Думаева Зухра Насирдиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Турли ёшдаги каламушларда жигарнинг гомеостаз фаолиятига гипокенезия ва гамма нурларининг таъсири», 03.00.08 – Одам ва ҳайвонлар физиологияси (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.4.PhD/B138.
Илмий раҳбар: Қодиров Шокир Қодирович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.76.01.
Расмий оппонентлар: Абдуллаев Ғофуржон Рахимжанович, биология фанлари доктори; Хамрақулов Шариф Хошимович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги Биофизика ва биокимё институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: экспериментал гипокинезия шароити ва γ-нурланиш таъсирида турли хил ёшдаги тажриба каламушларнинг жигари ферментлари фаоллиги гомеостазига таъсирини аниқлашдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор турли хил ёш даврларидаги (ёш, етук ва қари) каламушлар жигари тўқимаси ва қондаги айрим ферментлар фаоллигининг экспериментал гипокинезия ва γ-нурланиш шароитида ёшга боғлиқ адаптация механизмлари аниқланган; экспериментал гипокинезия таъсирида каламуш жигари тўқимаси ва айниқса, қонида амилаза ферменти фаоллиги ва умумий оқсиллар миқдори ортиши аниқланган;
гипокинезиянинг 30 ва 60 кунларида липаза ферменти фаоллиги сезиларли даражада ортиши қайд қилиниб, шунингдек ушбу ҳолат стресс омил таъсири шароитида глюкокортикоидлар концентрацияси ортиши, гормоннинг бевосита секреция механизмларини стимуляциялаши ва меъда секрециясини тормозловчи механизмлар фаоллигини сусайтириши орқали кучайтириши очиб берилган;
γ-нурланишининг дозасига боғлиқ ҳолда ҳазм ферментлари (амилаза, липаза) синтезини ва уларнинг қонга инкрецияланиши жараёни фаоллигини сезиларли даражада сусайтириши тавсифланган;
экспериментал гипокинезия ва γ-нурланишнинг комплекс таъсирида каламуш жигари тўқимаси ва қонида ферментлар фаоллиги кескин сусайиши,  гипокинезияда организмнинг радиацияга нисбатан специфик жавоб реакциясини ўзгартириши асосланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Турли ёшдаги каламушларда жигарнинг фаолияти гомеостазига гипокинезия ва γ-нурланишнинг таъсирини тавсифлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
экспериментал гипокинезия ва гамма нурланишнинг комплекс таъсирида моддалар алмашинувининг фаоллиги кескин сусайиши натижасида стресс таъсирига организмнинг чидамлилигини камайиши, юрак-қон томир тизими, нафас олиш тизими ҳамда скелет мускулларида сезиларли даражада ўзгаришлари Андижон вилояти жисмоний тарбия ва спорт бўлими бошқармасида стресс омилларининг одам организмига салбий таъсирини камайтиришга қаратилган чора тадбирлар комплексини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси жисмоний тарбия ва спорт Вазирлигининг 2019 йил 15 апрелдаги 03-07-08-1423-сон далолатномаси). Натижада спорт ўйинларида спортчиларни харакат самарадорлигининг ахамияти ва жисмоний фаоллигини ошириш имконини берган;
экспериментал гипокинезия таъсирида жигар тўқимаси ва қонда ферментлар фаоллиги кескин сусайиши, гипокинезия организмнинг радиацияга нисбатан специфик жавоб реакциясини ўзгартириши бўйича маълумот ва хулосалар асосида «5140100-биология», «5112000-жисмоний маданият», «5510200-педиатрия иши» «5510100-даволаш иши» бакалавриат таълим йўналиши бўйича «Ҳазм физиологияси» ўқув қўлланмаси ишлаб чиқилган (Гувоҳнома, №394-234). Натижада бакалаврларнинг ҳазм физиология соҳасидаги билимларини бойитиш ва мустаҳкамлаш имконини берган.