Хамракулов Умиджон Шарабидиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ишлаб чиқаришни конструкторлик-технологик тайёрлашнинг интеграллашган ахборот-таҳлилий тизими», 05.01.08–Технологик жараёнлар ва ишлаб чиқаришларни автоматлаштириш ва бошқариш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.2.PhD/T710.
Илмий раҳбар: Зарипов Орипжон Олимович, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc.27.06.2017.Т.03.02.
Расмий оппонентлар: Каипбергенов Батирбек Тулепбергенович, техника фанлари доктори, профессор; Юсупбеков Азизбек Нодирбекович, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент ахборот технологиялари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ишлаб чиқаришни конструкторлик-технологик тайёрлаш босқичларини оптималлаштириш асосида маълумотларга ишлов бериш усуллари ва алгоритмларини ишлаб чиқиш ва уларни интеграллашган ахборот-таҳлилий тизимини таъминлаб берувчи ишлаб чиқариш жараёнларини автоматлаштириш ва бошқариш масалаларини ечишда амалий қўллашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бошқаришни иерархик қуриш тамойили асосида конструкторлик-технологик тайёрлаш босқичлари ва аддитив технологиялар билан интеграциялаш алгоритмлари ишлаб чиқилган;
2D ҳамда 3D ўлчамдаги конструкторлик-технологик ҳужжатларни корхонанинг ягона интеграллашган ахборот-таҳлилий тизимларига идентификациялашнинг турғун алгоритмлари ишлаб чиқилган;
тўпламлар назарияси тили (математик тезаурус)дан фойдаланиш асосида ишчи ҳужжатларнинг форматларини мослаштириш алгоритмлари ишлаб чиқилган;
CAD/CAM/CAE ва PDM ҳамда CALS технологияларини қўллаб тизимли ягоналик, ўзаро мослик ва стандартлаштириш тамойилларига асосланган ишлаб чиқаришни конструкторлик-технологик тайёрлашнинг IDEF методологияси асосида интеграллашган ахборот-таҳлилий тизимларини яратиш алгоритмлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ишлаб чиқаришни конструкторлик-технологик тайёрлашнинг интеграллашган ахборот-таҳлилий тизимини ишлаб чиқиш бўйича ишда олинган илмий натижалари асосида:
тўпламлар назарияси тили (математик тезаурус)дан фойдаланиш асосида ишчи ҳужжатларнинг форматларини мослаштириш алгоритмлари, 2D ҳамда 3D ўлчамдаги конструкторлик-технологик ҳужжатларини ягона интеграллашган ахборот-таҳлилий тизимларига идентификациялашнинг турғун алгоритмлари «UzChasys» ҚК ва «O‘zEraeAlternator» ҚКда жорий қилинган («O‘zAvtosanoat» АЖнинг 2019 йил 8 ноябрдаги 09/03-25-2547-сон маълумотномаси). Натижада ишлаб чиқилган математик моделлар ва алгоритмларни жорий этиш орақали ягона интеграллашган муҳитни CAD/CAM/CAE ва PDM инструментларига бирлаштириш орқали маҳаллийлаштириладиган маҳсулотлар сонини ошириш имконини берган;
CAD/CAM/CAE ва PDM ҳамда САLS технологияларини қўллаб тизимли ягоналик, ўзаро мослик ва стандартлаштириш тамойилларига асосланган ишлаб чиқаришни конструкторлик-технологик тайёрлашнинг IDEF методологияси асосидаги дастурий модуллардан тузилган «Ишлаб чиқаришни конструкторлик-технологик тайёрлашнинг интеграллашган ахборот-таҳлилий тизими» дастурий мажмуаси «UzChasys» ҚК ва «O‘zEraeAlternator» ҚКда жорий қилинган («O‘zAvtosanoat» АЖнинг 2019 йил 8 ноябрдаги 09/03-25-2547-сон маълумотномаси). Натижада маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми 2% га ошган, маҳсулотни лойиҳалаш учун кетган вақт 10,5% камайган, меҳнат унумдорлигини 10,2% га ошириш имконини берган.