Режапов Хайрилло Хикматуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Олий таълим хизматлари ва меҳнат бозори ўртасидаги муносабатларни такомиллаштириш”, 08.00.05 – Хизмат кўрсатиш тармоқлари иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.1.PhD/Iqt193.
Илмий раҳбар: Вахабов Абдурахим Васикович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти, DSс.30/03.2019.I.18.01.
Расмий оппонентлар: Пардаев Мамаюнус Қаршибаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Кучаров Аброржон Сабирджанович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент молия институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Иқтисодиётни модернизациялаш шароитида олий таълим хизматлари ва меҳнат бозори ўртасидаги муносабатларни такомиллаштиришга қаратилган тизимли илмий таклиф ва амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
олий таълим тизимида давлат-хусусий шерикликни ривожлантириш, давлат ва нодавлат олий таълим муассасалари фаолиятини ташкил этиш асосида олий таълим билан қамраб олиш даражасини ошириш механизми такомиллаштирилган;
олий таълим тизимига Болонья шартномаси ва тамойиллари асосида ўқув дастурлари ва режаларини такомиллаштириш, олий таълим тизимида кредит-модуль тизимини тўлиқ жорий қилиш таклиф этилган;
малакали мутахассисларни тайёрлаш, кадрлар тайёрлаш давлат буюртмасини шакллантириш ва кадрларга бўлган эҳтиёжни прогнозлаштиришда мутахасисларнинг сони ва сифати таркибидан келиб чиқиб ташкил этиш таклиф этилган;
иш ўринларини ташкил қилиш ва кадрлар тайёрлашга давлат буюртмасини шакллантиришда давлат томонидан қўллаб қувватлаш механизми ва кадрларга бўлган эҳтиёжни сонини аниқлашнинг бозор муносабатларига хос услубиёти такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Олий таълим хизматлари ва меҳнат бозори ўртасидаги муносабатларни такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
олий таълим тизимида давлат-хусусий шерикликни ривожлантириш, давлат ва нодавлат олий таълим муассасалари фаолиятини ташкил этиш асосида олий таълим билан қамраб олиш даражасини ошириш таклифи Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 12 октябрдаги 931-сонли буйруғини 2.2 бандида амалиётга тадбиқ қилинган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 15 ноябрдаги 89-04-2555-сон маълумотномаси). Таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида олий таълим тизимида давлат хусусий шерикликни ривожлантириш, давлат ва нодавлат олий таълим муассасалари фаолиятини ташкил этиш ҳисобига ўрта махсус таълим муассасалари битирувчиларини олий таълим билан қамраб олиш даражасини ошириш имконияти яратилган;
олий таълим тизимига Болонья шартномаси ва тамойиллари асосида ўқув дастур ва режаларни такомиллаштириш ҳамда олий таълим тизимида кредит-модуль тизимини ўқув жараёнларига тўлиқ жорий қилиш таклифидан Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 25 апрелдаги 380-сонли буйруғини тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 15 ноябрдаги 89-04-2555-сон маълумотномаси). Натижада Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги таркибидаги олий таълим муассасаларида Болонья шартномаси ва тамойиллари асосида ўқув дастур ва режаларни такомиллаштириш, олий таълим тизимида кредит-модуль тизимини ўқув жараёнларига жорий қилиш асосида талабаларни мобиллиги ва ривожланган мамлакатлар олий таълим муассасалари билан интеграциялашувини ошишига имконият яратилган;
кадрлар тайёрлаш давлат буюртмасини шакллантириш учун кадрларга бўлган эхтиёжни прогнозлаштиришда мутахасисларнинг сон ва сифат таркибидан келиб чиқиб ташкил этиш бўйича таклифларидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 28 октябрдаги 877-сон Қарори билан тасдиқланган “Меҳнат бозорининг жорий ва истиқболдаги эхтиёжларини ҳисобга олиб иш ўринларини ташкил этиш ва кадрлар тайёрлашда давлат буюртмасини шакллантириш тартиби тўғрисида”ги Низомни 17-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2019 йил 6 декабрдаги 01/00-00/19-9658-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга тадбиқ қилиниши натижасида нодавлат секторининг малакали ходимлар ва олий маълумотли мутахассисларга бўлган талабларини шакллантириш самарадорлиги ва аниқлигини оширишга хизмат қилган;
иш ўринларини ташкил қилиш ва кадрлар тайёрлашга давлат буюртмасини шакллантиришда давлат томонидан қўллаб қувватлаш механизми, кадрларга бўлган эҳтиёж сонини аниқлашнинг бозор муносабатларига хос услубиёти бўйича берилган илмий таклиф ва амалий тавсияларидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 28 октябрдаги 877-сон Қарори билан тасдиқланган “Меҳнат бозорининг жорий ва истиқболдаги эхтиёжларини ҳисобга олиб иш ўринларини ташкил этиш ва кадрлар тайёрлашда давлат буюртмасини шакллантириш тартиби тўғрисида”ги Низомни 4-иловасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2019 йил 6 декабрдаги 01/00-00/19-9658-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга тадбиқ қилиниши натижасида кадрларга бўлган эҳтиёж сонини аниқлашнинг бозор муносабатларига хос услубиёти такомиллаштирилган ҳамда юқори малакали олий маълумотли мутахассисларга бўлган талабларни шакллантириш самарадорлиги ва аниқлигини ошириш имконияти яратилган.