Sobirova Mavjuda Ruzievnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar. 
Dissertatsiya mavzusi, ixtissoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan  fan tarmog‘i): «7-9 sinflarda geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirish metodikasi», 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (matematika) (pedagogika fanlari).   
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.4.PhD/Ped720.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Termiz davlat universiteti.
Ilmiy rahbar:   Maxmudov Yusup G‘anievich, pedagogika fanlari doktori, professor 
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa, IK raqami: Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti, PhD.03/30.12.2019.Ped.82.01. 
Rasmiy opponentlar: Djumabaev Davlatboy Xalillaevich, fizika-matematika fanlari doktori, dotsent; Yunusova Dilfuza Israilovna, pedagogika fanlari doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Jizzax davlat pedagogika instituti. 
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: 7-9 sinflarda geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirish metodlarini aniqlash va ulardan ta’lim jarayonida foydalanish asosida samaradorlikka erishish.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
7-9 sinflarda geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirish bo‘yicha falsafiy, psixologik, pedagogik, metodik, didaktik adabiyotlarni tahlil qilish asosida, maktabda geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirishning didaktik, metodik imkoniyatlari, zamonaviy ta’lim texnologiyalaridan (muammoli, interfaol) foydalanishga ustuvorlik berishi takomillashtirilgan;
o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini didaktik talab va prinsiplar asosida rivojlantirish, geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirish kompetensiyalarini matematik savodxonlik, mantiqiy tafakkur, matematik bilimlarni amaliyotda qo‘llash, kreativ yondashuv asosida takomillashtirishga imkon beruvchi zamonaviy ta’lim texnologiya-laridan GeoGebra (interfaol geometrik muhit)dan foydalanib, geometriya-ni ijodiy o‘qitish shakl va vositalari (jonli geometriya) aniqlangan;
geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirishning didaktik ta’minotini ishlab chiqish – metodik komponent sifatida innovatsion o‘qitishning kognitiv (axborotni qayta ishlash, saqlash, uzatish, kasbiy bilimga yo‘nalganlik), kollaborativ (guruhiy munozaralar, hamkorlikda o‘qitish, o‘quv loyihalari), o‘quv-ijodiy faoliyatga shaxsiy munosabatni qaror toptirish komponentlari integratsiyasi ustuvorligi asosida aniqlangan;
o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini baholash mezonlari va darajalarini ishlab chiqish asosida, o‘quv-ijodiy faoliyatni rivojlantirishga yo‘naltirilgan pedagogik kreativlikni, didaktik topshiriqlarni bajarish metodlarini (pazl-geometriya, kouching, matematik basketbol, figuralarni chizish) qo‘llash interfaol ta’lim texnologiyalari (binar, integrativ, matematik jang) va didaktik vositalar (matnli, tasvirli, tarqatma, yordamchi) asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: 
Umumta’lim maktabining -9 sinflarda geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirish metodikasi bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida: 
7-9 sinflarda geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirishga oid ilmiy-metodik tavsiyalar “5130100 – “Matematika” bakalavriat ta’limi yo‘nalishining Davlat ta’lim standartlari va “Matematika o‘qitish metodikasi” mazmunini takomillashtirishda foydalanilgan hamda 2012-2014 yillarga mo‘ljallangan ITD - 1- 45-“Pedagogik texnologiyaning milliy modeli asosida o‘quv mashg‘ulotlari loyihasini tuzish va amaliyotda qo‘llash” mavzusidagi amaliy loyiha doirasida bajarilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining    2019 yil 12 dekabrdagi 89-03-4856-son va O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 26 dekabrdagi 89-03-5163-son ma’lumotnomalari). Natijada o‘quv-ijodiy faoliyatni rivojlantirish kompetensiyalari mazmuni takomillashtirilgan va o‘qitish sifatini oshirishga erishilgan;
geometriya o‘qitishda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirish-ni baholash mezon va darajalari, zamonaviy ta’lim texnologiyalarini rivojlantirishning didaktik imkoniyatlariga oid takliflar (“Matematika o‘qitish metodikasi” fani bo‘yicha) o‘qituvchi kompetensiyasiga qo‘yilgan talablar mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 12 dekabrdagi 89-03-4856-son hamda O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 26 dekabrdagi 89-03-5163-son ma’lumotnomalari). Pirovard natijada, ta’lim mazmuni, o‘quvchilarni baholash mezonlari takomillashtirilgan;
o‘quv-ijodiy faoliyatni rivojlantirish – metodik komponent sifatida innovatsion o‘qitishning kognitiv, kollaborativ, o‘quv-ijodiy faoliyatga shaxsiy muno-sabatni qaror toptirish komponentlari integratsiyasi ustuvorligiga oid takliflar interfaol ta’lim texnologiyalari  vositasida “Matematika o‘qitish metodikasi” fani mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 26 dekabrdagi 89-03-5163-son ma’lumotnomasi). Natijada matematika o‘qitish metodikasida integrativ metodlar uyg‘unligining didaktik imkoniyati kengaytirilgan va takomillashtirilgan;
o‘quv-ijodiy faoliyatni rivojlantirishga yo‘naltirilgan pedagogik kreativlikni, didaktik topshiriqlarni bajarish metodlarini qo‘llash interfaol ta’lim texnologiyalari va didaktik vositalar asosida rivojlantirishga tayyorlash sifati samaradorligini oshirishga oid taklif va tavsiyalardan ITD - 1- 45-“Pedagogik texnologiyaning milliy modeli asosida o‘quv mashg‘ulotlari loyihasini tuzish va amaliyotda qo‘llash” mavzusidagi amaliy loyiha doirasida bajarilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 12 dekabrdagi 89-03-4856-son hamda O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 26 dekabrdagi 89-03-5163-son ma’lumotnomalari). Natijada 7-9 sinflarda o‘quvchi o‘quv-ijodiy faoliyatini rivojlantirishga doir masala va misollar echishni tashkil etish imkoniyati yaratilgan. Matematika o‘qituvchilarining kasbiy faoliyati davomida metodik tayyorgarligi holatini o‘rganish, bo‘shliqlar bilan ishlashga qaratilgan kasbiy kompetentlik darajasini aniqlashga xizmat qilgan.