Қодирова Ферузахон Усмановнанинг
фан доктори (DSс) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Имконияти чекланган болаларни ижтимоий ҳаётга тайёрлашнинг самарали технологиялари”, 13.00.03 – Махсус педагогика (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.3.DSc/Ped42.
Илмий маслаҳатчи: Джураев  Рисбой  Ҳайдарович, педагогика фанлари доктори, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Халқ таълими тизими раҳбар ва мутахассис ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.27.06.2017.Ped.26.01. 
Расмий оппонентлар: Муминова Лола Рахимовна, педагогика фанлари доктори, профессор; Сафарова Рохатой Ғайбуллаевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Ибрагимов Холбой Ибрагимович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот:  Чирчиқ  давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим жараёнида имконияти чекланган болаларни ижтимоий ҳаётга тайёрлашнинг ривожлантирувчи педагогик ва мотивацион имкониятларини аниқлаш ҳамда технологияларини такомиллаштириш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
ихтисослаштирилган таълим муассасалари ўқувчиларида фанларга оид ва ҳаётий компетенцияларни ҳамда ижтимоийлашиш мотивациясини ривожлантириш технологияларининг адаптив вариация (мослашувчан муқобил шакл)лари ҳимояловчи педагогик тартиб (ўқувчиларнинг барқарор психологик ҳолати, жисмоний саломатлигини қўллаб-қувватловчи, интеллектуал ўсишни концентрик тарзда босқичма-босқич таъминлашга йўналтирилган)га устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;  
дарс, тарбиявий ва коррекцион машғулотларнинг ривожлантирувчи мотивацион имкониятлари рефлексив (қайта алоқа), рақамли  таҳлилга асосланган методларнинг ўзаро трансформациялашуви  асосида кучайтирилган;
“Ижтимоий ҳаётга тайёр ўқувчи” модели сенсор интеграция (соғлом ва носоғлом анализаторларнинг комплекс мобилизацияси) ва шахсга йўналтирилган таълим технологияларини ўзаро уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган;
ўқувчиларнинг ўзлаштириш кўрсаткичларини мониторинг қилиш механизмлари фан ўқитувчиси, тарбиячи, якка машғулот ўқитувчисининг диверсификацион фаолиятига нутқий кластер (нутқий материалларнинг яхлитлиги, минимал захиранинг мажбурийлиги) мезонларини оптималлаштириш асосида такомиллаштирилган; 
фанларни ўқитиш ва нутқий акцелерация даври (тайёрлов, 1,2-синфларда ўқувчиларда нутқий захирани интенсив бойитиш мотивацияси) самарадорлигини оширишнинг педагогик, психологик, коррекцион, ижтимоий омилларини циклли инновацион комплекс хизмат воситасида  ривожлантириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим жараёнида имконияти чекланган болаларни ижтимоий ҳаётга тайёрлаш  бўйича олинган илмий натижалар асосида:  
ихтисослаштирилган таълим муассасалари ўқувчиларида фанларга оид ва ҳаётий компетенцияларни такомиллаштириш бўйича берилган таклифлар асосида 1,2,3,4-синфлар учун “Меҳнат таълими” дарслиги ишлаб чиқилган (Республика таълим марказининг 2019 йил 8 июндаги 01/11-01/15-1561-сон маълумотномаси). Натижада муассасаларда ушбу фанларнинг ўқитилишида ва “Нутқий акцелерация” даври самарадорлигини ошириш, нутқий мониторингни аниқ мезонлар ва рақамли таҳлил қилиш асосида амалга ошириш имконияти кенгайтирилди, ўқувчиларнинг мустақил ишлаши ҳамда оилаларда таълимий ёндашувларнинг мақсадли йўлга қўйилишига шароит яратилган; 
ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим муассасаларида рефлексив, коммуникатив ва рақамли таҳлил методларининг ўзаро трансформациялари ҳамда методик таклифлар асосида 1-синф учун “Атрофимиздаги олам” дарслиги ишлаб чиқилган (Ўзбекистон халқ таълими вазирининг 2018 йил 20 июль 186-сонли буйруғи, Республика таълим марказининг 2019 йил 8 июндаги 01/11-01/15-1561-сон маълумотномаси). Натижада муассасаларда фанларни ўқитиш самарадорлигини ошириш орқали ўқувчиларнинг ўқишга ва мулоқотга қизиқишини ошириш, ўқитувчилар ўртасида соғлом рақобатни таркиб топтиришга эришилди, педагогик жараённи ташкил этишда технологик ёндашувнинг мослаштирилган муқобил вариантларидан самарали фойдаланиш йўлга қўйилган; 
ихтисослаштирилган таълим амалиётига нутқий кластер талаблари, мезонлари, ягона нутқий тартиб тамойиллари ва қоидалари асосида 2-синф учун “Теварак-атроф билан таништириш” дарслиги ишлаб чиқилган (Республика таълим марказининг 2019 йил 8 июндаги 01/11-01/15-1561-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларнинг ўзлаштириш кўрсаткичларини мониторинг қилишга, дарс, тарбиявий, коррекцион машғулотларда минимал нутқий захиранинг мажбурий эгалланишига, ўқувчиларнинг умумий ва нутқий  ривожланишига қўйилувчи талабларнинг ўқитувчи, тарбиячи, якка машғулот ўқитувчилари фаолияти мазмунига мақсадли ва манзилли сингдирилишига эришилган;  
ўқувчиларнинг ўқув фанларига оид ва ҳаётий, ижтимоий компетенцияларини ривожлантириш технологиялари ҳамда уларнинг адаптив вариациялари кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларга назарий таълим бериш жараёнини ташкил этишда амалиётга жорий этилган (Республика таълим марказининг 2019 йил 8 июндаги 01/11-01/15-1561-сон маълумотномаси). Натижада фанларни ўқитиш, тарбиявий ва якка машғулотлар жараёнида ўқувчиларнинг фаолиятини самарали ташкил этиш, дифференциал ва индивидуал ёндашувларни мақсадли амалга оширишнинг дидактик имкониятлари яратилган;  
фанларни ўқитиш ва нутқий акцелерация даври самарадорлигини оширишнинг педагогик, психологик, коррекцион, ижтимоий омилларини циклли инновацион комплекс хизмат воситасида  ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган тавсиялар “Ижтимоий ҳаётга тайёр ўқувчи” ҳамда “Ўқувчиларни ижтимоий ҳаётга тайёрлашнинг ривожлантирувчи мотивацион тизими” ихтисослаштирилган мактаб амалиётида ўқувчиларнинг ижтимоий ҳаётга мослашиш ҳолатини мониторинг қилиш жараёнига татбиқ этилган (Республика таълим марказининг 2019 йил 8 июндаги 01/11-01/15-1561-сон маълумотномаси). Натижада мутахассислар таълим жараёнини методик ташкил этиш, раҳбар, педагог ходимлар, ота-оналар махсус таълимнинг натижавийлигини аниқ мезонлар асосида баҳолаш, мониторинг қилиш, башоратлаш имконияти яратилган.