявий-белгиловчи, валеологик, бадиий-композицион вазифаларни бажариши кўрсатиб берилган.  
Шарқда диний идеалнинг ранг-баранг унсурлари (мувозанат, ассимтерия, ёлғизлик руҳи, мафтункорлик, ишора санъати, жиддийлик, соддалик, табиийлик, муртлик) эстетик идеалга кўчиб ўтгани, ғарбда эса диний идеал шахснинг покланиш-фориғланиш, тозаланиш чегараларини билдириб, макон ва замондан шахснинг ички дунёсига сингиб, унинг онгида декоративлаштириш, уйғунлаштириш, янгилаш, фориғлантириш вазифасини бажаргани аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Шахс эстетик идеалининг шаклланиши ва ривожланиши муаммоларини тадқиқ этиш асосида:
Авестода учраган покланиш тушунчаси диний ва ижтимоий амалиётларда концептуал аҳамият касб этганлиги, инсон ва табиат тизимида экологик софлик – гўзаллик мувозанати, инсоннинг маънавий-руҳий соғломлашиши, фориғланиши – эзгулик тимсоли сифатида янги маънавий парадигмага асос солинганлиги ҳақидаги хулосалардан Ўзбекистон Миллий университетининг «Авестони тизимли тадқиқ этиш ва зардуштийлик хрестоматияси» мавзусидаги А-1-92 рақамли амалий лойиҳада белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 2 ноябрдаги 89/03-4237-сон маълумотномаси). Натижада, амалий лойиҳанинг ижросини самарадорлигини таъминлашда назарий манба бўлиб хизмат қилган;
шахс ахлоқий-эстетик идеалининг синкретик (антиномик, универсал, мақсадга мувофиқ, қайтар боғланувчи) хусусиятларининг бешта муҳим ташаббусдаги ёшларда китобхонлик маданиятини шакллантириш, замонавий қаҳрамон образини яратиш ва нигилизм ғоясига қарши курашишга доир таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи Самарқанд вилояти Кенгаши томонидан “Маънавий-маърифий ишлар, миллатлараро тотувлик, спорт ва саломатлик йўналиши”, “Ёшлар ўртасида китобхонликни кенг тарғиб қилишга қаратилган республика танловини ўтказиш” ва “Замонамиз қаҳрамонлари образини яратиш ва тарғиб қилишни ташкил этиш” мавзуларидаги аҳоли ўртасида ўтказилган тадбирлар дастур лойиҳаси сценарийсини тайёрлашда кенг фойдаланилган (Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг 2019 йил 21 ноябрдаги 04-13/5255-сон маълумотномаси). Натижада, ёшларни китобхонлик маданиятини оширишда, шахс бўлиб вояга етишишида, ахлоқий-эстетик ниглизмга қарши курашишда хизмат қилган;
шахс эстетик идеалининг шаклланишида санъат ва спортнинг конструктивлиги ёшларни маънавий-руҳий жиҳатдан соғломлаштиришда беш ташаббусни фаоллаштиришда ҳаётни эстетиклаштирувчи (праксиологик), эркин бошқарувчи, ижтимоийлаштирувчи, тарбиявий-белгиловчи ҳамда бадиий-композицион вазифаларни бажаришига оид амалий таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Республикаси Маънавият ва маърифат маркази Самарқанд вилоят бўлими томонидан “Фарзандлари соғлом юрт-қудратли бўлур” ва “Спорт соғлиқ гаровидир” мавзусида ўтказилган тадбирлар сценарийсини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маънавият ва маърифат Кенгашининг 2019 йил 19 ноябрдаги 02/014-1549-сон маълумотномаси). Бу эса ўз навбатида, ёшларнинг эстетик идеални шакллантиришда асосан санъат ва спортнинг конструктив аҳамиятини англашига, мутолаа маданияти туфайли бадиий-эстетик тафаккури янада бойишига хизмат қилган;
Шарқда диний идеалнинг ранг-баранг унсурлари (мувозанат, ассимтерия, ёлғизлик руҳи, мафтункорлик, ишора санъати, жиддийлик, соддалик, табиийлик, муртлик) эстетик идеалга кўчиб ўтгани, Ғарбда эса диний идеал шахснинг покланиш-фориғланиш, тозаланиш чегараларини билдириб, макон ва замондан шахснинг ички дунёсига кўчиб ўтиб декоративлаштириш, уйғунлаштириш, янгилаш, фориғлантириш вазифасини бажаргани ҳақидаги конструктив хулоса ва таклиф-тавсияларидан проф. О.М.Ғайбуллаев томонидан тайёрланган “Milliy g’oya tarixi va nazaryasi” номли дарслигининг “Milliy g’oyaning shakllanish tarixi, uning namoyon bo’lish xususiyatlari” деб номланган 2-бобини тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 13 декабрдаги 89/06-129-сон маълумотномаси). Натижада, шахс ва жамиятнинг идеалини шакллантириш ҳамда ёшларнинг ахлоқий эстетик ривожлантиришга назарий манба бўлиб хизмат қилган;
шахс эстетик идеалини шакллантирувчи ички барқарор тизимининг намоён бўлиш шакллари (проекциялаш, моделлаштириш), типлари (лирик-эпик, макон-замон, композицион); категориялари (мутаносиблик, регламентлаш, абстракция, завқланиш, симметрия ва асимметрия); намоён бўлиш усуллари (бадиий тўқима, фалсафий мавҳумлаштириш, мантиқий конструкция, ҳиссий-эмоцияли таҳлил)ни қўллашга оид хулосаларидан Самарқанд вилоят мусиқали драма театри илмий ижодий фондини бойитишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2019 йил 6 декабрдаги 01-12-06-6118-сон маълумотномаси). Натижада, театр илмий-назарий фондини бойитиб, эстетик мезонларни ривожлантиришга қаратилган тадбирлар режасини ва сценарийсини шакллантиришга хизмат қилган.