Мардонов Шерзод Халиловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Нишабли далаларга ишлов беришда қўлланиладиган юмшаткич сферик дискининг параметрларини асослаш”, 05.07.01–Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/T1389.
Илмий раҳбар: Маматов Фармон Муртозевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSс.27.06.2017.Т.10.01.
Расмий оппонентлар: Нуриев Карим Катибович, техника фанлари доктори, профессор; Эргашев Маъруфжон Муҳаммаджонович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: “BMKB-Agromash” АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: нишабли далаларни сув эрозиясидан ҳимоя қилишни таъминлашда қўлланиладиган юмшаткичнинг шудгор юзасида ўркач ҳосил қиладиган сферик диски параметрларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нишабли далаларга ағдармасдан ишлов бериш билан бир вақтда шудгор юзасида сув эрозиясига қарши ўркач ҳосил қилиш технологияси ишлаб чиқилган;
нишабли далаларда сув эрозиясига қарши ўркач ҳосил қиладиган иш органининг конструктив схемаси ишлаб чиқилган;
сферик дискнинг тупроқ билан таъсирлашиш жараёнини ифодаловчи аналитик боғланишлар олинган ва улар асосида унинг рационал параметрлари аниқланган;
юмшаткич агротехник ва энергетик иш кўрсаткичларини дискли иш органнинг параметрлари ва ҳаракат тезлигига боғлиқ равишда ўзгариш қонуниятлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Нишабли далаларга ағдармасдан асосий ишлов берадиган юмшаткич ишлаб чиқиш ва унинг сферик дискли иш органи параметрларини асослаш бўйича олинган натижалар асосида:
нишабли далаларда сув эрозиясига қарши ишлов берадиган плуг-юмшаткичга Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти олинган («Плуг-юмшаткич», №IAP 05784 – 2019 й.). Натижада нишабли далаларга сув эрозиясига қарши ишлов бериш технологияси ва уни амалга оширадиган юмшаткичнинг конструктив схемасини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
нишабли далаларда сув эрозиясига қарши ишлов берадиган плуг-юмшаткичга Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг фойдали моделга патенти олинган («Плуг-юмшаткич», №FAP 00701 – 2012 й.). Натижада қия тутқичли ярусли юмшаткичнинг конструктив схемасини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
нишабли далаларда сув эрозиясига қарши ишлов берадиган плуг-юмшаткичга Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг фойдали моделга патенти олинган («Плуг-юмшаткич», №FAP 00850 – 2013 й.). Натижада нишабли далаларда сув эрозиясининг олдини олиш ва тупроқдаги намни сақланишини таъминлаш имкони яратилган;
нишабли далаларда ишлов беришда қўлланиладиган Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги фермер хўжаликларида, жумладан, Қашқадарё вилояти Қамаши тумани фермер хўжаликларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 19 сентябрдаги 02/023-2435-сон маълумотномаси). Натижада нишабли далаларда ишлов беришда ёнилғи сарфи 27,3 фоизга, меҳнат сарфи 19,5 фоизга ва фойдаланишдаги харажатлар 21,9 фоизга камайган.