Kamalidinova Shaxnoza Maxmudxanovnaning
fan doktori (DSs) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Homilaning tug‘ma nuqsonlari va xromosoma anomaliyalarini tashxislashda ul`tratovush va biokimyoviy skrining usullarining samaradorligi», 14.00.19–Klinik radiologiya (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.2.DSc/Tib165.
Ilmiy maslahatchi: Fazilov Akram Akmalovich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Respublika ixtisoslashtirilgan onkologiya va radiologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi, DSc.04.12.2018.Tib.77.01.
Rasmiy opponentlar: Altinnik Natal`ya Anatol`evna, tibbiyot fanlari doktori, professor (Rossiya Federatsiyasi); Yusupalieva Gul`nara Akmalovna, tibbiyot fanlari doktori, dotsent; Kurbanov Djaxangir Jamalovich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: N.I.Pirogov nomidagi Rossiya milliy tadqiqot tibbiyot universiteti (Rossiya Federatsiyasi).
Dissertatsiyaning yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: homiladorlikning birinchi trimestrida ul`tratovush va biokimyoviy skriningni qo‘llash yordamida homila tug‘ma nuqsonlari va irsiy kasalliklarini tashxislash samaradorligini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
homila o‘sishi va uning xajmining homiladorlik muddatiga mosligini ob’ektiv baholashdailk davrda fetometrik me’yoriy ko‘rsatkichlarda boshning tepa-dumg‘aza o‘lchamining mintaqaviy xususiyatlari asoslangan;
biometrik ko‘rsatkichlar hamda dumg‘aza tepa o‘lchami, bo‘yin bo‘shlig‘i qalinligi, burun suyagi va fronto-mandibulyar me’yorlarni hisobga olgan holda rivojlanish nuqsonlari va xromosoma anomaliyalari bilan homilani prenatal identifikatsiyalashning ul`tratovush mezonlari isbotlangan;
homiladorlikning erta muddatlarida Daun sindromi va mikrotsefaliya rivojlanish xavfini tasdiqlashning fetometrik hamda biometrik xususiyatlari va spesifik biokimyoviy hamda ul`tratovush skrining mezonlari isbotlangan;
noinvaziv prenatal testni qo‘llagan holda skrining tekshiruvida homilaning xromosom anomaliyalari va ul`tratovush anatomiyasini exografik belgilarini baholashga kompleks yondashuv tizimi ishlab chiqilgan;
homiladorlikning dastlabki bosqichlarida xromosoma anomaliyalari va homila nuqsonlari belgilarini o‘z vaqtida aniqlash uchun tekshiruvni bosqichma-bosqich kompleks skrining qilish uchun ul`tratovush protokoli takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Homilaning tug‘ma nuqsonlari va xromosoma anomaliyalarni tashxislashda ultratovush va biokimyoviy skrining usullarning samaradorligini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
«Homiladorlarning ul`tratovush va biokimyoviy skriningi» uslubiy tavsiyanomasi tasdiqlangan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2016 yil 29 dekabrdagi 8n–r/209-son ma’lumotnomasi). Mazkur uslubiy tavsiyanoma homiladorlikning erta muddatlarida xromosoma anomaliyalari va turli xil tug‘ma nuqsonlarni o‘z vaqtida prenatal tashxislash sifati va samaradorligini yaxshilash, shuningdek ul`tratovush tashxisot shifkorlarning ushbu chetga og‘ishlarni tasdiqlash borasidagi bilim va malakalarini oshirish imkonini bergan;
Homilaning tug‘ma nuqsonlari va xromosoma anomaliyalarni tashxislashda ul`tratovush va biokimyoviy skrining usullarning samaradorligini tashxislash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar sog‘liqni saqlash amaliyotiga, jumladan, Respublika ona va bola skrining markazi, Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti, Namangan va Farg‘ona skrining markazlari amaliy faoliyatiga joriy qilingan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2019 yil 12 iyuldagi 8n–z/51-son ma’lumotnomasi). Olingan ilmiy natijalarning amaliyotga joriy qilinishi prenatal tashxisotini amalga oshirish taktikasini takomillashtirish, rivojlanish nuqsonlari va xromosoma anomaliyalari bilan bolalar tug‘ilishi xavf guruhlarini erta baholash va shakllantirish imkonini berish, xususan, 67,4% homilada xromosoma patologiyalari, shu jumladan 76,4% homilada Daun kasalligi, soxta musbat natijalar darajasini 12,6% tashkil qilishga imkon bergan.