Абдуллаева Ирода Ғаниджановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Миллий тараққиётнинг янги босқичида иқтисодий ва инновацион тафаккур уйғунлиги”, 09.00.04–Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/Fal265.
Илмий раҳбар: Хажиева Максуда Султановна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, DSc.27.06.2017.F.02.02.
Расмий оппонентлар: Ҳусейнова Абира Амановна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Ахмедов Акмал Ахмедович, фалсафа фанлари номзоди, доцент;
Етакчи ташкилот: Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда демократик давлат ва фуқаролик жамияти қуриш, иқтисодиётни либераллаштириш жараёнида инновацион тафаккурнинг мазмун-моҳияти, имманент хусусиятлари ҳамда ижтимоий аҳамиятини фалсафий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
иқтисодий ва инновацион тафаккурни вужудга келтирувчи аттрактор (жалб қилувчи) сабаблар ва унинг динамиклик, тузилмавийлик, “сабаб-оқибат” каби ривожланиш хусусиятлари фалсафанинг атрибутив категориялари воситасида асослаб берилган;
иқтисодий ва инновацион тафаккур юксалишида миллий менталитет, тарихий маданий тажриба ва илғор давлатлар илмий-техник муваффақиятларини ҳисобга олишнинг бирлаштирувчи, йўналтирувчи, қиёслаш сингари потенциал имкониятлари аниқланган;
иқтисодий ва инновацион тафаккур ўртасидаги диалектик уйғунлик инсоннинг тадбиркорлик фаолитиянинг миқдорий ва сифатий кўрсаткичларини такомиллаштиришдаги муҳим омил эканлиги креативлик тамойили асосида исботланган;
иқтисодий ва инновацион тафаккурни шакллантиришнинг этносоциал жиҳатларига қаратилган янги ғояларни берувчи, илмий-амалий ишланмаларни яратувчи, уларни амалиётга татбиқ қилувчи иқтидорли шахсни шакллантириш зарурлиги ижтимоий фаолликнинг когнитив, эмоционал, хулқ-атворга доир субстанционал элементлари воситасида далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Мамлакатимиз миллий тараққиётнинг янги босқичида иқтисодий ва инновацион тафаккур уйғунлигини ўрганишга оид тадқиқот бўйича ишлаб чиқилган тавсия ва таклифлар асосида:
иқтисодий ва инновацион тафаккурнинг функционал хусусиятлари инсоннинг иқтисодий ҳуқуқ ва эркинликларини рўёбга чиқаришида, ижтимоий иқтисодий тараққиётга ўз улушини қўшганлиги шунингдек, инновацион ривожланишда инсоннинг роли ва уларнинг илмий-техник ижод, инновация бозори, инновацион изланишлар ва ишланмалар эканлиги билан боғлиқлиги ҳақидаги таклиф ва тавсиялардан “Инсон фалсафаси” дарслигининг 3-қисми “Цивилизациялар ўзгариши даврида инсон” деб номланган мавзусини тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 25 сентябрдаги 89-04-1836-сон маълумотномаси). Ушбу илмий тадқиқот натижалари ёшларнинг иқтисодий ва инновацион тафаккурини шакллантириш ва ривожлантиришга хизмат қилган;
миллий тараққиётнинг янги босқичида иқтисодий тафаккур ривожланишининг технологик жараёнлар билан уйғунлиги, шунингдек, инновацион тафаккурнинг юксалиш мезонлари ва истиқболлари илмий жиҳатдан асосланганлигига оид таклиф-тавсиялардан Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциацияси ва ҳудудий бўлинмаларининг 2019 йилга мўлжалланган иш режасини шакллантиришда, хусусан, III. “Мамлакат иқтисодиётини ривожлантиришда, инновациларни жорий этишда, ижтимоий тадбиркорлик ва билимлар иқтисодиётини шакллантиришда давлат органларига кўмаклашиш” номли бўлимини шакллантиришда ва белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциациясининг 2019 йил 9 сентябрдаги 04-06/257-1-сон маълумотномаси). Натижада, республикамиз аҳолиси ўртасида, шунингдек ижтимоий шериклик субъектларининг ўзаро муносабатларида инновацион ёндашувларни кенг қўллаш, жамоат назоратининг инновацион механизмларини жорий қилиш, ривожланишнинг долзарб масалаларига ННТларнинг инновацион ғояларни кенг жалб қилиш каби масалаларни ҳал қилишда самарали хизмат қилган;
инсоннинг иқтисодий ва инновацион тафаккури улар ўртасидаги диалектик уйғунлик, иқтисодий демократия, инсоннинг тадбиркорлик қобилияти, унинг намоён бўлишига оид таклиф ва тавсиялардан “Инсон фалсафаси” дарслигининг 2-қисми “Инсон феномени ижтимоий омиллари” деб, номланган мавзусини тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 25 сентябрдаги 89-04-1836-сон маълумотномаси). Натижада иқтисодий ва инновацион тафаккур уйғунлиги борасидаги назарий ишланмалар илмий-техник олий ўқув юртларидаги кадрлар тайёрлаш тизимини такомиллаштиришга хизмат қилган;
инновацион ривожланишга ўтишнинг этносоциал жиҳатлари, инновацион ривожланишнинг илмий-техник ижод, инновация бозори, инновацион изланишлар ва ишланмалар билан боғлиқлиги асосланган натижалари ва материаллари асосида Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг “Ёш тадбиркор юртга мададкор”, “Маҳсулот етиштириш, сақлаш, қадоқлаш ва сотиш янги инновацион занжирли тизимни ривожлантириш”, “Ёш фермерларни муваффақиятга элтувчи бизнесс режалар, стартаплар” каби лойиҳаларини шакллантириш ва ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг 2019 йил 17 сентябрдаги 04-13/4255-сон маълумотномаси). Натижада, ёшларни инновацион изланишларга жалб этишга, уларда янги иқтисодий тафаккурни шакллантиришга эришилди ва ёшлар билан ишлайдиган илмий-тадқиқот марказлари учун методик тавсиялар бўлиб хизмат қилган.