Ахмедов Исломбек Ғуломжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Тоғолди дарёлардан сув олишда қаттиқ оқим ҳисобини такомиллаштириш», 05.09.07–Гидравлика ва муҳандислик гидрологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/Т1374.
Илмий раҳбар: Арифжанов Айбек Мухамеджанович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSс.27.06.2017.Т.10.02.
Расмий оппонентлар: Ризаев Абдумалик Набиевич, техника фанлари доктори, профессор, Маликов Зафар Маматқулович, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: дарёнинг тоғолди қисмида қаттиқ оқим сарфини ҳисоблаш усулини дарё чўкиндилари таркибий қисмини инобатга олиб такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
дарёнинг тоғолди ҳудудида қаттиқ оқим сарфини ҳисоблаш усули туб ва муаллақ чўкиндилар ҳаракатида оқимнинг гидравлик ва гидрологик хусусиятларини инобатга олган ҳолда такомиллаштирилган;
дарёнинг тоғолди ҳудудида туб ва муаллақ чўкиндиларининг таркибий қисмини баҳолаш лойқали оқим параметрлари ва дарё чўкиндиларининг гидромеханик структурасини инобатга олган ҳолда такомиллаштирилган;
дарёнинг тоғолди ҳудудида туб чўкиндилар сарфини аниқлаш усули чўкиндилар донадорлигини ва ҳаракат режимини инобатга олган ҳолда такомиллаштирилган;
дарёнинг тоғолди қисмида ўзандаги деформация ҳажмини баҳолаш усули дарё чўкиндиларининг таркибий қисмини ҳисобга олган ҳолда такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тоғолди дарёлардан сув олишда қаттиқ оқим ҳисобини такомиллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
дарёнинг тоғолди ҳудудида қаттиқ оқим сарфини ҳисоблаш усули Сув хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги Сирдарё Сўх ирригация тизимлари ҳавза бошқармасига қарашли “Сўх-Оқтепа” ирригация тизими бошқармасига жорий этилган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 18 сентябрдаги 03/25-3603-сон маълумотномаси). Натижада Сўх-Оқтепа ирригация тизимига қарашли гидротехник иншоотларнинг лойқа босиш миқдорини баҳолаш имконияти яратилган;
тоғолди дарёлардан сув олишда қаттиқ оқим сарфини ҳисоблаш усули Сув хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги Сирдарё Сўх ирригация тизимлари ҳавза бошқармасига қарашли “Сўх-Оқтепа” ирригация тизими бошқармасига жорий этилган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 18 сентябрдаги 03/25-3603-сон маълумотномаси). Натижада дарёнинг тоғолди қисмида туб ва муаллақ чўкиндилар сарфини аниқлаш асосида эксплуатация харажатларини камайтиришга эришилган;
дарёнинг тоғолди ҳудудида юзага келадиган деформацион жараёнлар ҳажмини баҳолаш ва дарё чўкиндиларини тақсимотини тартибга келтириш бўйича ишлаб чиқилган чора-тадбирлар Сув хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги Сирдарё Сўх ирригация тизимлари ҳавза бошқармасига қарашли “Сўх-Оқтепа” ирригация тизимидаги Қўқон гидроузелида самарали фойдаланишга жорий этилган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 18 сентябрдаги 03/25-3603-сон маълумотномаси). Натижада дарёнинг тоғ олди қисмидаги ўзанини лойқадан тозалаш ишларини камайтириш ҳисобига иқтисодий самарадорликка эришилган.