Шербобоева Гулрух Бахтиёровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Мультисервис тармоқларида бошқариш жараёнларининг самарадорлигини тадқиқ қилишнинг нейро-норавшан моделлари ва алгоритмлари», 05.04.01–Телекоммуникация ва компьютер тизимлари, телекоммуникация тармоқлари ва қурилмалари. Ахборотларни тақсимлаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/T81.
Илмий раҳбар: Марахимов Авазжон Рахимович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ахборот технологиялари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.28.12.2017.Т.07.02.
Расмий оппонентлар: Юсупбеков Азизбек Нодирбекович, техника фанлари доктори, профессор; Исаев Рихси Исаходжаевич, техника фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент темир йўл муҳандислари институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: мультисервис тармоқларида бошқариш жараёнлари самарадорлигини баҳолашнинг нейро-норавшан моделлари ва алгоритмларини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
дастлабки маълумотлар ноаниқлиги шароитида фаолият кўрсатувчи мультисервис тармоқларини бошқариш тизими самарадорлигини баҳолашнинг норавшан тўплам кўринишидаги модели яратилган;
мультисервис тармоғи ва унинг воситалари тавсифларини аниқлашнинг нейро-норавшан моделлари ишлаб чиқилган;
мультисервис тармоғи учун вақт тавсифлари (каналларнинг ўтказиш қобилияти, ахборотларни ушланиб қолиши ва йўқотилиши)ни ҳисоблашнинг нейро-норавшан моделлар асосидаги ҳисоблаш алгоритмлари ишлаб чиқилган;
мультисервис тармоғини бошқариш самарадорлигини баҳолашнинг ва унинг оптимал қийматларини топиш масаласи учун имитацион модели яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Мультисервис тармоқларида бошқариш жараёнларининг самарадорлигини тадқиқ қилишнинг нейро-норавшан моделлари ва алгоритмлари бўйича олинган натижалар асосида:
ноаниқлик шароитида фаолият кўрсатувчи мультисервис тармоқларини бошқариш тизими самарадорлигини баҳолашнинг норавшан тўплам кўринишидаги модели Қашқадарё Радио телевидения узатиш марказида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 26 августдаги 33-8/5936-сон маълумотномаси). Натижада мультисервис тармоғидаги ахборотлар оқимининг тезлигини 20% га, каналларнинг ўтказиш қобилиятини 15% га орттиришга эришилган;
мультисервис тармоғи ва унинг воситалари тавсифларини аниқлашнинг нейро-норавшан моделлари, мультисервис тармоғи учун вақт тавсифларини ҳисоблашнинг нейро-норавшан моделлар асосидаги ҳисоблаш алгоритмлари “UMS” МЧЖ Қашқадарё вилояти Қарши шаҳар хизмат кўрсатиш марказида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 26 августдаги 33-8/5936-сон маълумотномаси). Натижада мультисервис тармоғи самарадорлигининг асосий кўрсаткичлари, яъни ахборот оқими интенсивлигини 5–7% га ошириш ҳамда ахборотларни йўқотилиш даражасини 5,2% дан 11,3% гача камайтириш имконини берган;
мультисервис тармоғини бошқариш самарадорлигини баҳолашнинг ва унинг оптимал қийматларини топиш масаласи учун имитацион моделлаш тизими Ўзбек-Индонезия қўшма корхонасининг “ЎзИ-Қарши” филиалида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 26 августдаги 33-8/5936-сон маълумотномаси). Натижада мультисервис тармоқларида турли хилдаги ноаниқликлар шароитида маълумотлар оқимини бошқариш жараёнларини самарадорлигини баҳолаш имконини бериб, ахборотларнинг йўқотилиши 7% га камайиши ҳамда ахборотларни узатилиш аниқлиги мавжуд тизимларга нисбатан 5% га юқори бўлишини кўрсатган;
мультисервис тармоғи учун вақт тавсифларини ҳисоблашнинг нейро-норавшан моделлар асосидаги ҳисоблаш алгоритмлари ”Ўзбектелеком” АК Фарғона филиалида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 26 августдаги 33-8/5936-сон маълумотномаси). Натижада мультисервис тармоқларининг бошқариш жараёнларининг самарадорлигини баҳолаш кўрсаткичларини, ахборотларнинг йўқотилишини камайтириш ҳамда хизмат кўрсатишнинг сифатини 5–7% га оширишга эришилган.