Авезов Косим Сафаровичнинг
фалсафа доктори (PhD)  диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Иқтисодий процессда тарафларнинг ҳуқуқий мақомини такомиллаштириш», 12.00.04–Фуқаролик процессуал ҳуқуқи. Хўжалик процессуал ҳуқуқи. Ҳакамлик жараёни ва медиация (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.PhD/Yu11.
Илмий раҳбар: Окюлов Оманбай, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.27.06.2017.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Эсанова Замира Нормуратовна, юридик фанлар доктори, профессор; Насуллаев Мубин Лутфуллаевич, юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда иқтисодий процесс иштирокчиси сифатида тарафларнинг ҳуқуқий мақомини белгилашга доир қонунчиликни такомиллаштириш ва уни қўллаш амалиёти самарадорлигини оширишга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
корпоратив низолар бўйича ишлар иқтисодий судга тааллуқли ишлар доирасига кириши асосланган;
иқтисодий процессда биргаликда иштирок этувчилар ишни олиб боришни шерик иштирокчилардан бирига топшириши мумкинлиги асослаб берилган;
иқтисодий процессда тараф сифатида илк бор аризачининг ҳуқуқий мақоми белгиланган;
иқтисодий процессда фақатгина ишга дахлдор бўлмаган жавобгарни алмаштириш мумкинлиги асослаб берилган;
юридик шахсни ташкил этиш, қайта ташкил этиш ва тугатиш билан боғлиқ низолар иқтисодий судларда корпоратив низо сифатида кўриб чиқилиши асослаб берилган;
иқтисодий процессда келишув битими даъво тартибидаги ҳар қандай иш бўйича тузилиши мумкинлиги асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иқтисодий процессда тарафларнинг ҳуқуқий мақомини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Иқтисодий судга тааллуқли ишлар доирасини белгилашга оид таклифлар (Ўзбекистон Республикасининг Хўжалик процессуал кодекси 23-моддаси биринчи қисмининг тўртинчи банди) Ўзбекистон Республикасининг 2015 йил 20 августдаги ЎРҚ–391-сонли «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига хусусий мулкни, тадбиркорлик субъектларини ишончли ҳимоя қилишни янада кучайтиришга, уларни жадал ривожлантириш йўлидаги тўсиқларни бартараф этишга қаратилган ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги Қонунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2016 йил 17 октябрдаги 06-20/675-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф иқтисодий судга тааллуқли ишлар доирасини кенгайтирган;
корпоратив низолар тоифаси, корпоратив низолар иштирокчиларини аниқлаш, уларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятларига оид таклифлар (Ўзбекистон Республикасининг Хўжалик процессуал кодекси 15519-модда) Ўзбекистон Республикасининг 2015 йил 20 августдаги ЎРҚ–391-сонли «Ўзбеки стон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига хусусий мулкни, тадбиркорлик субъектларини ишончли ҳимоя қилишни янада кучайтиришга, уларни жадал ривожлантириш йўлидаги тўсиқларни бартараф этишга қаратилган ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги Қонунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2016 йил 17 октябрдаги 06-20/675-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг қабул қилинганлиги иқтисодий судга тааллуқли ишлар доирасини кенгайтиришга имкон берган;
Иқтисодий процессда тарафлар тушунчаси, ишда бир неча даъвогар ва жавобгарнинг иштирок этиши, ишга дахлдор бўлмаган жавобгарни алмаштиришга доир қоидалар Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексига (43–45-моддалар) киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2019 йил 21 августдаги 08/УМ-522-19-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилинганлиги тарафларни ҳуқуқий мақомини аниқлаш, тарафларни ишда иштирок этиши ва жавобгарни алмаштиришни ҳуқуқий тартибга солишга кўмаклашган;
Тарафларнинг келишуви учун суднинг чоралар кўриши, уларга иқтисодий суд ишларини юритишнинг барча босқичларида низони ҳал этишга кўмаклашиш, низони келишув битимини ёки медиатив келишувни тузиб ҳал этиши, келишув битимини тасдиқлаш тўғрисидаги масалани ҳал қилиш ва келишув битимини тасдиқлашга доир қоидалар Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексига  (130–134-моддалар) киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2019 йил 21 августдаги 08/УМ-522-19-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилинганлиги тарафлар ўртасидаги низомни ҳал қилишда жаҳон стандартларига мос талабларни шакллантиришга имкон яратган.