Норов Нусиратжон Нуралиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қуёш нури билан пассив тизимда иситиладиган фазовий тузилмали кам қаватли турар-жой биноларининг конструктив ечими”, 05.09.01–Қурилиш конструкциялари, бино ва иншоотлар (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.2.PhD/Т825.
Илмий раҳбар: Захидов Мансур Махмудович, архитектура фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент архитектура-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент архитектура-қурилиш институти, Тошкент темир йўл муҳандислари институти, Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти ва Наманган муҳандислик-қурилиш институти, DSc.27.06.2017.Т.11.01.
Расмий оппонентлар: Ходжаев Аббос Агзамович, техника фанлари доктори, профессор; Шаумаров Саид Санатович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: қуёш нури билан пассив тизимда иситиладиган бинонинг иссиқлик турғунлигини хонадаги ҳароратнинг ўзгаришига таъсирини ўрганиш ва Ўзбекистон Республикасидаги қишлоқ шароитида қуриладиган энергиятежамкор кам қаватли турар-жой биноларининг функционал моделини яратишдан иборат.
III. Диссертация тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қуёш нури билан иситиладиган биноларни лойиҳалашда қуёшли ва булутли кунларда қуёш иссиқлигининг даврий ўзгарувчанлигини ҳисобга олган ҳолда керакли ҳарорат режимини таъминлашда хонадаги ҳароратни пасайиш жадаллигини белгиловчи “бинонинг иссиқлик турғунлиги” тушунчаси киритилган;
ҳар хил об-ҳаво шароитида қуёш иссиқлигининг даврий ўзгариши хонадаги ҳарорат режимига боғлиқлигини ифодаловчи математик модель ишлаб чиқилган;
одатий даврий иситиш тизимли (иситиш печи) учун ўрнатилган меъёрий ҳарорат режимини қуёш иситиш тизимларида таъминловчи суткалик ҳарорат пасайиши жадаллигининг миқдорий чегаралари аниқланган;
пассив қуёш иситиш тизимли кам қаватли қишлоқ уйларининг фазовий-ҳажмий ечимлари шаклланиш принциплари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қуёш нури билан пассив тизимда иситиладиган фазовий тузилмали кам қаватли турар-жой биноларининг конструктив ечими бўйича олинган натижалар асосида:
қуёш иссиқлигини вақт бўйича ўзгариши таъсирида хона ҳарорати режими шаклланишининг математик модели «O‘ZTIBLOYIHA» МЧЖ лойиҳалаш институтида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш вазирлигининг 2019 йил 26 апрелдаги 2918/09-07-сон маълумотномаси). Натижада, энергиятежамкор биноларни лойиҳалаш жараёнида ҳисоблаш ишларини 1,2 мартага қисқартириш, лойиҳалаш ишлари самарадорлиги ва аниқлигини 10–15% га ошириш имконини берган;
бинода ҳарорат режими шаклланишининг математик модели, хонада ҳарорат рухсат этилган меъёрининг дастлабки параметрларини ҳисоблаш усуллари ва турар-жой уйларида фазовий-ҳажмий структуралар шаклланиши қоидалари «QISHLOQQURILISHLOYIHA» МЧЖ томонидан лойиҳаланган 184-32с-10 серияли намунавий уйларда татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш вазирлигининг 2019 йил 26 апрелдаги 2918/09-07-сон маълумотномаси). Натижада энергиятежамкор биноларни лойиҳалаш жараёнида ҳисоблаш муддатларини 1,2 мартага камайтириш, лойиҳалаш ишлари самарадорлигини ва аниқлигини 10–12% га ошириш имконини берган;
қуёшли уйларни лойиҳалаш учун хоналарда қиш шароитида керакли ҳарорат режимини таъминловчи иссиқликка турғунлик характеристикаси ва ҳароратнинг кун давомида меъёрий чегерадаги пасайиш параметрларини аниқлаш усули «FARG‘ONA AGROLOYIHA» МЧЖ лойиҳалаш институтида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш вазирлигининг 2019 йил 26 апрелдаги 2918/09-07-сонли маълумотномаси). Натижада энергиятежамкор биноларни лойиҳалаш ишларида ҳисоблаш муддатларини 1,2 мартага камайтириш имконини берган.