Sayt test rejimida ishlamoqda

Утанов Бунёд Қувондиқовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолияти самарадорлигини эконометрик моделлаштириш», 08.00.06 – Эконометрика ва статистика (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.3.PhD/Iqt378
Илмий раҳбар: Хабибуллаев Иброхим, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Кадрлар малакасини ошириш ва статистик тадқиқотлар институти, DSc. 29/30.12.2019.I.92.01.
Расмий оппонентлар: Шодиев Турсун Шодиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Атаниязов Болтабой, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: мамлакатда кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолияти самарадорлигини эконометрик моделлаштириш масалаларини илмий тадқиқ этиш ҳамда унинг услубиётини яратиш юзасидан илмий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолиятини комплекс (Object-Environment-Process-Innovation) тарзда таҳлил қилиш, синтезлаш ва прогнозлаш услубиёти тизимли иқтисодий парадигмага мослаштирилган ҳолда такомиллаштирилган;
мамлакатда фаолият юритаётган кўп тармоқли фермер хўжаликларида пахта ва ғалла етиштиришда самарадорликка эришишнинг статистик маълумотлар базаси рақамли иқтисодиёт шароитида такомиллаштирилган; 
кўп тармоқли фермер хўжаликлари инновацион ва инвестицион шаффофлиги ҳамда фаолияти турларини тавсифловчи хусусий ва интеграл кўрсаткичлар ишлаб чиқилган;
кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолияти самарадорлигини матрицавий тармоқлараро моделлар, кўп омилли регрессион тенгламалар ҳамда маълумотларни кластерлаш ёндашуви (Data Envelope Analysis) асосида баҳолаш, кооперация хўжаликлари фаолиятини моделлаштириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолияти самарадорлигини эконометрик моделлаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолияти самарадорлигини эконометрик моделлаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолиятини комплекс (Object-Environment-Process-Innovation) тарзда таҳлил қилиш, синтезлаш ва прогнозлаш методикаси тизимли иқтисодий парадигмага мослаштирилган ҳолда такомиллаштирилган бўлиб, Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва саноат вазирлиги томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва саноат вазирлигининг 2019 йил 14 октябрь 45-5-1/20-20-2589-сон маълумотномаси). Натижада, Ўзбекистон Республикаси ҳамда Тошкент вилоятида кўп тармоқли фермер хўжаликларининг бизнес режасини тузишда қўшимча иш жойларини яратиш, экспорт салоҳиятини ошириш, чет эл инвестицияларини хўжаликларга жалб қилиш имкониятлари кенг ўрганилган ва кўп тармоқли фермер хўжаликларининг 2020-2025 йиллардаги ривожланиш йўналишлари прогноз қилинган;
мамлакатда фаолият юритаётган кўп тармоқли фермер хўжаликларида пахта ва ғалла етиштиришда самарадорликка эришишнинг статистик маълумотлар базаси рақамли иқтисодиёт шароитида такомиллаштирилиши бўйича таклиф Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгашининг 2019 йил 11 октябрь 01/02-2791-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолиятини самарали ташкил этиш мақсадида ҳудудлар кесимида пахта ва ғалла етиштиришнинг оптимал вариантларини танлаш имкониятлари яратилди. Муаллифнинг оптимал вариантларида барча ресурслардан самарали фойдаланиш ва синергия эффекти туфайли маҳсулот ишлаб чиқариш 8-10 фоизга ошди ва трансакцион харажатлар 5,5 % га пасайган.
кўп тармоқли фермер хўжаликларининг инновацион ва инвестицион шаффофлиги ҳамда фаолияти турларини тавсифловчи хусусий ва интеграл кўрсаткичлар ишлаб чиқилган таклиф Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгашининг 2019 йил 11 октябрь 01/02-2791-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этиш натижасида республикамизда фаолият юритаётган кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолияти диверсификациялашди, қишлоқ хўжалик корхоналари хомашёсини қайта ишлайдиган кичик бизнес ва хусусий корхоналар вужудга келди, янги иш жойларини яратиш суръати 3,5 фоизга ошди. Шунингдек, хўжаликларнинг статистик ташкилотларда реестрни шакллантириш ва юритиш имкониятларини оширди;
кўп тармоқли фермер хўжаликлари фаолияти самарадорлигини матрицавий тармоқлараро моделлар, кўп омилли регрессион тенгламалар ҳамда маълумотларни кластерлаш ёндашуви асосида баҳолаш, кооперация хўжаликлари фаолиятини моделлаштириш асосида такомиллаштириш Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва саноат вазирлиги томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва саноат вазирлигининг 2019 йил 14 октябрь 45-5-1/20-20-2589-сон маълумотномаси). Ушбу қурилган моделлар натижасида қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш жараёнларини мувофиқлаштирувчи тезкор қарорлар қабул қилиш ва тармоқ сиёсатини шакллантириш бўйича музокараларда иштирок этувчи ишлаб чиқарувчилар бирлашмалари (кооперативлар)ни ташкил этиш таклиф этилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish