Sayt test rejimida ishlamoqda

Маҳмудов Алишер Йўлдошевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Г.Э.Лессинг ижодида Шарқ ва Ғарб воқелигининг тавсифи (қиёс ва таржима)», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.PhD/Fil403.
Илмий раҳбар: Холбеков Муҳаммад Нурқосимович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети. PhD.03/30.12.2019.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Насруллаева Нафиса Зафаровна, филология фанлари доктори, доцент; Саидов Сано Саидович, филология фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Г.Э.Лессинг ижодида Шарқ ва Ғарб воқелигининг муштараклиги, диний бағрикенглик (толерантлик) тамойилларининг ёритилишини Европа маърифатпарварлик даври адабиёти контексти орқали очиб бериш, «Донишманд Натан» драмасида акс эттирилган Шарқ ва Ғарб воқелигининг айрим жиҳатини аслият ва унинг ўзбек тилидаги билвосита таржимаси асосида таҳлил қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
XVIII аср Европа ва немис маърифатпарварлик адабиётида Шарқ ва Ғарбнинг кўп асрлик маданияти ва тарихининг тараққий этиш омиллари шакллантирилган;
Г.Э.Лессинг асарларидаги Шарқ ва Ғарб воқелигининг ўхшашлиги, тафовутлари аниқланган; Шарқдаги маънавий-аҳлоқий категориялар, миллатлар маданияти тарихи, ислом цивилизацияси ва исломий таълимот моҳияти, динлараро бағрикенглик, шарқона ривоятларга қизиқиш, инсон борлиғи, шахс маънавий қиёфаси, инсон ижтимоий қиёфасининг ўзига хос хусусиятлари таснифланган;
«Донишманд Натан» драмаси сюжети, «Уч узук ҳақидаги ривоят» ва унинг тарихий манбаларини аниқлаш орқали Шарқ тамаддуни, диний бағрикенглик (толерантлик) ғоялари қиёсий аспектда далилланган;
драма таҳлили орқали аслият ва воситачи тил таржимаси муқояса қилинган, таржиманинг ютуқ ва камчиликлари кўрсатиб берилган;
таржимада турли динга мансуб характерлар дунёси, шарқона тасвир ва ифодалар орқали драма бош ғоясининг очиб берилиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Г.Э.Лессинг ижодида Шарқ ва Ғарб воқелигининг тавсифи масаласини жаҳон ва миллий бадиий тафаккури контекстида типологик услубда тадқиқ этиш, адабиётшунослик назарияси илмий-назарий асосларини ишлаб чиқиш асосида: 
Шарқ ва Ғарб цивилизациялари ўртасидаги алоқадорликни ифодалашга оид хулосалардан ОТ-Ф8-002 рақамли «Ҳозирги замон цивилизациясининг инсон ижтимоий қиёфасига таъсири» мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 17 апрелдаги 89-03-1512-сон маълумотномаси). Натижада Г.Э.Лессинг асарларидаги инсон борлиғи, шахс маънавий қиёфаси ҳақидаги мулоҳазалар инсон ижтимоий қиёфасининг ўзига хос хусусиятларини аниқлаш ва бу ҳақдаги фикрлар тараққиётини ифодалашга хизмат қилган;
немис ва ўзбек адабий алоқалари тараққиётини тадқиқ этиш давомида олинган натижалардан Германия Федератив Республикасининг Тошкентдаги элчихонаси томонидан ташкил этилган республика бўйича немис тили ўқитувчиларининг анъанавий конференциясида фойдаланилган (DAAD Ахборот марказининг 2019 йил 20 майдаги маълумотномаси). Натижада XVIII асрда Европа адабиёти вакилларининг бағрикенглик тамойиллари борасидаги фикрлари семинар материалларини бойитишга хизмат қилган;
Г.Э.Лессингнинг миллат маданияти тарихи, халқнинг интеллектуал билим даражасини ошириш борасидаги қарашларга оид хулосалардан ОТ-Ф8-211 рақамли «XXI аср Ўзбекистон маданияти тарихи» мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 17 апрелдаги 89-03-1512-сон маълумотномаси). Натижада Г.Э.Лессинг ижодида ифодаланган Шарқ маданияти ва тарихи асосида миллий тарихимиз ютуқлари ва тараққиёт босқичларини ўрганиш, Лессинг томонидан жаҳон тарихи маъносида ҳам диний, ҳам маданий омил тарзида янгича қадр-қимматга эга эканлигини ифодалаш, ғоялар муштараклиги асосида ривожини баён этишда маълум даражада хизмат қилган;
«Qashqadaryo» телеканалининг «Axborot» дастури, «Qashqadaryo» телеканалида тайёрланган «Diyor» янгиликлар дастури, Қашқадарё вилояти «Олтин воҳа» радиоси орқали «Тилга эътибор – элга эътибор» эшиттириши доирасида Шарқ ва Ғарб муштараклигига оид хулосалардан (Қашқадарё вилоят телерадиокомпаниясининг 2019 йил 15 мартдаги 12-15-355-сон маълумотномаси). Телетомошабин ва радиотингловчиларга Шарқ ва Ғарб воқелигининг муштараклиги, маърифатпарварлик адабиёти, Лессинг ижоди, асарларининг рус ва ўзбек тилларидаги таржималари ҳақида маълумотлар орқали телекўрсатув ва радиоэшиттиришлар савиясининг оширилишига хизмат қилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish