Мурадов Рахимжон Хакимжоновичнинг
фалсафа доктори (РhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Пуштага буғдой экувчи техник воситани ишлаб чиқиш ва унинг асосий параметрларини асослаш», 05.07.01 – Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/Т1468.
Илмий раҳбар: Худойбердиев Толибжон Солиевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети Андижон филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-қурилиш институти, PhD.03/30.12.2019.Т.90.01.
Расмий оппонентлар: Мансуров Мухторжон Тохиржонович, техника фанлари доктори; Худайбердиев Тохиржон Латифович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: очиқ майдонга буғдойни сепиб, суғориш ариқчаларини очиб, суғориш ариқчаларидан чиққан тупроқ билан буғдойни бир хил чуқурликка кўмиб, талаб даражасида зичлаб кетадиган техник воситани ишлаб чиқиш ва унинг асосий параметрларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
пушталарнинг бутун профили бўйича кузги буғдой уруғини сепиш, суғориш ариқчаларини очиш, ундан олинган тупроқ билан уруғларни бир хил қалинликда тупроқ қатлами билан кўмишнинг илмий асослари ишлаб чиқилган;
бир ўтишда пушталарнинг бутун профили бўйича кузги буғдой уруғини сепиш, суғориш ариқчаларини очиш, ушбу эгатдан чиққан нам тупроқ билан пуштага сепилган уруғларни бир хил қалинликда кўмишни таъминловчи техник воситанинг конструктив схемаси ишлаб чиқилган ва технологик иш жараёни асосланган;
техник воситанинг тупроқ ёювчи ишчи органи билан пушталар ён бағирларига уюлган нам тупроқни ҳаракат йўналишига маълум сирпаниш бурчаги остида жойлашган махсус ишчи орган орқали сепилган буғдойни бир хил қалинликда кўмиб кетишни таъминловчи жараёнларни ифодаловчи аналитик боғланишлар ишлаб чиқилган;
пушталарга уруғларни бир хил тупроқ қатлами билан кўмиб кетадиган техник воситанинг ишчи органлари сифат ҳамда энергетик кўрсаткичлари уларнинг параметрлари ва ҳаракат тезлигига боғлиқ равишда ўзгаришлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Пуштага буғдой экадиган техник воситанинг ишчи органлари параметрларини асослаш бўйича олинган натижалар асосида:
пуштага буғдой экадиган техник воситанинг саноат нусхасини ишлаб чиқиш ва ишчи қисмларини тайёрлаш учун лойиҳа-конструкторлик хужжатлари «BMKB-Agromash» АЖ томонидан лойиҳалаш жараёнига жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 9 ноябрдаги 02/023–3583-сон маълумотномаси). Натижада асосланган конструкция ва параметрларга эга бўлган пушта ва эгат ҳосил қиладиган, ҳамда пуштага буғдой экувчи техник воситасини ишлаб чиқариш имконияти яратилган;
пуштага буғдой экувчи техник восита Тошкент давлат аграр университети Андижон филиали ўқув–тажриба хўжалигида ва Наманган вилояти Мингбулоқ туманидаги «Самандарнинг сехрли садоси» фермер хўжалигида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 9 ноябрдаги 02/023-3583-сон маълумотномаси). Натижада буғдойни экишда ишлаб чиқилган техник восита қўлланилганда мавжуд агрегатларга нисбатан ҳар гектар майдонга сарфланадиган эксплуатацион харажатларни 11,6 фоизгача камайиши ҳисобига 115712,0 сўм иқтисодий самара олишга эришилган.