Аблазова Мохичехра Миракбаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Иссиқхона шароитида оққанот ва шираларга қарши энтомопатоген замбуруғларни қўллаш усулларини такомиллаштириш», 06.01.09–Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.2.PhD/Qx297.
Илмий раҳбар: Сулаймонов Ботиржон Абдушукирович, биология фанлари доктори, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc. 27.06.2017.Qx.13.01.
Расмий оппонентлар: Хўжаев Шамиль Турсунович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Хужаев Отабек Тимурович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Сабзавот, полиз экинлари ва картошкачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Тошкент вилояти шароитида иссиқхоналарда тарқалган оққанот ва шира ҳашаротларида касаллик қўзғатувчи энтомопатоген замбуруғларни ўрганиш ва шулар асосида уларни бу зараркунандаларга қарши қўллаш усулларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тошкент вилоятининг иссиқхона шароитида энтомопатоген замбуруғларининг тарқалиши ўрганилган;
иссиқхоналардаги оққанот ва шира зараркунандаларининг касал ҳамда нобуд бўлган намуналаридан ажратиб олинган 32 та замбуруғ туридан 15 таси энтомопатоген замбуруғлар эканлиги аниқланган;
соф культуралари ажратиб олинган энтомопатоген замбуруғларнинг оққанот ва шираларга нисбатан патогенлик ҳамда вирулентлик хусусиятлари аниқланган;
Paecilomyces varioti Bain. ва  Beauveria bassiana (Bals.) Vuill. замбуруғ турларининг ҳар хил озиқа муҳитларида ўсиш тезлиги, ташқи муҳит омилларига чидамлилиги ва оққанот ҳамда шираларга қарши агрессивлик хусусияти юқори бўлган штаммлар танлаб олинган;
танлаб олинган самарали штаммларнинг оққанот ва шира зараркунандаларига қарши қўллашнинг мақбул меъёрлари ва муддатлари топилган;
энтомопатоген замбуруғ штаммларини инсектицидлар билан бирга қўллашнинг биологик ва иқтисодий самарадорлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иссиқхона экинларининг оққанот ва шира зараркунандаларига қарши энтомопатоген замбуруғларни қўллашни биологик асослаш бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида:
Тошкент вилояти Паркент туманидаги «Eco Fruit Asiya» фермер хўжалигининг иссиқхоналарида помидорнинг ғўза ва иссиқхона оққанотига ҳамда полиз ширасига қарши B.bassiana ва P.varioti энтомопатоген замбуруғларнинг штаммлари 2 гектар майдонда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2018 йил 20 июндаги 02/025-769-сон маълумотномаси). Натижада биологик самарадорлик оққанотларга нисбатан 5,8–81,3%, ширага нисбатан 76,2–81,3% бўлган;
энтомопатоген замбуруғларнинг шу штаммлари Тошкент вилояти Юқоричирчиқ тумани «Mahmudbek» фермер хўжалиги иссиқхоналарида 3 гектар майдонда оққанотга қарши жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2018 йил 20 июндаги 02/025-769-сон маълумотномаси). Натижада биологик самарадорлик 61,4–84,0% ни ташкил этган;
Тошкент вилояти Юқоричирчиқ туманидаги «Dehqon Agro» МЧЖ иссиқхонасида помидор ўсимлигида иссиқхона оққаноти ва бодринг ўсимлигида иссиқхона оққаноти ҳамда полиз ширасига қарши юқоридаги штаммлар 1 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2018 йил 20 июндаги 02/025-769-сон маълумотномаси). Натижада биологик самарадорлик иссиқхона оққанотига нисбатан 53,1–86,7%, полиз ширасига нисбатан эса 75,6–80,1% ни ташкил этган;
тугалланган илмий ишларнинг ишлаб чиқариш синови Тошкент вилояти Ўртачирчиқ тумани «FRESH-ROZE» МЧЖнинг 2 гектар иссиқхонасида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2018 йил 20 июндаги 02/025-769-сон маълумотномаси). Натижада Фуфанон 57% эм.к. инсектициди билан бирга P.varioti ЭМР-57 штаммини титри 6∙107 кҳқб/мл бўлган суспензияси помидор экинидаги иссиқхона оққанотига нисбатан қарши қўлланилганда 100 м² иссиқхона майдонидан назоратга нисбатан 14,9 центнер помидор ҳосили сақлаб қолинган.