Бектурсынова Лалахан Хожаназаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Педагогик фасилитация воситасида талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини такомиллаштириш», 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси руйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/Ped266.
Илмий раҳбар: Ходжаев Бегзод Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, Нукус давлат педагогика институти, Урганч давлат университети, DSc.28.12.2017.Ped.20.02.
Расмий оппонентлар: Утебаев Тажибай Тилеумуратович, педагогика фанлари доктори, доцент; Тилегенов Асқарбай Толегенович, педагогика фанлари номзоди, катта илмий ходим;
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йуналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: педагогик фасилитация воситасида педагогика олий таълим муассасаси талабаларининг ўқув-билиш фаолиятини такомил¬лаш¬тиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари (ўқув мотивлари, билишга қизиқиш ва эҳтиёж, рефлексия) интеллектуал фаолликнинг мақсад қўйиш, қарор қабул қилиш, коррекция босқичларининг қайта таъсир этиш даражаси мутаносиблигини ҳисобга олиш асосида аниқлаштирилган;
бўлғуси педагогларда акмеологик позицияни қарор топтиришнинг таркибий асослари (гностик, лойиҳавий, прогностик) талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини ривожлантиришнинг ижтимоий мослашув билан бевосита ало¬қадорлигини эмпирик баҳолаш орқали такомиллаштирилган;
талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари педагогик фасилитациянинг аттрактивлик (ўз-ўзига ижо¬бий муносабат), толерантлик, ассертивлик (ўз имкониятларига ишонч) компонентларининг интерфаол ҳамкорликка асосланган таълим жараёнлари тузилмаси билан динамик барқарорлиги асосида аниқлаштирилган;
талабаларнинг мустақил ишларини ташкил этишнинг педагогик фасилитацияга асосланган технологияси модул-кредит тизими талабларини (субъек¬тивлик, мустақиллик, амалий йўналтирилганлик) педагогик фанларни ўқи¬тиш жараёнларига адаптив қўллаш асосида такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Педагогик фасилитация воситасида талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини такомиллаштиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари, интеллектуал фаолликнинг мақсад қўйиш, ўз-ўзини баҳолаш, қарор қабул қилиш, ўз-ўзини назорат қилиш, коррекция компонентларини аниқлаштиришга доир таклифлардан 5110900 – педагогика ва психология бакалавриат йўналишининг Давлат таълим стандартини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 14 октябрдаги 89-03-3983-сон маълумотномаси). Мазкур таклифлар бакалавриат таълим йўналишлари малака талабларини такомиллаштириш ҳамда касбий компетенциялар тизимини ишлаб чиқишга хизмат қилган;
бўлғуси педагогларда акмеологик позицияни қарор топтиришнинг тарки¬бий асослари, талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини ривожлантиришнинг ижтимоий мослашув билан бевосита алоқадорлигини таъминлашга доир амалий тавсиялардан ОТ-Ф1-36 рақамли «Талабалар маънавиятини диагностика қилиш механизмларини такомиллаштириш» (2015–2017 йй.) амалий лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 14 октябрдаги 89-03-3983-сон маълумотномаси). Натижада талабаларни педагогик фаолиятга тайёрлашнинг ижтимоий-педагогик механизмлари самарадорлигини оширишга эришилган;
талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини такомиллаштиришнинг дидак¬тик имкониятлари, интерфаол ҳамкорликка асосланган таълим жараёнлари тузилмасини аниқлаштиришга доир тавсиялардан «Олий таълим муассаса¬ларида талабалар билимини назорат қилиш ва баҳолаш тизими тўғрисида»ги низомни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 14 октябрдаги 89-03-3983-сон маълумотномаси). Натижада мазкур баҳолаш тизими талабаларнинг ўқув-билиш фаолиятини ташхис этишда шаффофлик ва объективликни таъминлашга хизмат қилган;
талабаларнинг мустақил ишларини ташкил этишнинг педагогик фасили¬тацияга асосланган технологиясини модул-кредит тизими талабларини ҳисоб¬га олиш асосида педагогик фанларни ўқитиш жараёнларига адаптив қўллашга доир таклифлардан олий таълим тизимини 2030 йилгача ривож¬лантириш концепциясининг мақсадли кўрсаткичларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 14 октябрдаги 89-03-3983-сон маълумотномаси). Натижада педагогика олий таълим муассасаларида модул-кредит тизимини жорий этишга доир тажри¬бавий таълим самарадорлигини оширишга эришилган.