Кадирходжаева Хилола Маруфовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Сурункали гепатит В билан оғриган болаларда темир билан тўйиниш синдроми ривожланишининг баъзи патогенетик қирралари», 14.00.09–Педиатрия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Tib473.
Илмий раҳбар: Иноятова Флора Ильясовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослашган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент педиатрия тиббиёт институти DSc.04/30.12.2019.Tib.29.01.
Расмий оппонентлар: Агзамова Шоира Абдусаламовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хайбуллина Зарина Руслановна, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: сурункали гепатит В билан оғриган болаларда темир билан тўйиниш синдромининг патогенетик ва ташҳисий мезонларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
биринчи мартта СГВ билан оғриган бемор болаларда организмнинг темир билан тўйиниш синдромининг енгил, ўрта ва оғир даражада кечиш хусусиятлари аниқланган;
сурункали гепатит В ли болаларда ферропортин (FPN) фаоллиги ва гефестиннинг (HEPH) темир билан тўйиниш синдромининг яққоллик даражасиги боғлиқлиги аниқланган;
сурункали гепатит В билан оғриган болаларда темир билан тўйиниш синдромининг оғир ва ўрта даражаларида сийдикда гемосидерин ва интерлейкин-6 нинг эрувчан рецепторлари (sIL-6R) ни аниқлашнинг диагностик аҳамияти аниқланган;
гепсидин-25 фаол шаклининг темир билан тўйиниш синдромининг яққоллик даражасига ишончли равишда боғлиқ бўлгани исботланган;
темир билан тўйиниш синдроми ривожланишининг касалликнинг клиник ва биокимёвий синдромларини чўзилувчанлиги ва HBV фаоллиги орасида ўзаро боғлиқлик аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Олинган илмий натижалар асосида сурункали гепатит В билан оғриган болаларда темир билан тўйиниш синдроми ташхиси яхшилаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
"Сурункали вирусли гепатит билан оғриган болаларда яллиғланиш анемиясининг рефрактер шаклида темир билан тўйиниш синдромини қиёсий ташҳислаш усули" мавзусида № IAP 20180572 рўйхатга олиш рақами бўйича патент аризаси топширилган. Ҳужжатлар қабул қилинган сана 29.11.2018 йил.
“Сурункали вирусли жигар патологияси билан оғриган болаларда рефрактер анемиялар: диагностик ва прогностик имкониятлар” номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2017 йил 12 октябрдаги 8н-р/150-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома сурункали гепатит В билан оғриган болаларда темир билан тўйиниш синдроми ташхисотининг аниқлигини ошириш ва тезлаштириш, стационар даволаниш сонини ва овқатланишни оптималлаштириш орқали асоратларни камайтириш имконини берган;
Болаларда темир билан тўйиниш синдромини ташҳислаш ва сурункали гепатит В кечишини прогнози бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш тизимига, жумладан, Республика ихтисослаштирилган педиатрия илмий-амалий тиббиёт марказига, Қибрай туман тиббиёт бирлашмасига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 24 декабрдаги 8н-д/323-сон маълумотномаси). Олинган тадқиқотларнинг амалиётга жорий қилиниши иқтисодий самарадорликка олиб келган.