Уразалиева Ильмира Равкатовна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Амбулатор-поликлиника муасассалари патронаж тиббиёт ҳамшираларининг касбий ва ташкилий фаолият турларини илмий асослаш», 14.00.23–Ҳамширалик ишини ташкил этиш.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Tib578.
Илмий раҳбар: Маматқулов Бахромжон, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасаноми: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасаноми, ИК рақами: Тошкент врачлар малакасини ошириш институти, DSc.27.06.2017.Тib.31.01.
Расмий оппонентлар: Нармухамедова Назира Азизовна, тиббиёт фанлари доктори, Салиходжаева Рихсихон Камиловна, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қозон давлат тиббиёт институти (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: соғлиқни сақлашнинг бирламчи бўғини шароитида патронаж тиббиёт ҳамширалар фаолиятини комплекс ўрганиш ва уларнинг иш сифати ва самарадорлигини оширишга қаратилган илмий асосланган чора-тадбирлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор бирламчи тибий-санитария ёрдами (БТСЁ) муассасаларида ишловчи патронаж тиббиёт ҳамшираларининг ёши ва иш стажининг ошиб бориши билан касалликлар структураси ва частотасининг ўзгариши аниқланган;
патронаж тиббиёт ҳамшираларда касалликларнинг келиб чиқишида: ижтимоий ҳолати, уй ва меҳнат шароити, оиладаги ва жамоадаги рухий ҳолат, овқатланиш характери, ўз саломатлигига бўлган муносабати ва жисмоний фаоллик етакчи хавф омиллар эканлиги исботланган;
касалликларни камайтириш, барвақт аниқлаш, диспансер назоратига олиш, индивидуал ва гуруҳли чора-тадбирлар ишлаб чиқиш, ижтимоий-гигиеник омилларнинг ролини интеграл баҳолаш имконини берувчи прогностик жадвал ишлаб чиқилган;
патронаж ҳамширалар касбий компетентлигига салбий таъсир этувчи омиллар: иш юкламасининг ва иш юритишда тўлдириладиган бирламчи тиббий хужжатларнинг кўплиги, иш ҳақининг ва мативациянинг камлиги ва бошқалар аниқланган;
илк бор патронаж ҳамшираларнинг иш сифати, тиббий-патронаж хизматидан аҳолининг қониқиш даражаси аниқланган.
IV. Тадқиқотнатижаларининг жорий қилиниши.
Патронаж тиббиёт ҳамшираларниннг амбулатор-поликлиника муассасаларидаги касбий ва ташкилий фаолият турларини илмий асослашга бағишланган ишининг натижалари асосида:
«Тиббиёт ходимларининг касаланиш кўрсаткичлари истиқболини белгилаш» (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 5 ноябрдаги 8н-д/260-сон маълумотномаси) номли услубий тавсиянома тасдиқланган. Ушбу услубий тавсиянома патронаж тиббиёт ҳамширалар саломатлигини яхшилаш, ҳаёт сифатини ошириш, касалликларни эрта аниқлаш, шахс ва гуруҳларда дифференциялашган профилактик тадбирларни ўтказиш имконини берган;
«Роль патронажной медицинской сестры семейной поликлиники в формировании здорового образа жизни и профилактики хронических неинфекционных заболеваний» (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 5 ноябрдаги 8н-д/260-сон маълумотномаси) номли услубий тавсиянома тасдиқланган. Ушбу тавсиянома, патронаж ҳамширалар фаолиятини такомилаштириш, оптималлаштириш, ишнинг сифати ва самарадорлигини ошириш имконини берган;
тадқиқот натижалари, патронаж ҳамшираларнинг ташкилий, касбий фаолият турларини яхшилаш бўйича ишлаб чиқилган тавсияномалар Республикамиз соғлиқни сақлаш тизими амалиётига жумладан, Тошкент шаҳридаги Учтепа, Чилонзор ва Юнусобод туманлари тиббиёт бирлашмалари оилавий поликлиникаларида жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 13 декабрдаги 8н-з/232-сон, маълумотномаси). Олинган илмий натижалар соғлиқни сақлашнинг бирламчи бўғинида патронаж ҳамшираларнинг иш фаолиятини такомиллаштириш, оптималлаштириш, иш сифатини ва самарадорлигини ошириш, уларнинг касалланишларини камайтириш, саломатлигини ва ҳаёт сифатини яхшилаш, иш вақтидан оқилона ва самарали фойдаланиш, аҳолининг тиббий-патронаж хизматидан қониқиш даражасини ошириш имконини берди. Натижада иш вақтидан фойдаланиш самарадорлиги улар кўрсатаётган тиббий хизматдан аҳолининг қониқиш даражаси 27,0% га яхшиланди, уйдаги тиббий-ижтимоий патронаж сифати 35,0% га ошди, аҳоли орасида соғлом турмуш тарзи кўникмаларини шакллантириш бўйича олиб борилаётган чора-тадбирларнинг самарадорлиги 21,0% га ўсди.