Бобомуродов Насриддин Хасановичнинг фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Газ ёқувчи печлардаги ёниш жараёнини назорат қилиш ва бошқариш», 05.01.08 – Технологик жараёнлар ва ишлаб чиқаришларни автоматлаштириш ва бошқариш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.2.PhD/T703.
Илмий раҳбар: Юсупбеков Нодирбек Рустамбекович, техника фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc.03/30.12.2019.Т.03.02.
Расмий оппонентлар: Севинов Жасур Усмонович, техника фанлари доктори, доцент; Кадиров Ёркин Баходирович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: «Ximavtomatika» масъулияти чекланган жамияти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: саноат ишлаб чиқаришининг газ ёқувчи печларида ёқилғи ёниш жараёнларини назорат қилиш ва бошқариш тизимларини структуравий-параметрик синтезлаш ва таҳлил қилишнинг усуллари ва алгоритмларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
чиқинди газ аралашмалари таркибидаги зарарли моддалар (СО) ва (СnНm) концентрацияларининг мақсадли параметрларини селектив аниқлашни таъминловчи инфрақизил-диапазонда ютилишини ўлчашнинг спектрофотометрик усули асосида аниқлаш учун ўлчаш блокини қуришнинг физик тамойиллари асосланган ва шакллантирилган;
уч компонент (углеводород, углерод моноксид ва диоксид)ли газ анализаторининг нодисперсион инфрақизил ўлчаш усулига асосланган оригинал аралаш оптик схемаси ишлаб чиқилган;
қиёслаш газли аралашмалар («СО+ҳаво», «СО+N2», «С3Н8+ҳаво» ёки «С3Н8+N2») асосида концентрацион боғлиқликлар олинган, босим ва ҳарорат датчикларининг шкалалари даражаланган ҳамда «TAZAL» асбобининг кўрсатишлари ҳароратга боғлиқ тўғрилаш киритиш усули асосланган;
тропик иқлим шароитларида ишловчи нодисперсион оптик газ анализатори ишлаб чиқилган ва асбобни намлик юқори шароитларда ишончли ишлаши ва ўлчаш хатоликлари асосий хатоликдан ошмаслиги аниқланган;
газ ёқувчи печлардаги ёниш жараёни тежамкорлигини ёқиш экранининг иссиқликни ўзига олиши бўйича корректловчи сигнали билан ростлашнинг экстремал тизимини қуриш масаласи максимал тезкорлик масаласи каби қўйилган ва ечимлари ишлаб чиқилган;
ўзгарувчан қадамли экстремал ростлаш масаласини ечишнинг иккита («орттирма бўйича» ва «иккинчи фарқ бўйича») усулларини солиштирма тадқиқи ўтказилган ва мавжуд қурилмаларга хос бўлган шароитларда ишлаш имкониятига эга бошқариш тизими ишлаб чиқилган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Газ ёқувчи печлардаги ёниш жараёнини назорат қилиш ва бошқариш тизимларини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
саноат газ ёқувчи печларини чиқинди газларидаги углерод оксиди (CO) ва углеводород (CnHm) миқдорини аниқлаш учун газли таҳлилнинг дисперсион усулига асосланиб, тропик тузилишда ишлаб чиқилган газ анализатори «QIZILQUMSEMENT» АЖда жорий қилинган («Ўзсаноатқурилиш-материаллари» Ассоциациясининг 2019 йил 17 декабрдаги 02/10-3326-сон маълумотномаси). Натижада электр-кимёвий газ анализаторининг аниқлиги ошган;
газ ёқувчи печларда ёқилғи ёқишнинг реал технологик жараёнини бошқариш тизими математик модели «QIZILQUMSEMENT» АЖда синовдан ўтказилган («Ўзсаноатқурилишматериаллари» Ассоциациясининг 2019 йил 17 декабрдаги 02/10-3326-сон маълумотномаси). Натижада табиий газ ёқишни бошқариш тизими фаолияти сифатига бўлган талабга эришиш имконияти таъминланган;
газ ёқувчи печларда ёқилғи ёниш жараёнини бошқаришнинг оптимал тизими ишлаб чиқилган ва пропорционал-интеграл-дифференциал ростлагичнинг оптимал созлаш параметрларини ҳисоблаш масаласи ечимлари «QIZILQUMSEMENT» АЖда жорий қилинган («Ўзсаноатқурилиш-материаллари» Ассоциациясининг 2019 йил 17 декабрдаги 02/10-3326-сон маълумотномаси). Натижада ёқилғини экологик меъёрларга амалга қилган ҳолда ёқишнинг тежамкорлиги ҳамда ўткинчи жараённи талаб этилган сифати таъминланган.
